Morgunblaðið - 31.05.2011, Blaðsíða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 31. MAÍ 2011
PI
PA
R\
TB
W
A
•
SÍ
A
•
11
14
29
UPPGÖTVUN HIV-VEIRUNNAR
DÆMI UM HVERNIG GRUNNRANNSÓKNIR ERU
HAGNÝTTAR Í BARÁTTU GEGN NÝRRI FARSÓTT
The discovery of HIV: An Example of Translational
Research in Response to an Emerging Epidemic
Dr. Barré-Sinoussi hlaut Nóbelsverðlaun í líf- og læknavísindum 2008
ásamt samlanda sínum dr. Luc Montagnier fyrir uppgötvun
HIV-veirunnar. Erindið, sem haldið er í samstarfi við franska sendiráðið á
Íslandi, er hluti af málþingi til heiðurs Birni Sigurðssyni, fyrsta
forstöðumanni Tilraunastöðvar Háskóla Íslands í meinafræði að Keldum.
Málþingið fer fram í Hátíðasal Háskóla Íslands, Aðalbyggingu,
miðvikudaginn 1. júní kl. 14.00–16.30.
Allir velkomnir
Dr. Francoise Barré-Sinoussi,
Nóbelsverðlaunahafi og öndvegis-
fyrirlesari Heilbrigðisvísindasviðs
á aldarafmæli Háskóla Íslands,
flytur erindið:
FRÉTTASKÝRING
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Ríkisstjórn Þýskalands samþykkti í
gær tillögu um að loka öllum kjarna-
kljúfum landsins ekki síðar en árið
2022. Þýskaland varð þar með fyrsta
iðnveldið í heiminum til að ákveða að
hætta að hagnýta kjarnorkuna eftir
kjarnorkuslysið í Japan fyrr á árinu.
Angela Merkel kanslari sagði að
með ákvörðuninni hæfist róttæk
endurskoðun á orkustefnu Þýska-
lands, fjórða stærsta hagkerfis
heims. Ákvörðunin er að miklu leyti
afturhvarf til tímaáætlunar sem
stjórn þýskra jafnðarmanna og
græningja samþykkti fyrir áratug
og fól í sér að síðasta kjarnorku-
verinu yrði lokað ekki síðar en árið
2022. Ákvörðunin er álitin vand-
ræðaleg kúvending af hálfu stjórnar
Merkel því þingið samþykkti í októ-
ber sl. tillögu stjórnarinnar um að
eldri kjarnorkuver landsins yrðu
nýtt átta árum lengur en gert var
ráð fyrir og nýrri verin fjórtán árum
lengur. Loka átti síðasta kjarna-
kljúfnum árið 2036.
Kjarnorkuslysið í Fukushima eftir
jarðskjálftann og flóðbylgjuna í Jap-
an í mars gerði strik í reikninginn og
varð til þess að andstaðan við kjarn-
orkuna jókst í Þýskalandi. Stjórnin
ákvað eftir slysið að loka sjö elstu
kjarnakljúfum landsins meðan rann-
sókn færi fram á öryggi þeirra. Átt-
undi kjarnakljúfurinn hefur verið
lokaður í nokkur ár vegna tækni-
legra vandamála.
Norbert Röttgen, umhverfis-
ráðherra Þýskalands, sagði að eng-
inn af þessum átta kjarnakljúfum
yrði tekinn í notkun aftur. Sex kljúf-
um til viðbótar yrði lokað ekki síðar
en í lok ársins 2021 og þrír nýjustu
kjarnakljúfarnir yrðu í notkun til
loka ársins 2022.
Kjarnorkuverin hafa séð Þýska-
landi fyrir 22% af allri orkunotkun í
landinu en Röttgen umhverfisráð-
herra sagði að engin hætta væri
samt á orkuskorti þegar kjarnakljúf-
unum verður lokað.
Vind-, sólar- og vatnsorka sér
Þýskalandi fyrir um 17% af heildar-
orkunotkuninni og þýska stjórnin
segir að stefnt verði að því að auka
hlutfallið í 50% á næstu áratugum.
Kol í stað kjarnorku?
Breytingin á orkustefnunni hefur
þó mörg torleyst vandamál í för með
sér. Þýsk orkufyrirtæki segja að
stefnubreytingin geti orðið dýrkeypt
fyrir orkufrekan iðnað í landinu og
grafið undan öllu atvinnulífinu. Þau
hafa varað við því að raforkuverð
hækki til muna verði kjarnakljúf-
unum lokað.
Sérfræðingar í orkumálum telja
að lokun kjarnorkuveranna leiði til
aukinnar notkunar á kolum til orku-
framleiðslu. Claudia Kemfert, orku-
hagfræðingur við Hagrannsókna-
stofnunina í Berlín, spáir því að
kjarnorkuslysið í Japan verði til
þess að notkun kola aukist í fleiri
löndum. „Ég tel að losun koltvísýr-
ings stóraukist á næstu áratugum
vegna þess að sífellt fleiri lönd nota
kol í auknum mæli eins og Þýska-
land. Og það hefur sorgleg áhrif á
loftslagsbreytingarnar,“ hefur
fréttavefur breska ríkisútvarpsins
eftir honum.
