Morgunblaðið - 27.06.2011, Qupperneq 13

FRÉTTIR 13Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. JÚNÍ 2011
Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
Repúblikanar á Bandaríkjaþingi sýna engin
merki þess að þeir muni láta undan kröfum sínum
í samningaviðræðum við ríkisstjórn Baracks
Obama forseta og demókrata á þingi um hækkun
skuldaþaks alríkisstjórnarinnar. Leiðtogar minni-
hluta Repúblikanaflokksins í öldungadeildinni,
þeir Mitch McConnell og Jon Kyl, ítrekuðu báðir í
gær í umræðuþáttum í sjónvarpi að ekki kæmi til
greina að hækka skuldaþakið nema stjórnvöld
skæru niður útgjöld á móti.
Samkvæmt lögum mega skuldir bandarískra
stjórnvalda ekki fara yfir 14,3 þúsund milljarða
bandaríkjadala. Skuldir hins opinbera munu að
óbreyttu fara í rjáfur í sumar og þar af leiðandi
þarf að hækka þakið. Náist ekki samstaða um
hækkunina á Bandaríkjaþingi fyrir 2. ágúst blasir
við greiðslufall stjórnvalda. Afleiðingar þess gætu
orðið ískyggilegar og meðal annars hefur Tim-
othy Geithner fjármálaráðherra sagt að það
myndi leiða til efnahagslegra hamfara í Banda-
ríkjunum og áhrifanna myndi gæta um heim all-
an. Nafntogaðir hagfræðingar hafa tekið í sama
streng og hvatt Bandaríkjaþing til þess að sam-
þykkja hækkun skuldaþaksins án nokkurra refja.
Hinsvegar hafa margir repúblikanar sagt að um-
ræða um greiðslufall í þessu samhengi sé
hræðsluáróður sem ekki eigi að taka alvarlega.
Michele Bachmann, fulltrúardeildarþingmaður og
sá frambjóðandi í forvali Repúblikanaflokksins
fyrir næstu forsetakosningar sem þykir hvað lík-
legastur til afreka um þessar mundir, sagði í gær
að engin ástæða væri til að hækka skuldaþakið og
allt tal um greiðslufall í þeim efnum væri áróður
ríkisstjórnarinnar.
Rætt er um að það þurfi að hækka þakið um
2 þúsund milljarða dala þannig að það haldist
fram að næstu forsetakosningum. Repúblikanar
eru til viðræðu um slíka hækkun en telja að henni
eigi að mæta alfarið með niðurskurði í ríkisút-
gjöldum. Demókratar vilja hinsvegar mæta
skuldaaukningunni með skattahækkunum ofan á
niðurskurð.
Sameiningarviðræður flokkanna steyttu á
þessu í síðustu viku og stóðu repúblikanar upp frá
samningaborðinu. Obama mun funda með leiðtog-
um beggja flokka í sitt hvoru lagi í öldungadeild-
inni í dag og freista þess að koma á áframhaldandi
viðræðum.
Repúblikanar draga línu í sandinn
 Leiðtogar flokksins á þingi ítreka að hækkun skuldaþaks alríkisstjórnarinnar verði ekki sam-
þykkt án stórtæks niðurskurðar  Bandaríkjastjórn óttast greiðslufall í ágúst að öllu óbreyttu
Reuters
Bandaríkjamenn Skuldsettir en keikir.
Þakviðgerðir þingsins
» Bandarísk stjórnvöld ótt-
ast að lenda í greiðslufalli í
ágúst ef þingið samþykkir ekki
að hækka skuldaþak alríkis-
stjórnarinnar á næstu vikum.
» Repúblikanar neita að
hækka skuldaþakið nema að til
verulegs niðurskurðar komi á
móti. Þeir neita hugmyndum
um skattahækkanir vegna
skuldavandans.
» Stjórnvöld líkja greiðslu-
falli við efnahagslegar hamfar-
ir á meðan repúblikanar tala
um hræðsluáróður.
FRÉTTASKÝRING
Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
Alþjóðagreiðslubankinn (BIS) segir
að seðlabankar heims þurfi að
bregðast við vaxandi verðbólgu-
þrýstingi í alþjóðahagkerfinu og
tryggja fjármálastöðugleika með því
að hækka stýrivexti. Þetta kemur
fram í árskýrslu BIS sem gefin var
út í gær. Í skýrslunni er varað við
því að seðlabankar gætu þurft að
hækka vexti hraðar en áður hefur
þekkst á verðbólguskeiðum til þess
að tryggja stöðugleika hagkerfa
sinna.
Skilaboð skýrslunnar eru þvert á
þær vísbendingar sem seðlabankar
Bandaríkjanna, Bretland og Japans
hafa gefið frá sér að undanförnu.
Bandaríski seðlabankinn lýsti yfir í
síðustu viku að vöxtum yrði haldið
áfram í sögulegu lágmarki í fyrirsjá-
anlegri framtíð. Sumir ráðamenn
Englandsbanka telja enn svigrúm
fyrir frekari peningaprentun vegna
ládeyðu í hagkerfinu og fyrr í mán-
uðinum ákvað Japansbanki að halda
stýrivöxtum áfram við núll og halda
áfram beinum skuldabréfakaupum á
markaði. Þannig að áframhald verð-
ur á þeirri lágvaxtastefnu og pen-
ingaprentunarstefnu sem var mótuð
þegar fjármálakreppan brast á 2008
í þessum ríkjum. Var þetta gert til
að verja fjármálakerfi þessara ríkja
og til að örva hagvöxt. Þrátt fyrir að
um það sé deilt hvort þessi stefna
hafi skilað árangri hafa menn verið
sammála um að hún gæti aukið
hættuna á að verðbólga fari úr
böndunum. Það var einmitt þess
vegna sem Evrópski seðlabankinn
reið á vaðið, fyrstur stærstu seðla-
banka heims, í vetur og hækkaði
stýrivexti og boðaði frekari aðgerðir
ef verðbólga hjaðnaði ekki.
