Morgunblaðið - 07.07.2009, Blaðsíða 8

8 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚLÍ 2009
Birt með fyrirvara um prentvillur. Heimsferðir áskilja sér rétt til
leiðréttinga á slíku. Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.
Verð kr. 59.990
Netverð á mann, m.v. 2-4 í herbergi /
stúdíó / íbúð í viku. 17. júlí.
Verð kr. 69.990
Netverð á mann, m.v. 2-4 í herbergi /
stúdíó / íbúð í 2 vikur. 10. júlí.
Allra síðustu sætin!
Stökktu til
Salou
10. eða 17. júlí í eina eða tvær vikur
frá kr. 59.900
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
Heimsferðir bjóða ótrúleg tilboð á ferðum til sumarleyfisperlunnar
Salou, sunnan Barcelona 10. eða 17. júlí í eina eða tvær vikur. Í boði
eru stökktu tilboð, þar sem þú bókar flugsæti og 4 dögum fyrir brottför
færðu að vita hvar þú gistir. Salou er einn allra fallegasti bær Costa
Dorada strandarinnar, sunnan Barcelona. Þar er Port Aventura, stærsti
og glæsilegasti skemmtigarður Spánar. Stórkostlegar strendur, fjöl-
breytt aðstaða, úrval veitingastaða og litríkt næturlíf. Gríptu þetta ein-
staka tækifæri og smelltu þér í sumarfrí með Heimsferðum og njóttu
lífsins á þessum einstaka sumarleyfisstað á hreint ótrúlegum kjörum.
Hvers vegna er Icesave-
deilan ekki lögð fyrir hlut-
lausa dómstóla?
Þjóðréttardeilur eru annars eðl-
is en hefðbundin mál fyrir lands-
rétti. Allir deiluaðilar þurfa að
samþykkja að leggja þjóðrétt-
ardeilu fyrir dómstól.
Hvað væri öðruvísi ef deilu-
aðilar okkar færu í endur-
kröfumál hér á landi?
Þá yrði málið í raun rekið sem
einkamál um fjárkröfu en ekki tek-
in afstaða til þjóðréttardeilunnar.
S&S
FRÉTTASKÝRING
Eftir Halldór Armand Ásgeirsson
haa@mbl.is
ER mögulega hægt að leggja Ice-
save-deiluna fyrir íslenska dómstóla?
Mikið hefur verið ritað um dóm-
stólaleiðina svonefndu og vand-
kvæðin sem henni eru bundin. Svo
unnt sé að leggja þjóðréttarlega
deilu fyrir dómstóla þurfa allir deilu-
aðilar að samþykkja það. Bretar og
Hollendingar hafa ekki samþykkt að
leita til dómstóla og af þeim sökum
hefur dómstólaleiðin verið talin
dauðadæmd.
Jón Steinar Gunnlaugsson, dómari
við Hæstarétt Íslands, ritaði grein í
Morgunblaðið þann 22. júní síðastlið-
inn þar sem hann opinberaði þá skoð-
un sína að það væri skylda íslenskra
stjórnvalda að tryggja þjóðinni rétt
til að láta hlutlausan dómstól dæma
um hvort Íslendingar væru skuld-
bundnir að lögum til að greiða Ice-
save-skuldina. Í greininni sagði jafn-
framt: „Ef viðsemjendur okkar vilja
ekki semja á þennan veg [innsk. blm.
þ.e. að semja um að leggja deiluna
fyrir hlutlausan dómstól] er einfalt
að benda þeim á að varnarþing ís-
lenska ríkisins er á Íslandi og fjár-
kröfur á hendur því ber að sækja fyr-
ir íslenskum dómstólum.“
Í viðtali við Morgunblaðið á sunnu-
dag sagði Davíð Oddsson, fyrrum
seðlabankastjóri og forsætisráð-
herra, aðspurður hvaða dómstóll
gæti fjallað um ágreiningsefni okkar
við Breta og Hollendinga: „Við þurf-
um ekkert að velta því fyrir okkur.
