Organistablaðið - 01.10.1968, Side 7

Tónskóldið dr. Páll ísólísson
Tónlistarlíf stóð með ótrúlegum blóma á Eyrarbakka og Stokks-
eyri fyrir og um aldamótin síðustu, miðað við það, sem annars
staðar var á iandinu. Margt er til vitnis um þetta, og sínu máli talar
sú staðreynd, að þaðan komu livor eftir annan þeir tveir menn, sem
'liæsl ihafa borið merki tónlistarinnar á íslandi á þessari öld: Sigfús
Einarsson og dr. Páll Islófsson, — auk fjölda annarra „minni
sj)ámanna.“
Páll tsólfsson er eina meiri háttar tónskáld íslenzkt, sem befur
átt tónskáld að föður, og á æskubeimili hans var iðkun tónlistar
talin jafn sjálfsögð og ómissandi og sjálft andrúmsloftið eða bið
daglega brauð. Þar mun það því ekki luifa þótt sérstakt tiltökumál,
þegar Páll byrjaði barnungur að semja lög og setja þau á blað, þótt
slíkt mundi baía verið talið undur mikil og stórmerki á þeim tinium
á flestum öðrum beimilum landsins. En fyrir Páli lá það, sem faðir
lians og hinir mörgu sönghneigðu frændur hans höfðu farið á mis
við, að njóta ágætrar og víðtækrar menntunar í list sinni. Jafn-
framt gerðist bann fjölmenntaður maður einnig á öðrum sviðum,
en slíkt er hverjum skapandi listamanni hin mesta nauðsyn. Þannig
atvikaðist það, að bann varð eitt mikilhæfasta tónskáld, sem ís-
lenzka jjjóðin hefur alið.
Mtðal verka Páls ísólfssonar er margt það, sem einna bæst ber
í íslenzkum tónbókmenntum til þessa dags: sönglagaperlur, sem
snoriið bafa bvers manns hjarta, píanó- og orgelverk, sem að hand-
bragði og reisn bera af flestu eða öllu öðru, sem íslenzkir menn
bafa látið frá sér fara af því tagi, leikhústónlist, sem gætt befur
marga sýninguna lífi og lit, kór- og hljómsveitarverk, sem eru
meðal binna stórbrotnustu íslenzkra tónverka og hafa gert marga
liátíðastundina enn Jiátíðlegri en ella mundi. Fyrir allt þetta eigum
við ósmáa þakkarskuld að gjalda Páli ísólfssyni, og sú skuld mun
f.ira heldur vaxandi en minnkandi, eftir því sem tímar líða.
Þegar Páll fór til náms í Þýzkalandi 1914, var íslenzk tónlist und-
ir mjög sterkum, dönskum áhrifum, og hafði svo verið allt frá tím-
um Péturs Guðjónssonar. Danir höfðu liins vegar um ómunatíð sótt
flest til Þjóðverjja í þeim efnum. Hér var nú brotið við blað, og er
ORGANISTABLAÐIÐ 7