Fréttablaðið - 24.12.2011, Síða 16

24. desember 2011 LAUGARDAGUR16
a
Ég var bara
svo mikill
Íslendingur
og sann-
færður að
allt íslenskt
væri best. Þá
vissi ég ekki
hversu miklir
vitleysingar
við erum.
F
yrri jólaplata systkinanna
Ellenar Kristjánsdóttur
og KK, Jólin eru að koma,
frá árinu 2005, hlaut geysi-
fínar viðtökur og hafa lög
af henni hljómað ótt og títt
á öldum ljósvakans æ síðan á þessum
árstíma. Fyrir þessi jól hafa þau gefið
út aðra slíka plötu, sem nefnist einfald-
lega Jólin. Finna þau fyrir því, í ljósi
þessa, að nokkur hluti almennings sé
farinn að tengja þau systkinin við jólin?
Ellen: „Ef svo er þá er það mjög
falleg tilhugsun.“
KK: „Já, ég finn fyrir þessu. Við
erum systkin en höfum ekki gert plöt-
ur saman nema þessar jólaplötur, svo
fólk tekur eftir því þegar þær koma.
Vinnan við þessa plötu var aðeins öðru-
vísi því við vorum búin að gera hina.
Við reyndum við að víkja ekki of langt
frá einfaldleikanum sem einkenndi
fyrri plötuna, en þó er alltaf nauðsyn-
legt að vera opinn fyrir öllu og sjá hvað
gerist.“
Ellen: „Eyþór [Gunnarsson,
tónlistar maður og eiginmaður Ellen-
ar] kom aðeins að síðustu plötu en var
fullgildur meðlimur við gerð þessar-
ar nýju. Ég og Kristján völdum lögin,
sem var örlítið flóknara núna. Síðast
tókum við uppáhaldslögin okkar, en
núna drógum við alls kyns lög á flot.“
Pínulítið sorgmædd um jólin
Fyrstu æviárin bjuggu Ellen og KK í
Bandaríkjunum. Ellen var sex ára
þegar fjölskyldan fluttist til Íslands
og KK níu ára, en síðar hafa þau bæði
dvalið í öðrum löndum. Til að mynda
átti Ellen heima í Englandi um hríð og
KK heil þrettán ár í Svíþjóð. Hversu
margt muna þau frá bandarísku jóla-
haldi?
KK: „Ég man nú ekki margt frá
jólum í Bandaríkjunum. Þau eru svo
fjarlæg og ég orðinn svo gamall, hálf-
sextugur maðurinn. Ég man þó að
eftir væntingin í Bandaríkjunum er
helst eftir jóladagsmorgni. Þá vakna
krakkarnir eldsnemma og rjúka undir
tréð til að opna pakkana sína.“
Ellen: „Já, á náttfötunum. Sem er
í raun mun sniðugra kerfi. Hérna á
Íslandi eru börnin orðin alveg yfir-
spennt þegar klukkan slær sex á
aðfangadag. Þá er nú sniðugra að opna
bara pakkana yfir morgunkaffinu. Ég
er að hugsa um að taka hreinlega þenn-
an bandaríska sið upp.“
KK: „Mér þykir nú skemmtilegra
þegar öll fjölskyldan gerir þetta saman
á kvöldin. Að fylgjast með börnunum
að springa úr eftirvæntingu. Ég kann
betur við íslensku jólin, á allan hátt.“
Ellen: „Ég elska jólin, en verð samt
alltaf pínulítið sorgmædd á þessum
árstíma. Allir vinna svo mikið og
kaupa helling, sem er auðvitað fallegt
því það er gert til að gleðja aðra, en
stundum gengur þetta of langt. Þá
hugsa ég til þeirra sem eiga virkilega
um sárt að binda. Kannski ættu jólin
að snúast meira um að hjálpa öðrum.“
KK: „Já, það er nú heila málið, að
allir séu góðir hver við annan á þessum
dimmu dögum. En stressið er til staðar
allan ársins hring, það er bara spurn-
ing hvernig maður lítur á það.“
Börnin frávita af hræðslu
Hver er helsti munurinn á jólahaldi
hér og erlendis þar sem þið hafið eytt
jólunum?
Ellen: „Þegar ég bjó í Englandi
komum við alltaf heim um jólin. Einum
jólum eyddi ég þó hjá systur minni í
Kaliforníu og þar var borið smávegis
af hangikjöti á borð sérstaklega fyrir
mig. Mér fannst afskaplega skrýtið
að allar búðir væru opnar og fólk að
versla á aðfangadag. Svo fékk ég senda
eina íslenska bók í jólagjöf og þurfti
að passa mig á að lesa ekki of mikið í
hvert sinn því ég vildi alls ekki klára
hana strax.“
KK: „Í raun er skömm að segja frá
því, vegna þess hversu lengi ég bjó í
landinu, en ég veit ósköp lítið um það
hvernig jólin eru haldin í Svíþjóð. Þar
var íslenskt samfélag sem hélt íslensk
jól. Líkt og stundum er með útlendinga
sem búa hér á landi vorum við ekkert
sérstaklega mikið í að aðlagast öðrum
siðum. Ég var bara svo mikill Íslend-
ingur og sannfærður að allt íslenskt
væri best. Þá vissi ég ekki hversu mikl-
ir vitleysingar við erum. Manni hafði
JÓLIN Ellen og KK voru ung að aldri þegar þau fluttu til Íslands frá Bandaríkjunum þar sem þau áttu heima fyrstu æviárin. Þau muna því takmarkað eftir bandarísku jólahaldi, en KK segist hrifnari af íslenskum jólum á
allan hátt. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
verið talin trú um að við værum mesta
bókmenntaþjóð í heimi og ég veit ekki
hvað og hvað, en svo kom í ljós að við
vorum mestu fjármálasnillingarnir. En
við héldum sem sagt íslensk jól í Sví-
þjóð, fluttum inn hangikjöt og lékum
jólasveina fyrir börnin.“
Ellen: „Lékuð þið ekki líka Grýlu og
Leppalúða? Það er eins og mig minni
það?“
KK: „Jú, alveg rétt. Við klædd-
um okkur í búninga sem við gerðum
sjálfir úr íslenskum lopa og slæðum.
