Skólablaðið - 01.02.1972, Síða 52

136
- Er þess að vænta, að heimavistir og skólar verði tvær aðskildar
stofnanir og að stjdrn heimavista verði falin nemendum ?
- Heimavistir eru ekki við nema þrjá skólana, og það eru ekki uppi
hugmyndir um neina gagngerða skipulagsbreytingu á þeim. En það hef-
ur komið upp hugmynd f einum menntaskólanna, sem heimavist hefur,
að nemendur fái aukna ábyrgð á stjórn hennar, og þeim hugmyndum
hefur verið tekið vel hér f ráðuneytinu. Eg er á þeirri skoðun, að
skilningur nemenda á vandamálum heimavista myndi vakna, ef þeir
fengju að hlutast meira til um stjórn þeirra og ef aukin ábyrgð yrði
lögð þeim á herðar, og á þessari skoðun byggjast þau jákvæðu svör,
sem héðan úr ráðuneytinu hafa borizt. En þarna eins og f öðru verður
viljiim að vera fyrir hendi hjá hópnum, sem þetta á að taka að sér.
- Hvert er álit yðar á námslaunum. Teljið þér að þau geti stuðlað að
launajafnrétti f fslenzku þjóðfélagi ?
- Námslaun f fslenzku þjóðfélagi yrðu mjög torveld f framkvæmd, að
mfnu viti. M.a. vegna þess, að þau myndu raska atvinnuháttum meðal
þess aldursflokks, sem skóla sækir. Námslaunum myndi fylgja árlangt
nám, og reynslan er sú, að námslaunum fylgja mjög hörð samkeppnis-
próf um það hverjir úr aldursflokknum eigi að veljast til langskólanáms.
Krafa rfkisins, sem leggur fram námslaunin, er sú, að það ráði þvf
hverjir fái að nema. Og þetta er sá alvarlegi vankatur, sem ég se' á
öllu námslaunakerfi. Eg held að áhrif þeirra á launajafnrétti yrðu
mjög takmörkuð. Hins vegar er það möguleiki að færa námslánakerfið
út, en til þess þarf mikið fjármagn og það liggur ekki á lausu. Ljóst
er að þróunin stefnir f þessa átt en hversu hröð hún verður, það get
ég ekki um sagt.
- Hvað hefur verið gert til að jafna námsaðstöðu nemenda úr dreifbýli
hvað efnahag áhrærir ?
- Það hefur verið gert með þvf, að svokallaðir dreifbýlisstyrkir hafa
verið veittir. A yfirstandandi ári hækkaði fjárveiting rikisins til þeirra
um tvo þriðju og er þó öllum ljóst, að mikið vantar á að þörfinni þar
sé fullnægt. Þess vegna hefur verið skipuð nefnd, sem er f þann veg-
inn að Ijúka störfum, og hefur samið lagafrumvarp um fast fyrirkomu-
lag á fjárveitingum til þess að gera námsaðstöðu þeirra, sem þurfa að
sækja skóla út fyrir sfna heimabyggð, fjárhagslega jafna og þeirra, sem
geta sótt skóla frá heimili sihu. Þessum styrkjum er úthlutað eftir
föstum reglum, það er annars vegar ferðastyrkur, sem fer eftir þvf
hve langt menn þurfa að sækja skóla, og hins vegar dvalarstyrkur, sem
er fastákveðinn.
- Hyggizt þér beita yður fyxir breytingum á þvf ástandi, sem nú er
rfkjandi f bókakaupsmálum nemenda, t.d. hvað varðar frjálsa gróða-
álagningu á námsbækur ?
- Alagning er ekki frjáls á námsbækur frekar en aðrar bækur, hún er
ákveðin af verðlagseftirlitinu. Það er fráleitt að menntamálaráðuneytið
taki f sínar hendur bókadreifingu fyrir menntaskólastigið, tneðan meiri
hluti bókanna er erlendur. Hins vegar stendur það nemendum á þvf
stigi opið, að taka f eigin hendur bókaöflun.
- Sfðasta landsþing menntaskólanema ályktaði um húsnæðismál mennta-
skólanema úr dreifbýli. Það er og staðreynd, að f Reykjavfk er mikill
skortur á leiguhúsnæði og að margur námsmaðurinn lfður fyrir það.
Hyggizt þér beita yður fyrir einhverjum úrbótum f þeim efnum ?
- Ef dreifbýlisstyrkirnir, sem við ræddum um áðan, verða ríflegir, þá
bætir það vitaskuld aðstöðu námsmanna á húsnæðismarkaðinum verulega.
Það var kannað f haust, hvort unnt væri að fá húsnæði Hótel Esju undir
heimavist á vetrum, en það kom f ljós, að eigendur þess húsnæðis
vildu ekki sleppa þvf. Og það er borin von, að hér verði reist heima-
vistarhúsnæði fyrir nemendur utan af landi, a. m.k. f náinni framtfð.
- Hvað er að frétta um fjárveitingar til menntaskólanna. Eru uppi ein-
hverjar áætlanir um byggingu fleiri menntaskóla ?
- Um fjárveitingar til menntaskólanna má sjá f nýju fjárlögunum og þær
hafa hækkað, þó ekki eins mtkið og óskað hefur verið eftir. Um bygg-
ingu fleiri menntaskóla er það að segja, að þegar hefur verið ákveðið
að byggja menntaskóla f Reykjaneskjördæmi og á Austurlandi. Enn-
fremur liggur fyrir, að nauðsyn ber til að byggja yfir Menntaskólann
við Tjömina.
- Verður höfð hliðsjón af punkta- og stigakerfi við gerð teikninga af
þeim menntaskólum ?
- Við gerð nasstu menntaskóla verður höfð hliðsjón af þeim kennsluhátt-
um og þvf námsfyrirkomulagi, sem þá er talið lfklegast til góðs árang-
urs. En það er sffelldum breytingum undirorpið, punkta- og stigakerfi
kemur þar auðvitað til greina. Engar ákvarðanir liggja fyrir um þetta.
- Er það rétt, að kostnaðurinn á hvern nemanda f M.R. sé miklu ltegri