Morgunblaðið - 23.09.2009, Page 29

Minningar 29
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. SEPTEMBER 2009
sundlaugunum skömmu síðar og
barst þetta í tal. Hann mundi vel eftir
þessu og sagði: „Guðmundur var
góður nágranni, ég var að sýna hon-
um hinstu virðingu.“ Þeim hjónum
Helga og Jóhönnu varð ekki barna
auðið en þau voru oft með börn í
gæslu. Eitt sinn var Helgi á ferð í Álf-
heimunum og var með barn í vagni
þegar löggan stoppaði Helga og tróð
honum inn í svörtu Maríu. Lögreglan
virti Helga að vettugi þegar hann
benti á að hann gæti ekki skilið barn-
ið eftir. Niður á stöð fóru þeir með
hann og skildu barnið eftir í vagn-
inum. Það varð barninu til happs að
kona tók eftir þessu, gáði í vagninn
og kom barninu heim. Þessir molar
lýsa Helga betur en ég get gert með
langri ræðu. Einhverjir hafa komið
með þá hugmynd að byggja minn-
ismerki um Helga. Ég er ekki viss
um að Helga hefði líkað það. En eitt
gæti glatt Helga: Ef kirkjuyfirvöld
lýstu því yfir að skírn Helga væri
ógild væri það honum örlítil upp-
reisn.
Einar B. Ásgeirsson.
Mér er það bæði ljúft og skylt að
minnast Helga Hóseassonar nokkr-
um orðum. Helga kynntist ég fyrst á
uppvaxtarárum mínum. Var mikil
vinátta meðal Jóhönnu konu hans og
foreldra minna en þau voru samsveit-
ungar úr Miðfirði í Húnavatnssýslu.
Það mun hafa verið veturinn 1956
sem faðir minn veiktist heiftarlega af
botnlangabólgu og botnlanginn
springur. Móðir mín var þá ein með
okkur syni sína og var því hjálpar
þurfi við bústörfin. Helgi Hóseasson
fréttir þetta og hringir til móður
minnar og býður henni hjálp sína
sem hún þáði með miklum þökkum.
Þá kynntist ég Helga enn betur, það
var alveg sama hvort það var kristni-
fræði eða landafræði, alls staðar var
hann heima og miðlaði mér óspart af
þekkingu sinni.
Eitt lítið sýnishorn situr ávallt í
mér en það voru árnar sem falla í
Dóná. Til að auðvelda mér lærið fór
Helgi með vísur oft á tíðum, eftir
sjálfan sig og aðra, en minnisvísan
eftir Björn Halldórsson situr einna
fastast í mér (Í Dóná falla Ísar
inn …). Of langt mál væri upp að
telja allt það sem Helgi lagaði og
betrumbætti þann mánuð sem hann
var ráðsmaður á Bjargarstöðum.
Einhverju sinni var ég að bíða eftir
frænku minni, Sigríði Birnu Ólafs-
dóttur, þá kom Helgi til mín og sagði:
Hátt af sulti gaular görn,
geispar skóladrengur.
Sérðu hana Birnu, Björn,
bíddu ekki lengur.
Svo var það vorið 1958, ferming-
arárið mitt, að Helgi kom með þrjú
hundruð krónur handa okkur þrem
og fylgdi vísa hverri gjöf. Læt ég hér
með vísuna er Helgi bróðir fékk en
hún er svo hljóðandi:
Helgi karlinn ekkert á,
illu vanur puði.
En hann Björn fær allt sitt hjá,
almáttugum Guði.
Kom nú að því að Helgi væri laus
úr vistinni og fór faðir minn að spyrja
Helga hvað hann skuldaði honum
mikið. Helgi rétti fram hönd sína og
horfði fast í augu föður míns og sagði:
Það tíðkaðist ekki í minni sveit að
menn þægju greiðslu fyrir er þeir
buðu fram vinnu sína eða annað.
Þessi litla frásögn lýsir velgjörðar-
manninum Helga Hóseassyni, vetr-
armanninum á Bjargarstöðum í Mos-
fellssveit.
Það var svo í ágúst 2005 er ég átti
leið um Langholtsveginn að Helgi
stóð þar með eitt af sínum þörfu mót-
mælaskiltum. Ég nam staðar, lagði
bílnum og gekk til hins aldna skör-
ungs, bar fram þakklæti mitt fyrir
allt sem hann gerði fyrir mig og mína
