Árdís - 01.01.1933, Side 31

29
ræmi við boðið um að “afsaka, tala vel um, og færa til betri vegar.”
Vildi eg óska að sem flestir vildu temja sér þá aðferð fremur en
útásetningarsemi gagnvart náunganum og verkum hans.
Það er mér gleðiefni að í heimabygð minni hafa kventelögin
nú í seinni tíð lagt alt kapp á að nota sem mest kraftana heima fyrir
í sambandi við skemlisamkomur sínar. Og það er stór l’urðulegt
hve mikla krafta, ekki aðeins sú bygð, heldur allar þær íslenzku
bygðir sem eg þekki til, hafa yfir að ráða, ef maður hefir lag á að
beita þeim. Og eg geng út frá, að í þessu tilliti sé alveg eins ástatt
einnig þar sem eg er ekki persónulega kunnug.
Ekki má skilja mál mitt svo, að eg sé að gera lítið úr aðfengnum
ræðumönnum, söngfólki, o. s. frv., eða óski þess að hver bygð byggi
sér nokkurskonar Kínamúr, sem inniloki heimafólkið með sínar
hugsanir og menning, en bægi öðrum frá. Á sviði félags- og skemt-
analífs er nauðsynlegt að innleiða nýja andans strauma, ekkert síður
en á öðrum sviðum. Slíka strauma flytja oft aðfengnir ræðumenn
og annað aðkomufólk með sér. Aðallega skyldi samt hver bygð
treysta á eigin krafta, og leggja stund á að æfa þá sem mest, ef
vera mætti að þeir gætu vaxið svo að hægt væri að miðla einhverju
af þeim út á við, svo sem eins og í skiftum fyrir aðfengna krafta.
Þar eð nú kvenfélögin hafa tekið það inn í sinn verkahring
að sjá fólki fyrir hollum og uppbyggilegum skemtunum, finst mér
þau einnig hljóti að taka það fyrir að aí'tra þvi að ljótar og óhollar
skemtanir geti þrifist í sínu nágrenni. Og því er ver, það er nóg
til af slíkum. Við, sem höfum átt því láni að fagna, að uppalast á
rólegum, kristnum, íslenzkum heimilum, og höfum ekki sogast út
í hringiðu glaums og gáska, gerum okkur vart hugmynd um hversu
margskönar óheilnæmi felur sig í skjóli skemtanalífs vorra tíma,
og svíkst að gálausum, veslings unglingunum, sem ekki kunna að
vara sig, til þess á sínum tíma að koma þeim á kaldann klakann.
Við gefum jafnvel hættum þessum byr undir vængi, með því í
blindni að leyfa unglingunum að sækja nokkurnveginn hverskonar
skemtanir sem bjóðast. Eg má hér trútt um tala, því að í vetur
einu sinni fór eg með dregina mína litlu, á mikið-auglýsta skemti
samkomu, sem hælt var á hvert reipi. Satt er það, fyrri partur
samkomunnar—hreifimynd—var fróðlegur og skemtilegur. En
seinni parturinn—önnur hreifimynd—var hreinn og beinn óþverri;
svo mikill óþverri, að eg fyrirverð mig frammi fyrir ungu sakleys-
ingjunum, fyrir að hafa leyft, já, stuðlað að því, að slíkt kæmi þeim
fyrir augu. Ekki vantaði það, myndin var nógu “spennandi,” eins
og komist er að orði, og margir gerðu að henni góðan róm. Efni
myndarinnar, samkvæmt útskýringum sem fylgdu, var að sýna
hversu mikið af harðýðgi og rangsleitni væri í fari kirkjufólks yfir-
leitl og hve mikið af göfgi í l'ari hinna, sem settu sig upp á móti
kirkjunni. Sú kenning fór heldur ekki erindisleysu, því eg heyrði
áhorfanda segja, að þarna sæist hvernig kirkjufólkið i raun og veru