Ljóst er á ársskýrslu BIS að sér-
fræðingar bankans telja umtals-
verða verðbólguhættu vera til stað-
ar. Að sögn Bloomberg-frétta-
veitunnar kemur fram í skýrslunni
að miklar hækkanir á heimsmark-
aðsverði á hrávöru auk þenslu-
merkja í stórum hagkerfum kalli á
hækkanir vaxtastigs.
Minnka þarf efnahagsreikning
seðlabanka að nýju
Ennfremur segir í skýrslunni að
stærstu seðlabankar heims þurfi að
vinda ofan af kaupum síðustu ára á
skuldabréfum og minnka efnahags-
reikning sinn að nýju. BIS segir að
nauðsynlegt hafi verið að stækka
efnahagsreikninga bankanna vegna
fjármálakreppunnar en hinsvegar
standi seðlabankar frammi fyrir
hættu á miklu tapi vegna skulda-
bréfakaupa sem breytingar á gengi
gjaldmiðla, vöxtum og á greiðslu-
hæfi geti kallað fram. Hinsvegar er
tekið fram í skýrslunni að hættulegt
sé að draga úr efnahagsreikningn-
um í of hröðum skrefum.
Vextir um heim allan verða að hækka
Átök Heimsmarkaðsverð á landbúnaðarafurðum hefur hækkað mikið.
 Alþjóðagreiðslubankinn varar við hættu á verðbólguskeiði í ársskýrslu sinni  Miklar hækkanir á
heimsmarkaðsverði á hrávöru og þensla kalla á nauðsyn þess að stýrivextir verði hækkaðir
Heimsmeistaramótið í mýrarbolta fór fram í Ed-
inborg í Skotlandi um helgina. Að því tilefni stillti Sa-
rah Smith, liðsmaður Blackhall Bandits, sér upp fyrir
ljósmyndara. Að þessu sinni tóku fimmtíu lið þátt í
heimsmeistaramótinu en þetta er í sjötta sinn sem
það er haldið. Liðin sem tóku þátt í baráttunni um
hinn eftirstótta heimsmeistaratitil komu víða að. Auk
liða frá Bretlandseyjum tóku lið frá meginlandi Evr-
ópu, Norðurlöndunum, Rússlandi og Kína þátt í
keppninni.
Reuters
Djúpt sokkin í mýrarbolta
Bandaríska
dagblaðið El
Nuevo Herald,
sem er ritað á
spænsku og
gefið út í
Miami, full-
yrðir að Hugo
Chavez, forseti
Venesúela, sé
þungt haldinn
eftir skurðaðgerð en að ástand
hans sé hinsvegar stöðugt. Blaðið
hefur þetta eftir heimildarmönnum
í bandarísku leyniþjónustunni og að
veikindin séu tilkomin vegna
krabbameins í ristli. Chavez var
lagður inn á sjúkrahús í Havana 10.
júní þegar hann var á ferð um
Kúbu. Forsetinn hefur legið á
sjúkrahúsinu síðan. Ríkisstjórn
Venesúela hefur ekki veitt miklar
upplýsingar um veikindi forsetans
aðrar en þær en að hann sé bata-
vegi eftir mjaðmaaðgerð og muni
snúa aftur til Venesúela eftir tvær
vikur. Ekkert heyrðist frá Chavez
sjálfum fyrr en tveim vikum eftir
aðgerðina en þá setti hann smá-
skilaboð inn á Twitter-síðu sína.
Hugo Chavez
sagður þungt
haldinn
 Hermt að ristil-
krabbi hrjái Chavez
Á spítalanum Castro-
bræður í heimsókn.
Moussa Ibrahim, talsmaður rík-
isstjórnar Múammars Gaddafís ein-
ræðisherra Líbíu, ítrekaði í gær til-
boð um að haldin verði
þjóðaratkvæðisgreiðsla um hvort að
hann eigi að vera áfram við völd eður
ei. Ibrahim sagði hinsvegar við er-
lenda fréttamenn að Gaddafí myndi
aldrei yfirgefa Líbíu og fara í útlegð
hver sem niðurstaða slíkra kosninga
yrði. Hugmyndin að þessari lausn
var fyrst viðruð af Saif al-Islam, syni
einræðisherrans, fyrr í þessum mán-
uði. Henni var ekki vel tekið, hvorki
af uppreisnarmönnum í landinu né
af ríkisstjórn Bandaríkjanna.
Fréttaskýrandi Reuters segir hins-
vegar að líklegt sé að Gaddafí sé
með þessu útspili að reyna að reka
fleyg í samstöðu Atlantshafs-
bandalagsins. Efasemdir hafa farið
vaxandi beggja vegna Atlantsála
undanfarið um gildi hernaðar-
aðgerða NATO. Þær hafa nú staðið
yfir í þrjá mánuði án þess að grafa
endanlega undan valdastöðu Gad-
dafís. Fram kemur í fréttaskýringu
Reuters að hugsanlegt sé að þessi
hugmynd falli í frjóari jarðveg í að-
ildarríkjum NATO en áður. Ekki
síst vegna þess að nokkrir óbreyttir
borgarar féllu nýverið í loftárás
bandalagsins á höfuðborgina Trípólí.
Eftir þá árás lýstu til að mynda
ítölsk stjórnvöld því yfir að leysa
ætti deiluna með samkomulagi við
Gaddafí.
Gaddafí
fer ekki fet