Svo gengum við um hverfið og börnin
urðu viti sínu fjær af hræðslu. Ég man
að Sóley dóttir mín, sem þá var lítil,
beið inni á baðherbergi og svo drösl-
uðumst við þangað inn í gervunum og
hún stífnaði upp af hræðslu. Annar
lítill strákur tók upp trédrumb þegar
við nálguðumst, rak mömmu sína inn
í íbúð og öskraði: „Ég skal verja þig,
mamma!“ Þetta var ekki alveg nógu
gott.“
Ellen: „Er ekki barnabarnið þitt
hrikalega hrætt við jólasveinana,
Kristján?“
KK: „Jú, en það er nú ekki mér að
kenna. Amma hans fór með hann í
Rammagerðina að skoða vélmenna-
jólasveinana, sem eru dálítið eins og
brúðan Chucky í hryllingsmyndun-
um. Hann varð ógurlega hræddur og
vaknar stundum á næturnar og öskrar:
„Pabbi! Jólasveinarnir!“
Ellen: „Hann er svo lítill, bara
tveggja ára.“
Vont að sjá vín á fólki
Hvernig er svo nánasta aðdraganda
jólanna háttað á ykkar heimilum nú
til dags?
Ellen: „Frá því við fluttum til Íslands
þegar við vorum börn hefur verið hefð
hjá okkur að borða á slaginu sex. Svo
lét mamma okkur vaska upp og ganga
frá öllu og þá máttum við loksins opna
pakkana. Þessa hefð hef ég haft í heiðri
í minni fjölskyldu.“
KK: „Ég líka. Svona finnst manni
bara að þetta eigi að vera, því það er
svona. Það er líka hefð hjá mér að taka
mér alveg frí á Þorláksmessu, burtséð
frá því hvort ég sé að gefa út plötu eða
ekki, og vera með fjölskyldunni. Þá
röltum við í bæinn saman, fáum okkur
súpu og ýmislegt fleira.“
Ellen: „Við förum líka stundum í
miðbæinn. Ég fór í bæinn um síðustu
helgi og þar var afskaplega jólalegt,
en leiðinlegast finnst mér þegar ég sé
fyllerí á fólki. Sjálf höfum við aldrei
áfengi á boðstólum, hvorki á jólum né
áramótum.“
Hangikjöt allan ársins hring
Hvað með margumræddasta umræðu-
efnið á þessum árstíma, sjálfan jóla-
matinn?
Ellen: „Maðurinn minn eldar mat-
inn og hrísgrjónagrautinn og hefur
alltaf gert. Sigga dóttir mín, Þorsteinn
[Einars son úr reggísveitinni Hjálmum]
tengdasonur minn og börnin þeirra búa
í sama húsi og við og við ætlum öll að
borða saman. Þau voru grænmetis ætur
en eru nýbyrjuð að borða fuglakjöt, svo
nú ætlum við að hafa kalkún svo allir
geti borðað saman. Ellen, fimm ára
dótturdóttur minni, dettur samt ekki
í hug að borða kjöt. Hún segir bara:
„Amma, ég er grænmetisæta!“ svo það
verður elduð lítil grænmetissteik fyrir
hana. Hér áður fyrr höfðum við oftast
svínalæri með heimatilbúnu rauðkáli
og slíku. Það var svolítið dönsk stemn-
ing yfir því, svo núna ætti ég líklega
að reyna að finna danska uppskrift að
kalkún.“
KK: „Við gömlu hjónin borðum nú
hreindýrakjöt en krakkarnir vilja það
ekki, svo þau fá hangikjöt held ég.“
Ellen: „Nei, fá þau ekki hamborgar-
hrygg? Við borðum öll hangikjöt
saman heima hjá mér á jóladag!“
KK: „Nei, komið þið ekki til okkar á
jóladag? Eða skiptumst við á?“
Ellen: „Nei, við erum alltaf heima
hjá ykkur á gamlárskvöld. Þú ert
greinilega ekki með þetta á hreinu,
Kristján.“
KK: „Nú jæja. Hangikjötið er nú
samt best og helst vildi ég hafa það á
borðum allan ársins hring. En er ekki
tilvalið að óska landsmönnum gleði-
legra jóla?“
Ellen: „Jú, og hvetja alla til að fara
vel með sig um jólin.“
Hræddi börnin með Leppalúða
Tónlistarsystkinin Ellen Kristjánsdóttir og KK eru aftur í jólagírnum í ár með plötuna Jólin, en fyrri jólaplata þeirra frá 2005
vakti mikla lukku. Þau sögðu Kjartani Guðmundssyni frá eftirminnilegu jólahaldi í útlöndum, matarvenjum og öðrum siðum.