Varnarþingið er hérna á Íslandi. Þeir
sem vilja rukka okkur, þeir leita til
dómstóls hér á landi.“
Að sögn fræðimanna á sviði stjórn-
skipunarréttar er þessi leið raunhæf.
Með þessum hætti væri málið rekið
formlega fyrir íslenskum dómstólum
sem einkamál en ekki þjóðrétt-
ardeila. Til að höfða einkamál þarf
ekki samþykki allra deiluaðila ólíkt
þjóðréttarmálum. Ef sú staða kæmi
upp að ríkisábyrgð á Icesave-
reikningum yrði ekki samþykkt á Al-
þingi gætu bresk og hollensk stjórn-
völd, sem hafa lagt út fjárhæðir til að
greiða innstæðueigendum tjón sitt,
höfðað endurkröfumál á hendur ís-
lenska ríkinu. Það gæti aðeins gerst
fyrir íslenskum dómstólum. Þannig
fengist loks lagaleg niðurstaða um
hvort Íslendingum ber með réttu að
greiða skuldirnar. Eins gætu þeir
einstaklingar og lögaðilar sem töp-
uðu fé á reikningum í Bretlandi og
Hollandi og telja íslenska ríkið
skaðabótaskylt höfðað mál hér á
landi.
Ráðgefandi álit gæti fengist
Ef Íslendingar myndu ákveða að
halda að sér höndum í Icesave-
málinu og gera kröfur um lagalegan
úrskurð málsins, gæti þessi aðstaða
komið upp. Þá gæfist tækifæri til
þess að íslenskir dómstólar myndu
leita ráðgefandi álits EFTA-
dómstólsins um það hvernig bæri að
túlka tilskipunina varðandi rík-
isábyrgð.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Hæstiréttur Ef Icesave-samningurinn verður felldur á Alþingi gætu Bretar og Hollendingar höfðað endurkröfumál
hér á landi gegn íslenska ríkinu. Í því tilfelli gætu íslenskir dómstólar leitað ráðgefandi álits EFTA-dómstólsins.
Geta íslenskir dómstólar
úrskurðað um Icesave?
Mikið hefur verið ritað um hina
svonefndu dómstólaleið varðandi
Icesave. Ef ríkisábyrgð verður
ekki samþykkt á Alþingi gæti
niðurstaðan fengist í einkamáli
sem höfðað yrði hér á landi.
Bretar og Hollendingar gætu höfðað skaðabótamál gegn Íslandi hér á landi
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
TILRAUNIR
breskra vísinda-
manna með nýja
leysimeðferð
gegn svokallaðri
þurri ellihrörnun
vekja vonir um að
innan nokkurra
ára komi fram
meðferð sem geti
komið í veg fyrir
að sjúkdómurinn
þróist í eldri sjúklingum.
Fjallað er um aðferðina á vef
breska útvarpsins, BBC, en þar seg-
ir að John Marshall, prófessor við
King’s College, London, hafi farið
fyrir tilraunum sem felast í að leysi
er skotið á augnbotna sjúklinga í því
skyni að virkja ensím til að hreinsa á
brott óhreinindi sem eru afurð ljós-
næmra frumna og safnast ella fyrir í
augnbotnum.
Aðspurður um tilraunirnar segir
Ólafur Már Björnsson, augnlæknir
Sjónlags, að of snemmt sé að skera
úr um hvort þær beri árangur.
Hitt sé ljóst að hún myndi hafa
mikil áhrif á Íslandi, enda sé þurr
ellihrörnun hér útbreitt vandamál.
Mikið vandamál á Íslandi
„Þetta er mjög mikið vandamál á
Íslandi. Þetta er algengasta orsök
blindu hjá eldra fólki og hefur alveg
leyst glákuna af hólmi hvað það
varðar, enda lifir fólk lengur nú en
áður. Þarna virðist vera kominn
fram vísir að meðferð sem gæti
dregið úr því sjóntapi sem fólk verð-
ur fyrir og hægt á þessu hrörnunar-
ferli,“ segir Ólafur Már.
