Morgunn - 01.06.1985, Page 29
4. kafli.
ENDURHOLDGUN
Hugtakið endurholdgun gegnir grundvaliar hlutverki í
andlegri heimspeki. Það er lykiliinn sem opnar leið skiln-
ings á mörgu er viðkemur mannlegu lífi sem annars væri
óskýranlegt. I hinum vestræna heimi er algengasta kenn-
ingin um sálina sú að hún sé sköpuð við fæðingu efnis-
líkamans.
Fjöldi hugsandi fólks hefur aldrei getað sætt sig við
þá kenningu að til sé guð sem setur suma einstaklinga í
aðstæður þar sem allsnægtir eru ríkjandi, á meðan aðrir
fæðast í sárustu fátækt og neyð, Guð sem gefur sumum
greind eða listræna hæfileika en neitar öðrum um þessa
sömu hluti, Guð sem gefur sumum mikla fegurð en öðr-
um vanskapaða og afskræmda líkami. Þessi dæmi ójafn-
aðar ásamt fjölda annarra gefur að líta allt í kringum
okkur. Hvernig getur það verið, spyr hinn hugsandi mað-
ur, að fólk sætti sig við kenninguna um Guð kærleika og
réttlætis ef hver einstök sál er endanlega sköpuð? Flestir
telja að það sem hefjist í tíma endi í tíma. En samt, að því
er fylgjendur hinna hefðbundnu skoðana halda fram, á sál-
in að eiga sér endalausa framtíð þó svo hún eigi sér enga
fortíð. Hin algera fjarstæða kenninga þeirra er halda þvi
fram að aðeins eitt jarðlíf nægi nauðsynlegri andlegri
þróun, (og setja mismunandi fólk siðan i mjög andstæðar
aðstæður jarðlífs), virðist vera svo augljós að það er
erfitt að skilja hvernig ríkjandi kenningar hafi náð að
halda tökum sínum á hinum vestræna huga í svo margar
aldir sem raun ber vitni, án nokkurra skynsamlegra skýr-
inga á tilgangi lífsins.
Kenningin um endurholdgun er hvorki ný af nálinni né
óalgeng. Hún var kennd í hinum miklu söguljóðum Hindúa,
í ritum Egypta, í kenningum Búddha og af hinum gríska
Pythagoras. Hún var kennd og meðtekin meðal Gyðinga
morgunn
27