Organistablaðið - 01.10.1968, Síða 16

U M M E S S U S Ö N G I N N
AS undanjörnu hcjur mikiS verif)
rœtt um messusönginn hérlendis, ng
skiptast menn aöallcgu í tvo hópa,
meS og móli svo nejndum grulluru-
söng. Hins vegar hcjur minna vcrifi
rætt um oröannu liljóSan, textann.
Mc'S messusöngsbók sinni, Aldu-
mótabókinni (,.Leirger'bi“ 1801), varp-
a8i Magnús Stephensen, ásamt ö'Sr-
um, hinu hejSbunda messujorrni,
grallaranum, jyrir róöa, m. a. jyrir
þá sök, aS ekki var hægt að prenta
nótur í LeirárgarSaprentsmi'Sju. Ilann
taldi einnig grallarasönginn meS sín-
um víxlsöngum, söjnu'Sum landsins
ojvlSa og bæri því aS leggja hann niS-
ur, og grullasöngurinn fjaraSi svo út
upp úr miSri síSustu öld. í þcim þrcm
mcssusöngsbókum, scm siSan hafa
komiS, g.ldir sú rcgla, aS prestarnir
mega ráSa sálmavali viS guSsþjón-
ustur. 1‘css rná geta, uS hinni síSustu,
hclgis.Sabókinni jrú 1934, var œtlaS
aS vera „hjálparmeSal, en clcki lög-
bók“, enda var hún aldrei staSjest af
k.rkjuráSi eSa synodus.
Mugnús Stcpliensen hajSi mikiS til
síns máls, cn þessar tvœr ástœSur,
sem hér haja veriS nejndar, cr þó
ckki lcngur til, og haja ekki veriS
a. m. k. í sl. 50—60 úr, Á liSnum
áratugum hejur veriS sturjundi all-
jjölmennur hópur organista, scm gtilu
og geta kennt sómasamlega messu-
söng, hvort sem urn grallarasöng eSa
annan er aS ræSa. Þess vcgna er
þaS furSulcgt, aS prestar landsins
skuli í raun og vcru haja jrjálst val
urn sálma í guSsþjónustum, rneS þeirn
ajleiSingum, sem jlestir þekkja, aS
víSa cr „rcpertoire“ kirkjukóra og
sajnaSu aSeins 10—20 sálmar. VitaS
er, aS margir prestar álrveSa ckki
sálma jyrr en sarna dag c'Sa daginn
ú'Sur en guSsþjónustan jcr jrum, jitjn-
vcl í upphaji guSsþjónustu hefur org-
anisti jyrst jengl'ö aS vita unr sátlrn-
ana, sem syngja skal.
Ollurn má Ijóst vera, hversu rnjög
þctta hamlar starjsemi og Itjáljun
kirkjukóra, svo aS ekki sé rneira sagt.
Sú regla gildir víSast hvar, aS prcstur
rá'Si sálrnum, en organisti lögum,
sem sungin eru viS sálmana. Þetta
leyfi organistans kemur aS litlu gagni,
ej liann fœr ekki tirna til undirbún-
ings guSsþjónustunni.
Nejnd mun nú vera starjandi áS und-
irbúningi nýrrar handbókar. ÞaS verS-
ur ugglaust til bóta, cj Itún gajur
ákveSin jyrirmœli urn tnessuliSi og
sálma de ternpore, sem prestttrn ber
aS fylgja, orSanna hljóSan vcrSi skýrt
ákveSin og bókin staSjest af kirkju-
ráSi og synodus.
Iíins vegar ver'Sur u'S telja deilur
urn grallara — eSa aSra tónlist uuku-
atriSi. GóS kirkjutónlist licfur veriS til
á öllum tímurn, og rná tclja œskilegt,
a'S í því efni gætti rneiri fjölbreytni
en nú er, a3 kórar og söjnuSir syngju
hvcr ejtir sinni gctu, livurt sern utn
íslenzkan grallurasöng eSa annan er
aS rœSa — en um jratn allt viS ójrá-
vikjanlcgan texta. Alla vega er breyt-
inga þörj.
Þess má aS lokum geta, að mikil
hrcyjing er komin á messusöngsrnálin
16 ORGANISTA BLAÐIÐ