Skólablaðið - 01.03.1982, Page 19

átti þeim að vera frjálst að sameinast hver
annarri og segja sig úr lögum hver við aðra.
Sjálfsprottnu lífi og athöfn hefur verið
haldið niðri í margar aldir af einokuðu
valdi rikisvaldsins.
Her, sérþjálfaður til baráttu gégn hverju
því afli sem reynir að grafa undan
ríkisvaldinu.
Bakúnin leit á kommúnuna sem kjörið tæki
til afnáms eignarréttar á framleiðslutækjum
til hagsbóta fyrir sjálfstjórnina. Á fyrsta
stigi endurskipulagningar samfélagsins
verður það kommúnan, sem lætur þá, sem
sviptir eru eignum sínum, fá nauðsynlegt
lágmark í bætur fyrir það, sem tekið hefur
verið eignarnámi. Bakúnin lýsti innri
skipulagningu kommúnunnar af nokkurri ná-
kvæmni. „Henni verðurstjórnað af ráði kosinna
trúa með skýra,jákvæða stefnu gagnvart vald-
dreifingu, Þeir verða ætíð ábyrgir gagnvart
öllum kjósendum, og háðir afturkalli. Ráð
kommúnunnar getur valið úr fjöldanum
framkvæmdanefndir fyrir hvert svið hinnar
byltingarlegu stjórnar kommúnunnar.
Dreifing ábyrgðar á meðal svo margra hefur
þann kost, að sem stærstur hópur verður í
stjórnsýslunni hverju sinni. Það skerðir
ókost fulltrúakerfis, þar sem fáir kjörnir
fulltrúar gætu tekið á sig allar skyldur,
á meðan fólkið yrði næstum aðgerðarlaust á
almennum samkundum, sem sjaldan væru hald-
nar". Bakímin lagði áherslu á það, að
kommúnuráðin yrðu að vera vinnandi einingar
með bæði framkvæmda- og skipúlagsskyldur.
Lenín kallaði þetta síðar Lýðræði án þing-
ræðis.
Af ofanrituðu ætti að vera ljóst, að
barátta enarkismans er umfram allt barátta
við hið miðstýrða ríkisvald, sem tiðkast í
flestum ríkjum heims. Anarkistar berjast
gegn kúgun ríkisins, hvort sem er kúgun með
lögum, lögreglu eða her. Að þeirra mati er
sérhvert ríkisvald harðstjórn, hvort sem er
harðstjórn eins- manns eða hóps manna. Ríkið
er ávallt miðstýrt og hefur alltaf eitt
markmið : að takmarka og stjórna. Því skrif«4
aði Proudhan: „Hver sá, sem leggur hendur
á mig til að stjórna mér, er valdræningi og
harðstjóri. Ég lýsi yfir, að hann sé óvinur
minn".
Hvort anarkismi geti komið af, stað þjóð-
félagslegum byltingum með það að markmiði
að efla einstaklinginn gegn hinu miöstýrða
ríkisvaldi, læt ég ósvarað, en að lokum vil
ég segja, að þar eð x mörgum ríkjum heims
er rfkisvaldið enn þá mjög miðstýrt, fremur
mannréttindabrot, heftir prentfrelsi,
skoðanafrelsi, trúfrelsi, ferðafrelsi
o. s. frv., tel ég, að anarkisminn eigi rétt
á sér sem baráttutæki gegn þessu ríkisvaldi.
Fannar Jónsson.
Fannar F. Jónsson.