Skólablaðið - 01.02.1972, Blaðsíða 36

120
enn tnengun
r nýútkomnu "De rerum natura" birtist athyglisverð grein eftir Kjartan
Gunnarsson um mengun. Það er ekki ætlun míh að ritdæma blað þetta
eða þessa grein, til þess er gáfum mínum of þröngar skorður settar.
Eftirfarandi skrif mega heldur ekki skoðast sem "svar við grein Kjart-
ans, heldur eru þau innlegg f umræður um þá mengun efnisheims og
mannsanda, sem er nú á góðum vegi með að setja punkt aftan við sögu
mannkyns og raunar alls lifandi.
Augljóst er, meðal annars af þeim skýru og vel fram settu dæmum, sem
Kjartan rekur f grein sinni, að við, sem nú nálgumst fullorðinsaldur
alltof hröðum skrefum, eigum á hættu að verða síðasta kynslóð fullvax-
inna og sæmilega heilbrigðra eintaka tegundarinnar homo sapiens.
Þannig telja haffræðingar, að lEfi f sjónum verði með öllu lokið um næstu
aldamót, ef svo heldur áfram sem nú horfir, og er þá augljóst að við
þurrlendisbúar megum fara að ugga um áframhald tilveru okkar. Vafa-
samt er, að barnabörnum okkar vinnist lff til setu á þeim skólabekk,
sem við nú bælum ; kannski viðbúið að þras okkar Kjartans um smámuni
og dægurmál muni taka fyrr enda en við eigum von á.
Það flögrar að mér, að á herðar kynslóðar okkar leggist þungbærara
hlass en við getum staðið undir. Með atómsprengjuna f lestinni bfður
okkar að stýra skútunni gegnum mengaða stórsævi; allt eins gæti sú för
endað að feigðarósum.
Svo skarpskyggn sem Kjartan er á þá hættu, sem af mengun stafar,
tekst honum miður upp við greiningu hinna raunverulegu orsaka. Þó tek-
ur út yfir hinn fræga þjófabálk, þegar Kjartan reynir að benda á úrbóta-
leiðir. Kjartani skal þó fyrirgefið fyllilega; það tekur tfma að uppgötva
steinbarnið f maganum á sér og er aukheldur varla með þasgilegri til-
finningum.
Augljóst er, að aðalmengunarvaldarnir eru ýmiss úrgangur frá efnaiðnaði,
svo og frá fyrirtækjum, sem framleiða eldsneytisþurfandi vélar og tæki.
Jafnaugljóst er, að til að stöðva mengjnina verður að beita tveim að-
ferðum ; draga úr eða stöðva óþurftarframleiðslu og/eða tempra mengun
frá fyrrnefndum iðnaði. Hvort tveggja þýðir tap atvinnurekenda. Þegar
vara er send á markaðinn, er þeim sem græða á henni mest f mun að
hún seljist; f skammsýni sinni hugsa seljendur vörunnar ekki um það
1