Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1991, Page 153

Mál er að mcela
151
r' = 176 ms (SE 1927:57,59). Hlutfall milli stutts og langs s er því
nálægt 2:3, en hlutfallið milli stutts og langs r er u.þ.b. 3:4, sem er
óeðlilega lítill munur, eins og síðar kemur fram (sjá töflur 3 og 22 hér
á eftir).
3.2 Sveinn Bergsveinsson
3.2.1 Athugunin
Sveinn Bergsveinsson gerði mælingar á lengd samhljóða á árunum
1937-1939. Sveinn var sjálfur hljóðhafi, eins og Stefán Einarsson,
og aðalrannsóknartæki hans var kymograf. Að öðru leyti voru þessar
rannsóknir mjög ólíkar. Sveinn athugaði heilar setningar og lagði tvo
texta til grundvallar. Fyrri textinn var í fyrirlestrarstíl en sá seinni
átti að lflcjast símtali. Sveinn flokkar hljóðin í hljóðflokka þar sem
hljóðkerfisleg atriði ráða meiru en hljóðfræðileg (sbr. ER 1980b:28-29)
og tekur auk þess lítið tillit til áherslu eða hljóðumhverfis í niðurstöðum
sínum.
Versti gallinn við þessa rannsókn er þó sá að samanburð langra og
stuttra samhljóða í sama hljóðumhverfi er hvergi að finna í niðurstöð-
um Sveins. Þó telur hann að rannsóknir sínar gefi vísbendingu um
að munur stuttra og langra samhljóða sé óverulegur (sjá Svein Berg-
sveinsson 1941:116) en ekki er hægt að sjá að niðurstöðumar leyfi
slika fullyrðingu. Mælingar Sveins segja því varla neitt um mun langra
og stuttra samhljóða (sbr. ER 1980b:34-35) og verður ekki vitnað til
þeirra frekar.
3.3 Sara Garnes
3.3.1 Athugunin
Sara Games gerði umfangsmikla rannsókn á samhljóðalengd í ís-
lensku á ámnum 1972-1974. Niðurstöður sínar birti hún í doktorsrit-
gerð sinni Quantity in lcelandic: Production and Perception 1974, en
hér verður vitnað til útgáfu frá 1976. Þessi rannsókn byggðist á fram-
burði 6 hljóðhafa úr Reykjavík. Efniviðurinn var 250 orð af ýmsum
gerðum, sem bæði vom lesin ein sér og innan rammans: „Ég segi orð-