Morgunblaðið - 14.12.2008, Qupperneq 12

12 Viðtal
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. DESEMBER 2008
Morgunblaðið/Golli
Prinsessa María Björg Tamimi á snyrtistofunni sinni Amiru, sem þýðir prinsessa á arabísku.
Eftir Valgerði Þ. Jónsdóttur
vjon@mbl.is
Arabíska, hebreska, enska, danska,
sænska og íslenska stóð á spjaldinu,
sem hengt var um hálsinn á Maríu
Björgu Tamimi, þegar hún, aðeins
níu ára, var send ein síns liðs heim
til Íslands frá Jerúsalem, síðla sum-
ars 1983. Samferðafólk hennar
skemmti sér við að láta þessa kot-
rosknu stelpu segja nokkur orð á
öllum tungumálunum og hún naut
sín ljómandi vel. Henni hafði þó ekk-
ert litist á blikuna þegar hún, nokkr-
um mánuðum áður, lenti á flugvell-
inum í borginni helgu, ásamt föður
sínum, Salmann Tamimi.
„Vopnaðir hermenn otuðu að hon-
um byssustingjum og skipuðu hon-
um ruddalega að koma afsíðis. Ég
var ekki virt viðlits, heldur mátti
dúsa dauðskelkuð frammi þar til
pabbi losnaði úr prísundinni,“ segir
María, sem síðar átti eftir að reyna
áþekka framkomu af hálfu ísr-
aelskra hermanna á eigin skinni.
„Enda hálfur Palestínuarabi í ríki,
sem ráðstafað var til „hinnar guðs
útvöldu þjóðar 1948“,“ bætir hún
við.
Ísland, Svíþjóð, Palestína
Núna er María gift og þriggja
barna móðir og rekur snyrtistofuna
Amiru í Fákafeni. Ég kynntist henni
ekki alls fyrir löngu og eins og geng-
ur hafði hún sagt mér undan og ofan
af sjálfri sér og fjölskyldu sinni.
Forvitnin var vakin, ég vildi fá
meira að heyra – sem hún sam-
þykkti ef ég liti inn á Amiru, á róleg-
um degi. Ég kom í þrígang og hlýddi
á sögu hennar milli þess sem hún
andlitsbaðaði viðskiptavini, lagaði
brotnar neglur og þess háttar. Lét
þá gott heita, meiningin var að
skrifa blaðagrein, ekki bók. Auk
þess mátti ekki skrifa allt, allar fjöl-
skyldur eiga sér sín leyndarmál,
eins og María sagði.
En byrjum hér heima. Árið 1973
kynntist Þórstína Þorsteinsdóttir,
17 ára, Salmann Tamimi, 18 ára, frá
Palestínu, sem hingað kom til að
vinna fyrir háskólanámi sínu.
Brauðstritið og fæðing Maríu settu
strik í reikninginn, hann frestaði
náminu, fjölskyldan hélt til Svíþjóð-
ar, þar sem hún bjó í fjögur ánægju-
leg en tiltölulega tíðindalítil ár fyrir
Maríu utan þess að systir hennar
fæddist 1979.
„Ég fór fyrst til Jerúsalem þegar
ég var tveggja ára, en man ekkert
frá þeirri dvöl. Ég var hjá ömmu, afi
var dáinn, en hann var mikill upp-
reisnarmaður og sat oft í fangelsi,
bæði fyrir og eftir sex daga stríðið
1967. Fyrir stríð voru þau vel efnuð
og höfðu komið sex börnum sínum
til manns og mennta. Mér er sagt að
amma hafi verið hreykin af þessu
ljóshærða barnabarni sínu, sem hún
sagði hafa verið fljótt að læra arab-
ísku,“ segir María. Að vísu dregur
hún í efa að hafa haft vald á málinu
svona ung. Aftur á móti lærði hún
nóg til að bjarga sér í síðari heim-
sóknum sínum – og líka nokkur orð í
hebresku.
Hún kveðst þó ekki hafa fengið
mörg tækifæri til að viðhalda kunn-
áttunni undanfarin ár, auk þess sem
hún sé rög að tala arabísku ef svo
beri undir. „Orð, ólíkrar merkingar,
geta verið svo lík, ég man til dæmis
ekki hvort hamman er dúfa og ham-
mam klósett eða öfugt,“ útskýrir
hún hlæjandi. Og það er oftast stutt
í hláturinn hjá Maríu, þótt hún hafi
upplifað meiri harmleiki en margur.
Ævintýri líkast
Dvölin í Jerúsalem þegar hún var
níu ára var að hennar sögn ævintýri
líkust. Pabbi hennar fór fljótlega
heim aftur eins og til stóð og skildi
Maríu eftir í umsjón fjögurra systra
sinna, sem allar dekruðu við hana.
„Besti tími æsku minnar,“ segir
María dreymin og rifjar upp: „Syst-
urnar voru einstaklega góðar við
mig. Þær eru allar miklar kvenfrels-
iskonur, vel menntaðar og útivinn-
andi. Aðeins ein systranna gekk
stundum með slæðu, ekkja með
fjóra syni, sem ég var mest hjá. Ein
systranna, Amal, fluttist til Íslands
mörgum árum seinna. Ég undi mér
mikið ein úti í náttúrunni, borðaði
plómur og vínber, sem uxu í garð-
inum, tíndi maura og froska og lék
mér við dýr, sem ég hafði beðið um
og fengið umyrðalaust eins og flest
annað; kisur, hunda og hænur.
Fjölskylduhefðin var mjög sterk,
stjórfjölskyldan kom oft saman og
krakkar og unglingar tóku þátt í
samræðum fullorðna fólksins um
pólitík og hvaðeina. Svo fóru allir í
leiki, spiluðu, sungu og dönsuðu
saman. Allir voru svo glaðir,“ rifjar
María upp.
Hún hreifst af lífsháttum föð-
urfólks síns. Það nánasta hafði það
Flestir kannast við að hafa séð myndir af her-
skáum palestínskum unglingum kasta grjóti og
þvíumlíku að ísraelskum hermönnum. María
Björg Tamimi hefur ekki hampað því sérstaklega
að 1990, þegar hún var sextán ára, var hún ein
þeirra, fyrst í Ramallah, síðan Jerúsalem.
Systur María og Nadia
Tamimi snemma á ní-
unda áratugnum.
Morgunblaðið/Ómar
Fjölskyldan María og eiginmaður hennar, Hallur Ingólfsson og börn
þeirra f.v. Hera, Mikael Dagur og Gabriel Máni. Ferfættu fjöl-
skyldumeðlimirnir heita Nína og Berlín.
Stríð og friður í lífi
Jerúsalem María ásamt
einni föðursystur sinni og
fjórum sonum hennar.