og sér í lagi veturinn góða sem hann
kenndi mér að þiggja ekki alltaf dag-
laun að kvöldi fyrir vinnu sem maður
býður fram. Helgi strauk hvarma
sína og þerraði tár sem féllu.
„Drengur minn, það er oftar sem
ég fæ hnotyrði fyrir það sem ég hef
gert en hitt, en orð þín ylja mér inni-
lega.“ Svo er eitt Helgi, það er um
ána Dóná sem alltaf hefur verið mín
uppáhaldsá síðan þú kenndir mér vís-
una góðu. Ég tók utan um minn aldna
vin Helga, „þakka þér allt og vertu
sæll“, sem ég endurtek nú.
Sveinbjörn Benediktsson
frá Bjargarstöðum.
Hinn 6. september 2009 andaðist
Helgi Hóseasson, trésmiður og góð-
menni. Líf mitt varð auðugra við að
kynnast mannkostum Helga. Hans lík-
ar eru sjaldgæfir. Það var árið 1961 að
ég kynntist fyrst Helga og föður hans,
Hóseasi Björnssyni, en þeir unnu þá
báðir hjá byggingarfélagi sem ég
stýrði. Þeir voru hæglátir feðgarnir og
fór gott orð af þeim sem fagmönnum,
enda hafði Hóseas verið yfirsmiður við
kirkjubyggingu í Stöðvarfirði á 3. ára-
tug aldarinnar. Unnu þeir gjarnan ein-
ir sér.
Við kynntumst svo nánar árin 1965-
66, en á þeim árum sló Helgi upp fyrir
kjallara raðhúss, sem við hjónin
byggðum í Sæviðarsundi, og vann síð-
an ýmsa trésmíðavinnu við innrétting-
ar. Það var við þessar framkvæmdir
sem ég kynntist samviskusemi og
vandvirkni Helga. Við vorum að
steypa kjallarann, en steypubílarnir
komu seint og stóð steypuvinnan langt
fram á kvöld. Helgi var niðri og fylgd-
ist með mótunum, þegar fyrstu steyp-
unni var rennt í þau. Tvisvar sinnum
kom ég að máli við hann um að líklega
væri þetta nú allt í lagi með mótin og
stakk upp á því að hann kæmi sér bara
heim. Hann sinnti því engu og í síðara
sinnið sagði hann við mig eitthvað á þá
leið að hann bæri ábyrgð á mótunum
og eftirlit hans með þeim væri innifalið
í ákvæðisvinnutaxtanum. Ég skyldi
ekki hafa áhyggjur af því. Endaði
þetta með því að hann stóð sína vakt til
miðnættis, en óvanalegt var á þessum
árum að smiðir gættu steypumóta án
sérstakrar greiðslu. Ef Helga vantaði
eitthvert byggingarefni eða fyrirmæli
varðandi verkið og við hittumst ekki
áður en degi lauk, þá skrifaði hann
mér boð þar um með tréblýanti á rifr-
ildi af naglapakka og negldi upp á
vegg. Að jafnaði voru slík skilaboð í
vísuformi.
Trúmál bar ekki á góma okkar á
milli, en ég vissi hug hans. Eldri dóttir
okkar hjónanna var fermd rétt um það
bil að húsbyggingunni lauk. Þær syst-
ur voru stundum að skottast í kringum
Helga og spjölluðu við hann. Hann var
þá í kerskni að spyrja þá eldri hvort
hún vildi nú nokkuð láta ferma sig. Á
laugardeginum fyrir ferminguna hitti
ég hann á förnum vegi, en við vorum
nágrannar. Dró hann þá upp peninga-
seðil og rétti mér. Sagði hann að þessi
seðill væri ætlaður fermingarstúlk-
unni með bestu árnaðaróskum.
Helgi var mikill barnavinur. Eftir að
hann var farinn að standa sína sér-
stöku mótmælavakt á horni Lang-
holtsvegar og Holtavegar stoppaði ég
nokkrum sinnum hjá honum og tók
hann tali. Einu sinni dró hann upp úr
plastpoka ljóðabókina sína Þrælar og
Himnadraugar, sem hann skrifaði
undir nafninu Helgi Ingibjargarson,
og færði mér að gjöf. Á ég þetta eintak
til minningar um fjölskylduvininn
Helga Hóseasson. Megi hann hvíla í
friði og öðlast sína langþráðu sátt við
Guð og menn.
Gunnar Torfason verkfræðingur.
Aum er sú stofnun sem getur ekki
unnt manni þess að rifta samningi,
sem hún þóttist þess umkomin að gera
