Morgunblaðið - 07.07.2009, Blaðsíða 20

20 Umræðan MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 7. JÚLÍ 2009
✝ Sverrir Leósson,útgerðarmaður,
fæddist 15. júlí 1939.
Hann lést á Sjúkra-
húsinu á Akureyri 25.
júní sl.
Foreldrar hans
voru Lára Pálsdóttir,
f. 13. mars 1912, d.
24. ágúst 1986 og Leó
Sigurðsson, f. 7. júlí
1911, d. 9. mars 2002.
Sverrir átti fimm
systkini, sem öll lifa
bróður sinn. Þau eru:
Sigurður, f. 23.8
1934, maki Ester Randvers, f.
25.11 1937, d. 22.10 1970; Haukur,
f. 30. 10 1937, maki Ragnhildur Ar-
onsdóttir, f. 30.6 1942, d. 26.1 1996;
Anna, f. 14.1 1943, maki Björn
Kristjánsson, f. 14.11 1941, d. 18.6
2005; Fanney, f. 22.8 1944, maki
Már Karlsson, f. 27.9 1947; Páll, f.
7.10 1948, maki Herdís Péturs-
dóttir, f. 13.8 1948.
Sverrir kvæntist Auði Magn-
úsdóttur 3. mars 1962. Hún er
fædd 2.6 1942, dóttir Magnúsar
Jónssonar, f. 14.12 1909, d. 29. 11
1992, og Eufemíu Ólafsdóttur, f.
1.10 1909, d. 5.7 1981. Sverrir og
Auður eignuðust fjögur börn. Þau
eru:
Sverrir starfaði við útgerð allt
sitt líf. Hann var við síldveiðar á
Sigurði Bjarnasyni, sem hét eftir
föðurafa hans, sem einnig var út-
gerðarmaður. Eftir það fór Sverr-
ir í land og gerðist útgerðarstjóri
hjá föður sínum, sem gerði út Súl-
una EA 300, eitt kunnasta aflaskip
landsins, auk Sigurðar Bjarnason-
ar. Árið 1988 hóf Sverrir rekstur
útgerðarfélags í samstarfi við
Bjarna Bjarnason, skipstjóra. Þeir
keyptu Súluna og gerðu hana út
allt til vertíðarloka 2007. Þá var
skipið selt til Neskaupstaðar.
Sverrir var í mörg ár í stjórn Út-
gerðarfélags Akureyringa, síðustu
árin stjórnarformaður. Hann lét
einnig mikið til sín taka í fé-
lagsskap útgerðarmanna. Hann
var um árabil í stjórn Útvegs-
mannafélags Norðurlands, lengst
af sem formaður, og hann var
einnig í stjórn Landssambands út-
vegsmanna. Sverrir var einnig
virkur í starfi sjálfstæðisfélaganna
á Akureyri og hann var um árabil
einn helsti drifkrafturinn í starfi
handknattleiksdeildar KA. Sverrir
hafði mikinn áhuga á þjóðfélags-
málum og skrifaði margar greinar
í Morgunblaðið, sem vöktu at-
hygli, því Sverri var eðlislægt að
tala og skrifa tæpitungulaust.
Útför Sverris verður gerð frá
Akureyrarkirkju í dag, 7. júlí og
hefst athöfnin kl. 13.30.
Meira: mbl.is/minningar
1) Magnús, f. 20.10
1961, kvæntur Unni
Dóru Norðfjörð, f.
15.11 1955. Börn
þeirra eru Magnús
Freyr, f. 15.12 1992
og Hulda Vala, f.
14.6 1994. Fyrir átti
Magnús dótturina
Auði, f. 9.3 1990 og
Unnur Dóra átti tvö
börn; Árna Val
Skarphéðinsson, f.
14.2 1977 og Önnu
Svandísi Karls-
dóttur, f. 2.9 1985. 2)
Ásthildur, f. 26.4 1963. Maður
hennar er Jóhann Björgvins, f. 2.6
1958. Börn þeirra eru: a) Auður
Eufemía, f. 16.4 1982, í sambúð
með Elfari Smára Kristinssyni, f.
