Morgunblaðið - 05.11.2009, Blaðsíða 12

12 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. NÓVEMBER 2009
UMBOÐSMAÐUR barna áréttar í
grein á heimasíðu sinni
(www.barn.is) að lánveitingar til
barna séu ekki
heimilar nema að
fengnu leyfi yf-
irlögráðanda,
sem er sýslumað-
ur, og þá aðeins
að uppfylltum
ákveðnum skil-
yrðum.
Greinin er
skrifuð vegna
umræðu um lán-
veitingar Glitnis til barna frá eins
árs aldri til kaupa á stofnfjárbréfum
í Byr sparisjóði. Umræðan um það
hefur m.a. vakið spurningar um
ábyrgð lögráðamanna, t.d. foreldra, í
slíkum málum.
Umboðsmaður barna minnir á það
að í forsjárskyldum foreldra felist að
fara með lögráð barna sinna. Meg-
inskylda lögráðamanna ófjárráða
barna sé að varðveita eignir þeirra
tryggilega og að gæta þess að þær
séu ávaxtaðar eins og best verði á
kosið á hverjum tíma. Valdi lög-
ráðamaður ófjárráða barni tjóni,
hvort sem er af ásetningi eða gá-
leysi, beri honum að bæta það.
Á heimasíðu Umboðsmanns barna
kemur fram að samkvæmt lögræð-
islögum sé ófjárráða börnum óheim-
ilt að stofna til skulda. Einnig að lög-
gerningar ófjárráða barna sem þau
hafa ekki heimild til skuldbindi þau
ekki.
Ekki fleiri dæmi um barnalán
En hvað gerist ef lögráðamaður
verður uppvís að því að hafa farið
gáleysislega að varðandi lögráða-
mannshlutverkið gagnvart barni?
Eyrún Guðmundsdóttir, deild-
arstjóri sifja- og skiptadeildar
Sýslumannsins í Reykjavík, taldi að
ef börn yrðu fyrir fjárhagslegu tjóni
vegna ásetnings eða gáleysis lög-
ráðamanns myndu slík mál koma til
kasta yfirlögráðanda, það er sýslu-
manns. Yfirlögráðandinn gæti þá
skipað barninu nýjan lögráðamann
og sá farið í málið fyrir hönd þess
ólögráða, í þessu tilviki barnsins. Sá
sem varð fyrir tjóni ólögráða getur
einnig farið sjálfur í málið þegar
hann er orðinn lögráða. Eyrún
kvaðst ekki vita til þess að farið
hefði verið í dómsmál á hendur lög-
ráðamanni þar sem hann var krafinn
um skaðabætur.
Margrét María Sigurðardóttir,
umboðsmaður barna, sagðist ekki
hafa fengið slík mál til sín. Margrét
María hefur hvatt fólk, sem hefur
upplýsingar um önnur mál svipuð
lánveitingu Glitnis til ólögráða
barna, að hafa samband við emb-
ættið. Engar slíkar ábendingar
höfðu borist umboðsmanni barna í
gær. gudni@mbl.is
Lögráðamanni ber að
bæta barni fjárhagstjón
Í HNOTSKURN
» 31 stofnfjáreigandi í Byrsparisjóði yngri en 18 ára
á gamlársdag 2007.
» Þessi hópur fékk greidd-an arð upp á 91,7 milljónir
í apríl 2008, þar af fengu börn-
in 10 sem „tóku“ lán fyrir
stofnbréfum 86 milljónir í arð.
Sýslumaður getur ákveðið að skipa barni nýjan lögráðamann
Margrét M.
Sigurðardóttir
JÓNAS Snæbjörnsson, svæðisstjóri suðvestursvæðis
Vegagerðarinnar, segir að gert sé ráð fyrir að setja
girðingu á milli akstursleiða á Reykjanesbraut á móts
við Smáralind og Glaðheimasvæðið. Lögreglan styður
það og Guðbrandur Sigurðsson, aðalvarðstjóri um-
ferðadeildar Lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu,
segir að girðing á eyjunni minnki slysahættu.
Alvarlegt slys varð á Reykjanesbraut í fyrradag, þegar
maður varð fyrir bifreið á móts við Smáralind. Rétt hjá
eru gönguleiðir undir Reykjanesbrautina. Guðbrandur
segir mikilvægt að gangandi vegfarendum sé vísað
þangað og girðing á eyjunni myndi minnka hættu á því
að fólk reyndi að þvera Reykjanesbrautina með fjórum
til sex akreinum eftir atvikum.
Morgunblaðið/Júlíus
GERT RÁÐ FYRIR GIRÐINGU
„ÉG var með orð-
um mínum að
draga það fram
að menn geta
leikið sér með
lögfræðilega
möguleika sem
eru ekki í neinum
takti við raun-
veruleikann né
það sem er skyn-
samlegt og eðli-
legt að gera í eðlilegum samskipt-
um,“ segir Guðbjartur Hannesson,
þingmaður Samfylkingar og formað-
ur fjárlaganefndar, um ummæli sín á
Alþingi 22. október sl. sem Pétur
Blöndal, þingmaður Sjálfstæðis-
flokks, gerði að umtalsefni í grein
sinni í Morgunblaðinu fyrr í vikunni.
