Bankablaðið - 01.12.1985, Blaðsíða 17

Tölvuvceðing bankanna
17
Notkun tölva stefnir í að verða jafn eðlilegur
hlutur í daglegu lífi manna og lestur og skrift
Viðtal við Halldór Friðriksson hjá IBM.
Fyrirtækið ÍBM HF. hefur aðsetur
sitt í Skaftahlíð 24 í Reykjavík. Ekki
þarf að eyða mörgum orðum í að kynna
þetta fyrirtæki sem hefur í svo langan
tíma verið leiðandi á sviði tölvumála.
IBM á íslandi var stofnað árið 1967
og í dag starfa alls 76 manns hjá fyrir-
tækinu. í núverandi húsnæði var flutt
fyrir nokkrum árum og hefur tekist
mjög vel að skapa starfsfólki og við-
skiptavinum góða aðstöðu.
IBM hefur haft mikil samskipti við
bankana og er flestum bankamönnum
sjálfsagt kunnugt um, að flestar tölvur
Reiknistofu bankanna eru af IBM-gerð
og einnig er beinlínu-afgreiðslukerfi
Iðnaðarbankans hf. rekið með tækjum
og hugbúnaði frá IBM. Bankarnir hafa
einnig verið með skráningartæki frá
IBM í notkun í nær áratug og eru nú
margir þeirra að taka í notkun
skyndibanka frá IBM um þessar
mundir.
í þessu viðtali leikur okkur mest for-
vitni á að kynnast fræðslu- og þjálf-
unarmálum. Við höfum fengið Halldór
Friðriksson til viðtals og reynum að
fræðast af honum.
Námskeiðahald.
Námskeiðum hjá IBM má aðallega
skipta í tvo flokka. Annars vegar eru
svonefnd notendanámskeið fyrir kaup-
endur IBM-tölva, en hins vegar eru
ýmis almenn námskeið sem eru öllum
opin. Námskeiðin fara yfirleitt fram
milli kl. 9.00 og 16.00 virka daga.
Fréttamanni Bankablaðsins gafst
tækifæri til að skoða kennsluaðstöð-
una og er óhætt að segja að hún er mjög
góð. Þá vakti athygli hin góða aðstaða
sem er fyrir hendi til sjálfsnáms. M.a.
eru til þjálfunarnámskeið á videodisk-
um þar sem kennt er ýmislegt í sam-
bandi við tölvunotkun. Geta nemendur
þá komið, þegar hverjum og einum
hentar.
Hvað þarf að kenna nýjum
notendum
Þegar Halldór er spurður út úr á
þessum nótum, þá sverja svör hans sig
mjög í ætt við annarra viðmælenda
okkar:
a) Þjálfaogkennaátækin.
b) Kenna rækilega á notendakerfin.
c) Eyða tölvuhræðslu.
Þessu til viðbótar kvað Halldór, að
bankarnir og starfsfólk þeirra hefði
gott vald á því að leiðrétta villur. Oft er
fólk mjög hrætt við að valda
skemmdum í slíkum tilfellum.
í lok samtalsins benti Halldór á, að
bankarnir og starfsfólk þeirra ættu að
leggja áherslu á aukna, almenna
þekkingu, bæði hvað snertir almenna
bankastarfsemi og hvers konar tölvu-
notkun.
Þegar við síðan hverfum á braut úr
Skaftahlíðinni, þá erum við hlaðnir
ýmis konar bæklingum og pésum.
Sannleikurinn er sá, að varðandi tölvur
og notkun þeirra er gífurleg útgáfa alls
konar kynningarefnis. Við leyfum
okkur aðgrípa niður í grein eftir
Halldór, en þar fjallar hann um
tölvunotkun við menntun og þjálfun.
Örtölvubylting.
Örtölvubylting síðustu fimm ára hefur
fætt af sér nýyrði sem ástæða er að
taka eftir og reyna að skilgreina. Þetta
orð er tölvulæsi og varðar annars
vegar menntun almennt og hins vegar
notkun tölva. Orðið er þegar töluvert
notað en trú mín er að skilgreining á
hugtakinu sé jafn misjöfn og notendur
þess eru margir. Mig langar að setja
fram skilgreiningu sem ég vona að
flestir geti fellt sig við:
— Tölvulæsi er hæfileiki eða leikni
til að nota tölvur, á sama hátt og
læsi getur talist hæfileiki til að
nota bækur.
Notkun tölva stefnir í að verða jafn
eðlilegur hlutur í daglegu lífi manna,
allt frá fyrstu skólastigum í efstu
stöður þjóðfélagsins, eins og lestur og
skrift hefur verið fram að þessu, og
verður almennt tölvulæsi því nauðsyn-
legra eftir því sem árin líða.
Fjöldi fólks er dauðhrætt við þessi
„galdratæki” og telur sér trú um að það
geti aldrei lært að nota þau, það sé
orðið of gamalt, hafi hvorki áhuga né
skilning á tæknilegum hlutum o.s.frv.
Þessi ótti er öldungis ónauðsynlegur
því að allir venjulegir tölvunotendur
eiga aðeins að nota tölvuna til að hjálpa
sér að vinna verkin og þurfa ekki
endilega að kunna á innri búnað tölv-
unnar eða skilja hann. Til gamans má
benda á að ýmis tæki sem fólk notar
gjarna daglega, svo sem þvottavélar,
saumavélar og myndbandstæki. Menn
hafa að jafnaði ákaflega takmarkaða
hugmynd um hvernig þessi tæki vinna
eða nokkurn áhuga á að kynna sér það,
en nú orðið eru þau þó ásamt fjölda
annarra talin sjálfsagðir hlutir í tækni-
væðingu heimilanna og á færi flestra
að nota þau.
Tæknivæðing er auðvitað ekki nauð-
synleg sjálfrar sín vegna. Hitt er aug-
ljóst að í þjónustufyrirtækjum á borð
við banka og sparisjóði þar sem skrif-
stofustörf og afgreiðslustörf eru hvað
mikilvægust verður tölvuvæðing óhjá-
kvæmilega í einna örustum vexti á
næstu árum. Þessu valda ýmsir þættir
svo sem sú staðreynd að verð á tölvu-
búnaði hefur lækkað um nálægt 20%
árlega sem gerir mönnum kleift að
nýta tölvurnar við verkefni þar sem
það var áður ekki arðbært, auk þess er
farið að gera kröfur til aukinna af-
kasta, bættrar þjónustu, frekari hag-
ræðingar og bættrar vinnuaðstöðu
starfsfólks.
Að ofansögðu má ljost vera að tölvu-
læsi innan bankakerfisins á eftir að
aukast verulega og má nýta tölvurnar
sjálfar til að stuðla að því að það geti
orðið bæði á auðveldan og hagkvæman
hátt, það er að segja með því að
tölvuvæða námsferilinn.