21.8 1979, og eru synir þeirra Jó-
hann Sverrir, f. 16.12 2003 og
Kristófer Smári, f. 2.2 2007. b)
Leonard Jóhannson, f. 20.8 1988.
3) Ebba, f. 25.9 1964. Maður henn-
ar er Sveinbjörn Bjarnason, f.
19.10 1968. Dætur þeirra eru Þór-
hildur Ólöf, f. 30.4 1996, og Matt-
hildur Eufemía, f. 25.6 2006. 4)
Ragnhildur, f. 9.2 1968. Maður
hennar er Steinar Sigurðsson, f.
1.4 1964. Sonur þeirra er Sverrir,
f. 7.8 1991.
Elsku pabbi minn.
Þau orð eru ekki til sem geta lýst
því hvernig mér líður. Ég á svo erf-
itt með að trúa þessu, uppáhalds
árstíminn þinn kominn – sumarið.
Húsið ykkar nýmálað og garðurinn
einn sá fallegasti þótt víða væri leit-
að. Þú vildir alltaf hafa allt sem þú
áttir upp á hundrað. Bílana, heimilið
og síðast en ekki síst Súluna. Hún
var í mörg ár eitt þekktasta kenni-
leiti Akureyrar, þar sem hún lá ný-
máluð nánast í miðbænum. Hún var
varla lögst að bryggju þegar penslar
og rúllur voru komnar á loft. Þú
vildir alltaf drífa hlutina áfram,
varst ekki rólegur fyrr en verkin
voru kláruð. Það átti bara að vinna
meira og sofa minna. Það átti líka
við um þig sjálfan, þú hlífðir þér
ekki.
Núna sit ég og horfi út í sumarið
en hugurinn hverfur aftur í tímann
og ég er komin niður í fiskhús. Þú
hamast við að taka niður skreið af
hjöllunum sem við systkinin skárum
böndin af, þetta endaði með heilu
förmunum sem voru seldir til Níger-
íu. Þú hafðir gaman af að elda og
söngst Hamraborgina hástöfum yfir
pottunum. Svo varst þú frábær
dansari og þið mamma voruð ekkert
smá flott þegar þið voruð að tjútta,
hvort sem var í stofunni heima eða í
Sjallanum. Allir bíltúrarnir sem
enduðu flestir niður á bryggju að
skoða skipin.
KA-áhugi þinn var mikill og ég
man þegar ég sagðist ætla að fara
með þér á leik og mér fannst þú eitt-
hvað tregur til og þú fórst fínt í
þetta og sagðir: Ég get nú stundum
orðið svolítið æstur. Ég sagði bara:
Já er það? og við hlógum mikið að
þessu. Á flesta leikina fórum við
saman og höfðum gaman af.
Svo eru það afmælisveislurnar
þínar þegar þú varst 60 og 65 ára,
þá bauðst þú allri fjölskyldunni
þinni til Kaupmannahafnar.
Þetta verður öðruvísi þegar þú
verður 70 ára, núna 15. júlí, við verð-
um ekki í Köben í þetta sinn. Heldur
verðum við á þínum uppáhaldsstað,
á pallinum í garðinum ykkar
mömmu.
Takk fyrir allt en þó fyrst og
fremst fyrir að vera pabbi minn.
Þín dóttir
Ragnhildur.
Loks eftir langan dag
lít ég þig, helga jörð.
Seiddur um sólarlag
sigli eg inn Eyjafjörð.
Ennþá á óskastund,
opnaðist faðmur hans.
Berast um sólgyllt sund
söngvar og geisladans.
Verja hinn vígða reit
varðtröllin klettablá,
máttug og mikilleit,
Múlinn og Gjögratá.
Hljóti um breiða byggð
blessun og þakkargjörð
allir, sem tröllatryggð
taka við Eyjafjörð.
Þannig hljóða fyrstu erindin í
kvæði Davíðs Stefánssonar, Sigling
inn Eyjafjörð.
