Útvarpstíðindi - 13.09.1948, Blaðsíða 8

320
ÚTVARPSTÍÐINDT
sagt, að ekki sé byrjað á slíku fyrir-
tæki fyrir sjötugsaldur eins og þú
segir. Ég liefi svarað þeim m'eð því,
að ég telji heppilegast að byrja sem
fyrst á því, eða að minnsta kosti
áður en rnaður hefur gleymt svo
miklu, að grípa verði til skáldskapar
þar sem minnið þrýtur. Það, sem á
daga mína hefur drifið er ef til vill
ekki merkilegt frá sögulegu sjónar-
miði, en ég hefi samt tekið virkan
þátt í íslenzkum stjórnmálum frá
árinu 1913, en þá gekk ég í gamla
Sjálfstæðisflokkinn, en í janúar 1947
voru liðin 30 ár frá því, að ég gerð-
ist skipulagsbundinn félagi í verka-
lýðshreyfingunni. Ég hefi þess vegna
haft tækifæri til þess að kynnast
mörgu, sem gerzt hefur á liðnum
árum og ekki hvað sízt því, sem
gerðist bak við tjöldin og almenn-
ingi er lítt kunnugt.
Annars var það ekki ætlun mín
að skrifa ævisögu mína, en ástæðan
til þess, að þessi bók hefur orðið til
er sú, að fyrri hluta árs 1946 lá ég
rúmfastur vegna stórrar læknisað-
gerðar og tók ég að skrifa æsku-
minningar mínar, aðallega mér til
afþreyingar og til þess að draga
hugann frá líkamlegum þjáningum.
Þegar maður liggur veikur, rifjast
upp margt það, sem gerðist á æsku-
árunum. Seinna, þegar ég var kom-
inn á ról, las ég nokkra kafla í út-
varp og einstaka menn höfðu gaman
af þeim. Þá datt ,mér í hug að reyna
að skrásetja fleiri hluti, sem ég hefi
séð og heyrt og nú er orðin nokkuð
stór bók úr þessu öllu. —
Bókinni skipti ég í kafla eftir
innihaldi og um það bil þriðjungur
hennar æskuminningar, en hitt er
svo þróunarsaga mín og þeirra
manna, sem ég hef átt samfylgd með
um ævina. Sumir menn vilja ef til
vill halda því fram, að æskuminn-
ingarnar séu ólíkar að efni hinum
hluta bók'arinnar, en það er samt
ekki rétt. Æskuminningar rnínar úr
Vesturbænum og Mosfellssveitinni
eru undirstaða mín. Þær sýna það
umhverfi, sem ég ólst upp í og þann
anda, sem mótaði mig. Ég lýsi þar
því, sem aldrei sézt í bókum um
sögu Reykjavíkur eða annarra staða,
en það er daglegt líf smáfólksins,
barnanna og þeirra, sem þau um-
gangast. Börnin umgangast venju-
lega ekki mikilmenni sögunnar. Mik-
ilmennin hafa venjulega ekki tíma
til að umgangast börn — nema þá
helzt sín eigin. Gamla fólkið í Vest-
urbænum og Mosfellssveitinni, sem
ég umgekkst, er ekki nefnt í ann-
álum, en það var ósvikinn íslenzkur
aðall. Því á ég svo mikið að þakka.
Ég hefi verið vinmargur um ævina,
það er alþýðufólk yfir höfuð. Ég
nýt þess að ganga eftir götum
Reykjavíkur og mæta kveðjubrosi
fólks. Ég vona, að það haldizt meðan
ég tóri. Einmitt þessi ánægja, að
hafa átt marga vini og eiga enn, er
ein aðal uppistaðan í bókinni minni.
Ég nefni bókina ,,Frá Hlíðarhús-
um til Bjar.malands“, því frá Hlíðar-
húsastígnum er ég sprottinn, en för
sú, sem ég fór 1920 til Bjarmalands
við Hvítahaf og svo þaðan til
Moskvu, gerbreytti ævi minni og
hugsunarhætti. Að vísu lýkur bók-
inni ekki á Bjarmalandsförinni, en
um hana er langt mál, sem mörgum
mun þykja skrítið. Svo minnist ég
á „hvíta stríðið“ í Reykjavík 1921,
en við vorum tugthúsaðir, nokkrir
menn, sem fylgdum Ólafi Friðriks-