Líkt við hrun múrsins
Viðbrögð þýskra dagblaða við
stefnubreytingunni voru blendin í
gær. Vinstriblaðið Die Tageszeitung
sagði í forystugrein að ákvörðunin
væri mjög söguleg og líkti henni
jafnvel við hrun Berlínarmúrsins.
Blaðið telur stefnubreytinguna skref
í rétta átt og segir að aðeins hægri-
stjórn geti komið slíkri „byltingu“ í
framkvæmd vegna þess að and-
staðan við lokun kjarnorkuver-
anna sé mest meðal stuðnings-
manna hægriflokkanna.
Hægriblaðið Die Welt er á
öndverðum meiði og telur að
þýsku kjarnorkuverunum
verði lokað á of skömm-
um tíma. Blaðið segir að
hætta sé á orkuskorti
sem geti haft alvar-
legar afleiðingar fyrir
efnahaginn, stuðlað að
auknu atvinnuleysi og
fælt fjárfesta frá Þýska-
landi.
Lýst sem byltingu í orkumálum
Reuters
Umdeilt Kjarnorkuandstæðingar mótmæla fyrir utan skrifstofu Þýskalandskanslara í Berlín í gær. Umhverfis-
verndarsamtökin Greenpeace kröfðust þess að öllum kjarnorkuverum landsins yrði lokað ekki síðar en árið 2015.
 Stjórn Merkel samþykkir áform um að loka öllum kjarnorkuverum Þýskalands í áföngum innan
ellefu ára  Sérfræðingar spá því að áformin verði til þess að notkun á kolum til orkuframleiðslu aukist
Kjarnakljúfum fjölgar
» Fjórtán af 27 ríkjum Evrópu-
sambandsins reka kjarnorku-
ver. Frakkar eiga 58 kjarna-
kljúfa og eru að reisa tvo til
viðbótar.
» 19 kjarnakljúfar eru í notkun
í Bretlandi og þeim á að fjölga
um átta. Á meðal annarra ESB-
landa sem nota kjarnakljúfa
eru Svíþjóð (10), Spánn (8) og
Belgía (7).
» Alls hyggjast 11 ESB-ríki
reisa eitt eða fleiri kjarn-
orkuver til viðbótar.
» Í Rússlandi eru 32 kjarna-
kljúfar og í Úkraínu 15. Hvít-
Rússar eru að reisa kjarn-
orkuver, Litháum til hrellingar.
Losun koltvísýrings vegna orku-
framleiðslu jókst í heiminum á
liðnu ári og hefur aldrei verið jafn-
mikil, að sögn Alþjóðaorkumála-
stofnunarinnar, IEA, í gær.
Losun koltvísýrings minnkaði
árið 2009 vegna fjármálakrepp-
unnar í heiminum en jókst síðan í
30,6 gígatonn á síðasta ári. Það er
um 5% meiri losun en á fyrra met-
ári, árið 2008.
Talsmaður orkumálastofnunar-
innar sagði þetta minnka líkurnar
á því að hægt yrði að ná því mark-
miði að takmarka hlýnun jarðar við
tvær gráður á Celsíus að meðal-
tali. Vísindamenn hafa varað við
því að verði hlýnunin meiri geti
það haft mjög alvarlegar afleið-
ingar, m.a. stuðlað að meiri öfg-
um í veðurfari og hærra
sjávarborði.
Óttast er að losunin auk-
ist meira ef kjarnorku-
slysið í Japan verður til
þess að fleiri ríki ákveða
að loka kjarnorkuverum
sínum og grípi til þess
ráðs að auka notkun kola
til orkuframleiðslu.
Hefur aldrei verið meiri
LOSUN KOLTVÍSÝRINGS VEGNA ORKUFRAMLEIÐSLU JÓKST
Angela Merkel
Heimildir: Alþjóðakjarnorkuöryggisstofnunin (INSC), Eurostat, Alþjóðlegu kjarnorkusamtökin (WNA),
The Geological and Tectonic Framework of Europe
HYGGST LOKA ÖLLUM KJARNA-
KLJÚFUM ÞÝSKALANDS
Kjarnakljúfur
tekinn í
notkun
Fyrirhuguð lokun
kjarnakljúfs
skv. áætlun
jafnaðarmanna og
græningja
Áætluð lokun
skv. orkustefnu
stjórnar Merkel
á liðnu ári
Áætluð lokun skv.
stefnubreytingunni
sem ríkisstjórnin
samþykkti í gær
Ekki nýtt
núna
Í notkun
I
II
Þ Ý S K A L A N D
A
B
I
II
B
C
I
II
Berlín
Krümmel
Grohnde
Isar
Brokdorf
Unterweser
Biblis
Grafenrheinfeld
Neckarwestheim
Philippsburg
Brunsbuttel
Emsland
Gundremmingen
1984 2016 2033
1985 2017 2032 2021
1979 2011 2019
1988 2020 2034 2022
1979 2012 2020
1975 2008 2020
1977 2011 2019 1982 2014 2028 2021
1976 2009 2019
1989 2022 2036 2022
1980 2012 2026 2021
1985 2018 2032
1986 2019 2033 20211977 2009 2020
1988 2021 2034 2022
1984 2016 2029 2021
1985 2016 2030 2021
Jarðskjálftahætta 1Minnst Mest2 3 4