Þau eru ófá skiptin sem Sverrir,
Sverrir Leósson
SJÁANLEGAR
minjar, fallegt landslag
og dæmigert íslenskt
umhverfi eru hjálp-
artæki leiðsögumanns-
ins. Þau notar hann til
að virkja ímyndunarafl
ferðamannsins og
tengja hann sögu og
menningu þessarar
þjóðar. Á friðuðum og
friðlýstum svæðum eru
þessi tæki aðgengilegri
og betur varðveitt en annars staðar
af þeirri einföldu ástæðu að þau hafa
verið varin ágangi mannanna. Laug-
arnesið á að vera slíkt svæði. Þess
vegna er það undir borgarvernd og
þar á að vera auðvelt og ánægjulegt
að lesa söguna úr landslaginu. Nú
bendir hins vegar margt til að Laug-
arnesið sé í hættu og ýmislegt þegar
úr lagi fært þvert á vilja þeirra sem
vildu verja það.
Laugarnesið geymir merka sögu.
Býli hefur staðið á bæjarhólnum allt
frá landnámi og þar settist Hall-
gerður langbrók að síðustu æviárin.
Það er freistandi að ímynda sér að
hún hafi staðið hvíthærð og virðuleg
við bæ sinn og virt fyrir sér útsýnið
út á sundin. Sýn hennar hefur verið
óhindruð af tröllahvönn og skóg-
arkerfli. Biskup hefur heldur ekki
haft þessar jurtir fyrir augum út um
glugga Biskupstofu né heldur holds-
veikisjúklingarnir og hermennirnir í
Laugarnespítala. Þær eru farnar að
breiða úr sér á nesinu og ef þær
verða látnar óáreittar jafna þær tún
og tóttir. Þá verða lögvarðar og verð-
mætar búsetuminjar engum sýni-
legar lengur og engin saga lesin úr
landslaginu.
Tröllahvönnin og kerfillinn eru
ekki frumbyggjar hér á landi og
skiptar skoðanir á því hvort þær séu
aufúsugestir eður ei. Safi hvannar-
innar er eitraður og þess skammt að
minnast að barn brenndist illa af
völdum hennar í fyrra. Skógarkerfill
og spánarkerfill eru slæðingar sem
borist hafa úr görðum manna og vaxa
víða villtir nú. Hér eru engar nátt-
úrulegar hömlur til að hindra út-
breiðslu fyrrnefndra jurta og þær
vaða yfir þann gróður sem fyrir er og
útrýma honum smátt og smátt. Í
Laugarnesi er villt náttúra, einn af
fáum stöðum í borgarlandinu þar
sem sjá má, brönugrös, lokasjóð,
krækiberjalyng og fleiri íslenskar
jurtir vaxa í friði. Einmitt það um-
hverfi sem mófuglarnir kjósa en þeir
þrífast ekki innan um hávaxinn gróð-
ur.
Laugarnes er undir borgarvernd
og á Náttúruminjaskrá. Þar er að
finna er gamalt búsetulandslag,
minjasvæði, með fornminjar frá land-
námstíð. Bæjarhóll Laugarnessbýlis
og kirkjugarðurinn eru friðlýstir
samkvæmt þjóðminjalögum ásamt
hluta af túninu með beðasléttum.
Sýnilegar rústir af hjá-
leigunum Suðurkoti og
Norðurkoti eru friðaðar
ásamt hól, svokölluðum
Biskupshól. Augljóst er
á þeim gögnum sem til
eru um þetta svæði að
vilji stendur til að
vernda og friða náttúru
þessa staðar og leyfa
henni að kallast
skemmtilega á við
manngerða garða í
Laugardal. Það felur í
sér að standa verður
vörð um íslensku lágjurtirnar og
passa að framandi jurtir nái ekki að
breiða sig yfir þær.
Ströndin að norðanverðu í höf-
uðborginni er einnig mikið breytt. Í
Laugarnesinu er að finna eina blett-
inn sem óskertur er, eða svo var til
skamms tíma. Á einum stað hefur
verið rofið skarð í malarkambinn og
er það vel sjáanlegt frá göngustígn-
um. Lendingin í fjörunni er breytt og
erfiðara en áður fyrir leiðsögumenn
að skýra frá lagni íbúanna fyrr á öld-
um við að stýra bátum sínum í var.
Hvernig stendur á að slíkt hefur ver-
ið gert þrátt fyrir verndina sem stað-
urinn nýtur?