fyrir hans hönd sem ómálga barns, við
himnadrauga. Hræsni hennar því yf-
irgengilegri að hún þykist eini mál-
svari kærleika og réttlætis hér á jörðu.
Helgi Hóseasson mátti þola þessa
svívirðu alla sína ævi en hann gerði
það hvorki þegjandi né hljóðalaust,
sem betur fór. Réttlætiskennd hans
var sterkari en svo. Þeir sem þekktu
Helga og baráttu hans vita vel að
hann bar af upphöfnum andskotum
sínum eins og gull af eir.
Viku fyrir andlát Helga var þetta
boðskapur í einni af messum þjóð-
kirkjunnar: „Allt er fyrirgefið í þess-
um heimi, allt getur Guð umborið,
jafnvel það að mæla gegn Jesú sjálf-
um. Aðeins eitt er ekki fyrirgefið og
það er að mæla gegn Heilögum anda.“
„Að hallmæla gegn Heilögum anda er
einfaldlega trúleysi, að hafna Anda
Guðs í okkur, sem segir að Guð sé Guð
og maðurinn sé heimilislaus án trúar
og ástartengslanna við Guð.“
Þetta er kærleiksboðskapur óþokk-
anna sem neituðu Helga um nokkurt
réttlæti. Skömm þeirra er ævarandi.
En Helgi talaði ekki bara fyrir
daufum eyrum farísea og kerfiskarla.
Fjölmargir hafa tekið við kyndlinum
og halda baráttunni áfram. Mikilvæg-
ast er að vernda börnin. Sjálfur sagði
Helgi: „Það er alveg furðulegt að
menn sem halda að þeir séu með fullu
ráði og rænu skuli vera að ljúga þess-
um bölvuðu lygasögum í börn.“
Helgi var óþreytandi í baráttu sinni
fyrir réttlæti, skynsemi og friði,
drengur góður. Betri orðstír er vand-
getinn.
Reynir Harðarson.
Maðurinn sem stóð úti á horni og
mótmælti þótti skrýtinn. Hann þótti
líka skrýtinn þegar hann mótmælti
reykingum kennara sinna í Iðnskól-
anum á Akureyri og þegar hann sendi
gesti sína út þegar þeir vildu fá sér
sígarettu.
Helgi Hóseasson stóð í langri deilu
við ríkisvaldið og ríkiskirkjuna vegna
skírnarsáttmála sem var gerður fyrir
hans hönd. Hann þótti skrýtinn að
taka þetta alvarlega. Enginn á Íslandi
virtist þá hafa velt fyrir sér að rík-
isvaldið hefði ekki rétt til þess að
skipta sér af hlutum sem voru fyrst og
fremst einkamál hvers og eins.
Helgi leyfði sér að efast um, gagn-
rýna og hæðast að kennisetningum
kristinnar kirkju. Fyrir þetta er ég
honum þakklátur. Trúarkreddur þarf
að gagnrýna. Helgi ruddi leiðina og
þess vegna virðumst við sem fylgjum í
kjölfarið ekki jafnskrýtin.
Við þingsetningu í október 2004
stóðum við í félaginu Vantrú fyrir
mótmælum á Austurvelli. Annars
vegar var tilgangurinn að hvetja til
aðskilnaðar ríkis og kirkju og hins
vegar að minna á réttindabaráttu
Helga Hóseassonar. Okkur þótti
táknrænt að bjóða þingmönnum upp
á skyr (einungis tveir þáðu). Helgi var
svo góður að mæta með okkur. Eftir
mótmælin keyrði ég Helga heim af
Austurvelli. Í þakklætisskyni fyrir
farið (og líklega mótmælin líka) gaf
hann mér epli, flösku af sykurlausu
appelsíni og Macintosh-mola.
Maðurinn sem stóð úti á horni og
mótmælti þótti skrýtinn. En líklegast
eru það við hin sem erum raunveru-
lega skrýtin. Við getum horft upp á
stríð og aðrar manngerðar hamfarir í
sjónvarpsfréttunum og gleymt því
fimm mínútum seinna. Líklega vant-
aði einhverja síu í Helga. Líklega væri
best ef það vantaði þessa síu í okkur
öll.
Við í félaginu Vantrú syrgjum and-
lát eina heiðursfélaga okkar og vott-
um aðstandendum hans samúð. Um
leið lofum við því að baráttumál Helga
munu ekki gleymast.
Óli Gneisti Sóleyjarson,
formaður Vantrúar.
Meira: mbl.is/minningar
         
