Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1991, Síða 156

154
Þorsteinn G. Indriðason o.fl.
af 80 stuttum setningum og 318 einstökum orðum, sem Magnús kallar
svo (mots isolés), en eru reyndar þriggja orða raðir af gerðinni mœta-
mœtti-mœddi. Upptökur fóru fram í mars 1971; mælingar byggjast á
mingógrömmum.
Þennan sama efhivið notar Magnús í tveimur öðrum rannsóknum
sínum á lengd hljóða í íslensku. Niðurstöður þeirra birtust í Magnúsi
Péturssyni (1974a og 1976, hér eftir MP 1974a og MP 1976). Ef borin
eru saman þau rit sem að ofan eru nefnd kemur í Ijós að niðurstöðu-
tölum ber ekki saman að öllu leyti. Ástæða þess er sú að misjafnt er
hvað Magnús notar af eftiiviðnum hverju sinni; og sömuleiðis er fjöldi
hljóðhafa eitthvað mismunandi (t.d. aðeins tveir Sunnlendinganna í
rannsókninni 1974a).
Auk ofantalinna rita höfum við stuðst við tvær greinar Magnúsar frá
1978 (hér eftir MP1978a og 1978b). í þeirri síðamefndu leggur Magnús
út af niðurstöðum rannsókna sinna og útfærir nánar þá kenningu sína
að samhljóðalengd sé mállýskubundin í íslensku. Sú fyrmefnda greinir
frá nýrri rannsókn hans, sem gerð var sumarið 1975 en tilgangur henn-
ar var að rannsaka sammyndun í íslensku („d’étudier des problémes
de coarticulation en islandais“) (MP 1978a:175). Magnús bjó til 276
hljóðasambönd af gerðunum V:CV og VC:V þar sem samhljóðið var
lokhljóð; og em nokkur þeirra til í íslensku. Hljóðhafar í rannsókninni
vom fjórir, þar á meðal Magnús sjálfur, og allir með skýran sunnlenskan
framburð. Einnig hér var rannsóknartæki hans mingógraf.
3.4.2 Niðurstöður
Áður en gerð verður grein fyrir mælingum Magnúsar á samhljóða-
lengd er rétt að taka fram eftirfarandi: Þótt Magnús mæli einnig lengd
sérhljóða er ekki unnt að sýna hlutfall þeirra af áherslurími eins og gert
er annars staðar í þessari grein því mælingar hans ná aðeins til hvers
sérhljóðs út af fýrir sig og sýna því ekki þetta hlutfall. Helstu niðurstöð-
ur Magnúsar varðandi sérhljóð era annars þær að lengdarmunur þeirra
kom betur ffam í norðlensku en sunnlensku; í norðlensku vom löng sér-
hljóð lengri og stutt styttri en samsvarandi hljóð í sunnlensku. Þrátt fyrir
þetta telur Magnús að sérhljóðalengd sé fónemfsk í sunnlensku en ekki