Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1993, Qupperneq 89

Um ar- og ii-fleirtölu karlkynsnafnorða í nútímaíslensku 87
stofhi. Jafnframt er þó ljóst að þátturinn [+/-þanið] skiptir meginmáli,
sbr. einnig orð Eiríks Rögnvaldssonar (1990:81) sem segir að búast
megi við að karlkynsnafhorð með einu samhljóði í stofni, og þar sem
sérhljóðið er óþanið, myndi fleirtölu með -ir. [ai] er hins vegar óútskýrð
undantekning.
23 Samanburðurá fleirtölumyndun orða af gerðunum (-)VCC(C)- og
(-)VC-
Séu þær niðurstöður sem fram koma í 2.1.2 og 2.2.2 bomar saman
kemur í ljós að á þeim er nokkur munur. Þegar samhljóðin sem stofh-
sérhljóði fylgja em tvö eða fleiri þá skiptir myndunarstaður mestu máli.
Með því er átt við að tengsl séu á milli sérhljóðs í endingu, hvort það
er -ar eða -ir, og þess hvort stofhsérhljóðið er uppmælt eða ekki. Þeg-
ar samhljóðið er hins vegar eitt er það myndunarhátturinn sem oftast
skiptir mestu máli, þ.e. hvort stofnsérhljóðið er þanið eða ekki.
Hér í þessari grein hefur því verið haldið fram og færð að því rök að
sérhljóð í stofni og fjöldi eftirfarandi samhljóða ráði vali fleirtöluend-
ingar karlkynsorða með nefhifallsendingunni -ur. En spyija má hvort
eðli samhljóðanna og gerð samhljóðaklasanna ráði þar emhveiju? Sú
hugmynd er ekki ný af nálinni. í því sambandi má vitna til orða Ei-
ríks Rögnvaldssonar, sbr. 1.2. Einnig má nefha áðumefhda grein um
fleirtölu einkvæðra kvenkynsorða af gerðinni (-)VC(CC). Þar sagði
greinarhöfundur (1988-9:81) að í karlkynsorðum hefði fjöldi sam-
hljóða og gerð samhljóðaklasanna meiri áhrif á val fleirtöluendinga en
í kvenkynsorðum þar sem sérhljóð í stofhi skilyrðir val fleirtöluend-
ingarinnar. Niðurstaða þeirrar rannsóknar sem hér hefur verið kynnt
er hins vegar sú að samhljóð í stofhi orðs skipti ekki máli á sama
hátt og sérhljóð við fleirtölumyndun. Það er ekki eðli samhljóðsins
eða samhljóðanna sem ræður ferðinni heldur er það í sumum tilvikum
aðeins fjöldi þeirra. Það á t.d. við um orð með [a], sbr. t.d. garður
^nnars vegar en dalir hins vegar. í öðmm tilvikum skiptir fjöldinn engu
máli, sbr. t.d. orð með [au] eða [u]. Þau orð mynda alltaf fleirtölu með
-ar.