Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1991, Blaðsíða 159

Mál er að mœla
157
Norðlenska Sunnlenska
C: C C:-^C C: C C:hC
n 200 100 100 143 99 44
m 212 117 95 136 104 32
1 214 104 110 137 105 32
s 235 164 71 164 140 24
r 170 64 106 109 47 62
Tafla 5: Meðallengd langra og stuttra samhljóða annarra en lokhljóða
^essar niðurstöður Magnúsar leiða til þeirrar kenningar hans að lengd
sé mállýskubundin í íslensku, en þá kenningu útfærir hann nánar í grein
Slnni (MP 1978b) svo sem fyrr var nefnt. Þar heldur hann því fram að í
sunnlensku sé ekki lengur til atkvæðagerðin VC: (að undanskildu Vr),
heldur hafi tekið við atkvæðið VC, sem hingað til hefur verið talið
aÖ sé ekki til í nútímaíslensku („qu’on avait jusqu’á présent considéré
‘nexistant en islandais modeme“) (MP 1978b:82). Þetta telur Magnús
Vera merki þess að sunnlenska „hafi breyst meira“ (plus évolué) en
n°rðlenska, sem enn sé á eldra málstigi.
Sama ár og þessi grein kom út birti Magnús niðurstöður hljóðpróf-
303 sinna frá 1975 (MP 1978a). Eins og fyrr var getið var ætlunin
með þeim prófunum ekki beinlínis að mæla lengd, heldur skyldi rann-
sökuð sammyndun (coarticulation). En vegna tilviljunar gafst Magnúsi
langþráð tækifæri til að kanna hvort viðleitni Sunnlendinga að tileinka
s^r norðlenskan framburð fælist eingöngu í fráblæstri lokhljóða, eða
hvort lengd hljóðanna breyttist eimiig í samræmi við hið ólíka lengdar-
kerfí norðlensku, sem Magnús taldi vera. Af ókunnum ástæðum hafði
euin hljóðhafanna lesið með norðlenskum framburði, sem honum var
ekki eiginlegur. Honum var þá skipað að lesa aftur með smurn eðli-
*e8a framburði, þ.e. sunnlenskum, og þar með fékkst samanburður.
^*að er skemmst frá því að segja að sáralítill munur reyndist vera á sér-
hljóðalengdinni, eða aðeins 5,7 ms að meðaltali (MP 1978a:178). Telur
^agnús þetta þó styðja þá kenningu sína að það að breyta eiginlegri
SUnnlensku í norðlensku felist ekki eingöngu í að hafa lokhljóð fráblás-
ln’ heldur um leið að breyta lengdarhlutföllum hljóða innan orðsins