Í fyrstu umræðu um ríkisábyrgð á
lántöku Tryggingarsjóðs innstæðu-
eigenda og fjárfesta vegna Icesave
sagði Guðbjartur m.a.: „Það hefur
líka komið fram hér að ef okkur er
misboðið er það nú einu sinni þannig
að íslenska Alþingi getur hvenær
sem er fellt þessa ríkisábyrgð úr
gildi. Hafa menn ekkert áttað sig á
því?“
Við verðum að semja
Þegar Guðbjartur var spurður
nánar út í þessi ummæli sín á Alþingi
sl. þriðjudag sagði hann: „Ég hef
alltaf talað fyrir því að eina leiðin út
úr þessum vanda sé að ganga frá
samningnum, að ljúka málinu – og
því fyrr, því betra. Þess vegna get ég
alveg staðfest hér að þó að ég hafi
notað þessi orð um að við gætum fellt
út ríkisábyrgðina væri það í mínum
huga vonlaus aðferð. Við getum ekki
umgengist alþjóðasamskipti með
einhliða ákvörðunum, við verðum að
semja.“
Þess má geta að í lánasamningi Ís-
lands við Breta og Hollendinga um
Icesave er í kaflanum um vanefndir
samningsins tekið fram að verði
breyting á íslenskum lögum sem hafi
veruleg neikvæð áhrif á getu Trygg-
ingarsjóðs innstæðueigenda eða ís-
lenska ríkisins til að greiða þá sé lán-
veitanda heimilt að segja upp láninu
og/eða lýsa því yfir að allur heildar-
höfuðstóllinn eða hluti hans, ásamt
áföllnum vöxtum, falli á gjalddaga og
komi til greiðslu þegar í stað. Jafn-
framt er kveðið á um það að aðeins
sé heimilt að gera breytingar á
samningnum með skriflegu sam-
komulagi milli samningsaðila.
Þegar þetta er borið undir Guð-
bjart ítrekar hann sem fyrr að þótt
lagatæknilega séð væri hægt að fella
niður ríkisábyrgðina einhvern tím-
ann í framtíðinni geti það aldrei tal-
ist skynsamleg leið í samskiptum
þjóða. „Ég tel að það verði aldrei
gripið til þessara hluta [að afnema
ríkisábyrgð vegna Icesave með lög-
um frá Alþingi] nema í algjörri nauð-
vörn og þá í einhverjum neyðarað-
stæðum sem ég á ekki von á að komi
upp,“ segir Guðbjartur.
Lögfræðilega
hægt en ekki
skynsamlegt
Er hægt að fella niður ríkisábyrgðina?
Guðbjartur
Hannesson
„Varðandi dómstólaleiðina tel ég
að eins og er búið um hana núna
sé dómstólafyrirvarinn sterkari en
áður. Mig brestur einfaldlega skiln-
ingarvit til þess að skilja að þar
hafi einhver réttur verið tekinn frá
Alþingi af því að það stendur ekki í
frumvarpinu að ef tiltekinn atburð-
ur verður geti Alþingi einhliða
breytt ríkisábyrgðinni. Herra trúr,
Alþingi er fullvalda og fullveðja. Al-
þingi getur hvenær sem það telur
að það hafi siðferðileg og þjóð-
arleg rök breytt sínum lögum,“
sagði Össur Skarphéðinsson, ut-
anríkisráðherra, í fyrstu umræðu
um ríkisábyrgð á lántöku Trygging-
arsjóðs innistæðueigenda og fjár-
festa sem fram fór 22. október sl.
Benti hann á að ef dómur félli
einhvers staðar sem benti til þess
að greiðsluskuldbindingar þær
sem Íslendingar hefðu axlað væru
umfram það sem sá dómstóll teldi,
þá væri það tilefni til þess að taka
málið upp. Kæmi ekkert út úr við-
ræðum þá myndi íslenska þjóðin
einfaldlega hætta að borga.
„Hvaða leiðir eiga þá viðsemjendur
okkar í þessari stöðu? Jú tvær: Að
fara með málið fyrir dóm, og þá
bendir háttvirtur þingmaður Ög-
mundur Jónasson á að það liggur
fyrir dómsfordæmi við þær að-
stæður. Varla yrði það álitlegur
kostur. Með öðrum orðum, þeir
yrðu nauðbeygðir til þess að
ganga til samninga.“
„Alþingi er fullvalda og fullveðja“
1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
5. nóvember Ísafjörður Fjármál heimilisins
12. nóvember Akranes Fjármál heimilisins
19. nóvember Hamraborg Fjármál heimilisins
N
B
I
h
f.
(L
a
n
d
s
b
a
n
k
in
n
),
k
t
.
4
7
1
0
0
8
-
2
0
8
0
.
Fimmtudagskvöld
eru fjármálakvöld
Landsbankinn mun í vetur bjóða upp á röð fjármálanámskeiða fyrir almenning undir yfirskriftinni
Fimmtudagskvöld eru fjármálakvöld. Markmið námskeiðanna er að auðvelda fólki að öðlast betri
yfirsýn yfir fjármálin svo því sé unnt að taka upplýstar ákvarðanir um fjármál heimilisins og móta
fjárhagslega framtíð fjölskyldunnar.
FJÁRMÁLARÁÐGJÖF | landsbankinn.is | 410 4000
Skráning fer fram á landsbankinn.is
og í síma 410 4000.
Nánari upplýsingar um námskeiðin er
að finna á landsbankinn.is.
O
kt
ó
b
e
r
N
ó
ve
m
b
e
r 1
2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30
Sun Mán Þri Mið Fim Fös La
u
2009
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
3
9
4
2
0