Við borgarbúar verðum að standa
vörð um þá staði í borgarlandinu sem
geyma verðmæta sögu, náttúru,
minningar og menningartengsl. Víða
hefur þetta tekist með ágætum og
má meðal annars nefna Gróttu,
Bakkatjörn, vatnasvæði Elliðaáa og
náttúruvætti í Heiðmörk. Útivist-
arfólk, ferðamenn og aðrir njóta góðs
af. Með því að virða ósnortna náttúru
og minjar, styðja við þær og vernda
gegn ágangi tryggjum við líka að
menningararfi verði skilað óskertum
til næstu kynslóðar Íslendinga. Þætti
okkur til að mynda ekki fengur að því
ef varðveittar hefðu verið brunarúst-
ir Bergþórshvols og tóttir Hlíð-
arenda þar sem atgeir Gunnars var
rekinn út um gluggann?
Ég hef gengið með ferðamenn
meðfram ströndinni í Reykjavík og
reynt að lýsa sjósókn og verbúðalífi
fyrri ára. Hvergi nema í Laugarnesi
hefur tekist að skapa þá umgjörð og
tilfinningu um söguna sem nauðsyn-
leg er í slíkum ferðum og vonandi
verður svo áfram. Það er þó háð því
að borgarbúar bregðist við og sam-
einist um að vernda þessa dásamlegu
perlu og snúa við þeim spjöllum sem
þegar hafa verið unnin þar.
Hvað er að gerast
í Laugarnesinu?
Eftir Steingerði
Steinarsdóttur
Steingerður
Steinarsdóttir
» Laugarnes geymir
verðmæta sögu,
náttúru og útsýni. Það
er undir borgarvernd en
margt bendir til að nesið
sé í hættu og ýmislegt
þegar úr lagi fært.
Höfundur er leiðsögumaður.
Hún kvaddi þegar
dagurinn var lengstur
og veröldin skartaði
sínu fegursta. Eins og til
að heiðra þessa yndis-
legu konu sem fegraði líf
okkar sem fengum að kynnast henni.
Langri vegferð er lokið. Jósefína
Helga Guðjónsdóttir var 94 ára þeg-
ar hún lést hinn 20. júní sl. Það var
sami dagurinn og hann Donni hennar
lést árið 1981. Þau hjónin voru svo
samrýnd að aldrei var talað um ann-
að þeirra heldur alltaf um Helgu og
Donna, sem var gælunafn Jóns Lár-
ussonar, móðurbróður míns.
Þau hjónin byrjuðu búskap á Pat-
reksfirði. Þar fæddust börnin þeirra,
Málfríður Helga 1939 og Ólafur Ingi
1945. Þau fluttu síðan til Reykjavíkur
upp úr seinni heimsstyrjöld og
bjuggu þar síðan. Fyrst í Vesturbæn-
um og síðan lengst í Hlíðunum.
Heimili þeirra var mikið menningar-
heimili og áttu þau mikið og gott
bókasafn. Þar kynntist ég fyrst m.a.
verkum Halldórs Laxness, en þau
eignuðust verk hans strax og þau
komu út.
Helga Guðjónsdóttir
✝ Helga Guðjóns-dóttir fæddist á
Patreksfirði 29. apríl
1915. Hún lést á hjúkr-
unarheimilinu Eir 20.
júní sl. og fór útför
hennar fram frá Foss-
vogskapellu 30. júní.
Jósefína Helga var
alltaf kölluð Helga og
var ég kominn á full-
orðinsár þegar ég
vissi að hún hét
tveimur nöfnum. Hún
bar með sér andrúm
aristókrata, og alltaf
minnast börnin mín
flottu hattanna sem
hún bar. Hún var haf-
sjór af fróðleik um
sögu fjölskyldunnar
og ættfræði yfirleitt.
Það var ómetanlegt
að nema hjá henni
þessa sögu sem óðum er að hverfa
með kynslóðinni hennar.
Hér verður ekki rakin ætt og upp-
runi, til þess skortir mig þekkingu.
Mig langar aðeins að minnast geng-
innar heiðurskonu og þakka liðna tíð,
gengnar góðar stundir.