Yrði bylting í
augnlækningum
Ný aðferð vekur
vonir um meðferð
við ellihrörnun
Ólafur Már
Björnsson
ENDURSKOÐUN náttúruverndar-
laga átti að byrja síðastliðið haust
en sökum tíðra ráðherrabreytinga
og hræringa í þjóðfélaginu tafðist
sú vinna. ,,Undirbúningur endur-
skoðunarinnar er þó hafinn,“ segir
Sigurður Þráinsson hjá umhverf-
isráðuneytinu. Hann segir að sú
vinna eigi að hefjast í haust. Eitt af
því sem haft verður í huga við end-
urskoðunina er lagaákvæði um
endurheimt votlendis en í dag er
það hvergi nefnt í lögum og eins til-
heyrir það verkefni ekki ráðuneyt-
inu lagalega séð. ,,Vafalaust verður
tekið á því máli og hefur það sér-
staklega verið mikið nefnt í
tengslum við bindingu kolefnis,“
segir Sigurður.
sigrunerna@mbl.is
Endurskoðun
laga ekki hafin
Morgunblaðið/Ómar
Jaðrakan Afar fallegur vaðfugl.
ÖLL olíufélögin
hafa nú hækkað
verð á bensíni og
var verðið á lítr-
ann á höfuðborg-
arsvæðinu rúm-
lega 183 kr. til
tæplega 186 kr. í
gærkvöld sam-
kvæmt vefnum
GSM bensín.
Nýtt vörugjald
og skattur upp á 12,50 kr. leggst á
nýjar birgðir. Skeljungur hækkaði
bensínverð fyrir nokkrum dögum
en N1 átti eitt olíufélaga eldri
birgðir af eldsneyti í síðustu viku.
Olíuverð fór niður fyrir 64 doll-
ara á tunnuna í gær og er því spáð
að olíuverð fari lækkandi á heims-
markaði á næstunni.
Olíufélögin hækka
öll verð á bensíni
Hækkun Bens-
índroparnir eru
orðnir dýrari.
Í tilefni af ásökunum sem bornar
eru á meðlimi Vísinda- og tækni-
ráðs og koma fram í viðtali við pró-
fessor við Háskólann í Reykjavík í
Morgunblaðinu 1. júlí sl. og blaðið
tók upp í leiðara daginn eftir vilja
meðlimir Vísinda- og tækniráðs
sem áttu hlut í umsóknum í mark-
áætlun taka fram að þeir komu
hvergi nærri mati eða vali umsókna
á nokkru stigi málsins.
„Ströngustu hæfisreglum var
fylgt, bæði þeim sem kveðið er á um
í stjórnsýslulögum og einnig
reglum Rannís ásamt ákvæði sem
segir að hver sá sem á hag af fram-
gangi einnar umsóknar sé van-
hæfur til að fjalla um nokkra aðra
umsókn. Einnig er rétt að það komi
fram að áherslusviðin átta sem
markáætlun kallaði eftir umsókn-
um á voru byggð á greining-
arvinnu, Framtíðarsýn 2020, sem
hálft annað hundrað manns tók
þátt í árið 2007. Niðurstaða þeirrar
greiningarvinnu tók ekki mið af því
að setja ætti upp markáætlun.“
Komu ekki nærri
vali á umsóknum
Gerður er
greinar-
munur á
þurri elli-
hrörnun
annars veg-
ar og votri
ellihrörnun
hins vegar.
Aðferðin
sem hér um ræðir gagnast við
meðferð á þurri ellihrörnun en
reynt er að bregðast við votri
ellihrörnun með lyfjagjöf til að
draga úr nýæðamyndun.
Um hrörnunina
Ekki fyrst kvenna
Bandaríkjamaðurinn Shawna
Franklin varð fyrst kvenna til að róa
á kajak umhverfis Ísland en ekki hin
þýska Freya Hoffmeister, eins og
ráða mátti af frétt Morgunblaðsins í
gær. Það gerði Franklin á 81 degi
við þriðja mann sumarið 2003.
Morgunblaðið biðst velvirðingar á
þessum mistökum. Þess má geta að
ísraelska kajakkonan Rotem Ron
reri fyrst allra einsömul umhverfis
Ísland sumarið 2006.
LEIÐRÉTT