 
   

    
 
    
     
     

 

 ✝
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóðir,
amma og systir,
HULDA KRÖYER,
Åmål,
Svíþjóð,
sem andaðist sunnudaginn 6. september, verður
jarðsungin frá Åmål föstudaginn 25. september.
Fyrir hönd aðstandenda,
Andrés Þórarinsson,
Hjördís Kröyer.
✝
Elskuleg móðir okkar,
VILBORG STEFÁNSDÓTTIR
frá Litla-Hvammi,
Mýrdal,
Kleppsvegi 6,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Víkurkirkju, Vík í Mýrdal,
laugardaginn 26. september kl. 14.00.
Sætaferð verður frá BSÍ (að vestanverðu) kl. 11.00.
Blóm og kransar eru vinsamlegast afþakkaðir, en þeim sem vilja
minnast hennar er bent á Mæðrastyrksnefnd kt. 470269-1119,
nr. 0101-26-35021.
Fyrir hönd annarra aðstandenda,
Sólrún Jónsdóttir,
Steinunn Helga Lárusdóttir.
✝
Faðir okkar og tengdafaðir,
BJARNI BJARNASON,
áður til heimilis í Borgarnesi,
sem lést á hjúkrunarheimilinu Ási, Hveragerði,
mánudaginn 14. september, verður jarðsunginn
frá Borgarneskirkju laugardaginn 26. september
kl. 14.00.
Kjartan V. Bjarnason, Jenný Marelsdóttir,
Vilný R. Bjarnadóttir
og aðrir aðstandendur.
✝
Elskulegur faðir, stjúpfaðir, tengdafaðir, afi, langafi
og langalangafi,
STEFÁN EGILSSON
kaupmaður,
Kirkjuvegi 11,
Keflavík,
verður jarðsunginn frá Keflavíkurkirkju föstudaginn
25. september kl. 14.00.
Ástdís Björg Stefánsdóttir, Sveinbjörn S. Reynisson,
Alma V. Sverrisdóttir, Egill Jónsson,
Sigurður J. Kristinsson, Sólborg Bjarnadóttir,
Kristinn Kristinsson,
barnabörn, barnabarnabörn og barnabarnabarnabörn.
✝
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
RANNVEIG MAGNÚSDÓTTIR
frá Súgandafirði,
andaðist á hjúkrunarheimilinu Sóltúni fimmtu-
daginn 17. september.
Jarðarförin fer fram frá Fossvogskirkju föstudaginn
25. september kl. 13.00.
Sigríður S. Jónsdóttir,
Magnús S. Jónsson, Ágústa Gísladóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Bróðir okkar, frændi og vinur,
SIGURÐUR LINDBERG PÁLSSON,
andaðist á heimili sínu sunnudaginn 13. september.
Útför hans fer fram frá Fossvogskirkju fimmtu-
daginn 24. september kl. 13.00.
Aðstandendur.