Elsku frænkur, frændur, góðu vin-
ir, afkomendur Helgu. Við Valdís og
börnin vottum ykkur dýpstu samúð.
Við eigum saman minningar sem
mölur og ryð eyða ekki. Helga (og
Donni) verða okkur ávallt nálæg.
Lárus Sigurðsson.
Látin er á 95. aldursári móðursyst-
ir okkar Helga. Þó segja megi að
enginn héraðsbrestur fylgi láti konu
á tíræðisaldri, er dauðinn, þó fyrir-
séður sé, áfall og kemur þrátt fyrir
allt ætíð á óvart.
Þó tíu ára aldursmunur væri á
Helgu og Jórunni móður okkar voru
þær systur ákaflega samrýndar.
Samgangur milli heimila þeirra hef-
ur því alla tíð verið mikill. Helga
langyngst sinna systra var fyrst til
þess að yfirgefa æskustöðvarnar,
Patreksfjörð og flytja til Reykjavík-
ur. Nutum við systrabörnin þeirra
fríðinda að dvelja annað slagið í höf-
uðborginni í skjóli fjölskyldu Helgu
frænku. Minningar um þessar heim-
sóknir eru okkur systkinunum ákaf-
lega ljúfar og minnisstæðar.
Helga og Jón maður hennar voru
sérlega samhent hjón. Það var því
Helgu þung raun þegar Jón lést rétt í
þann mund er langþráður eftirlauna-
aldur var í höfn. Það er forvitnilegt
að rifja hér upp að þau hjón létust,
með 28 ára millibili, á laugardegi 20.
júní og bæði jarðsett þriðjudaginn
30. júní. Tilviljun? Við teljum það
ekki.
Helga var einstaklega ræðin og
skemmtileg. Hún var vinsæl meðal
samferðamanna sinna. Hún tók áföll-
um lífsins af æðruleysi. Missir einka-
sonar, sem dó frá eiginkonu og þrem-
ur ungum börnum varð henni þó
erfiður og sorgin aldrei yfirunnin.
Tengdadóttir og afkomendur hafa
sýnt Helgu einstaka ræktarsemi og
Málfríður dóttir hennar hefur séð
þannig um móður sína, að aðdáun
vekur.
Nú heyrum við ekki lengur dillandi
hlátur Helgu. Níutíu og fjögur ár er
löng ævi, og ósanngjarnt væri að fara
fram á meira. Við þökkum fyrir að
hafa fengið að vera Helgu samferða
hluta úr ævi hennar. Blessuð sé
minning hennar.
Þór, Geir, Guðrún, Freyr, Örn.
MORGUNBLAÐIÐ birtir alla
útgáfudaga aðsendar umræðu-
greinar frá lesendum. Blaðið
áskilur sér rétt til að hafna grein-
um, stytta texta í samráði við höf-
unda og ákveða hvort grein birtist
í umræðunni, í bréfum til blaðsins
eða á vefnum mbl.is. Blaðið birtir
ekki greinar, sem eru skrifaðar
fyrst og fremst til að kynna starf-
semi einstakra stofnana, fyr-
irtækja eða samtaka eða til að
kynna viðburði, svo sem fundi og
ráðstefnur.
Innsendikerfið
Þeir sem þurfa að senda Morg-
unblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi
blaðsins. Formið er undir liðnum
„Senda inn efni“ ofarlega á for-
síðu mbl.is. Einnig er hægt að slá
inn slóðina www.mbl.is/senda-
grein
Ekki er lengur tekið við grein-
um sem sendar eru í tölvupósti.
Í fyrsta skipti sem formið er
notað þarf notandinn að nýskrá
sig inn í kerfið, en næst þegar
kerfið er notað er nóg að slá inn
netfang og lykilorð og er þá not-
andasvæðið virkt.
Ekki er hægt að senda inn
lengri grein en sem nemur þeirri
hámarkslengd sem gefin er upp
fyrir hvern efnisþátt en boðið er
upp á birtingu lengri greina á
vefnum.
Nánari upplýsingar gefur
starfsfólk greinadeildar.
Móttaka aðsendra greina