Nýtt og gamalt - 01.01.1914, Page 66

(54
sje um þjóðsagnir að ræða eða sann-
ar sögur, hver kafli sje elslur, hver
sjeu síðari tíma innskot, frá hvaða
öldum hver kafli sje o. fl. o. fl.
Það er nóg efni og umfangsmikið
svæði fyrir vísindamennina að glíma
við og berjast um.
Eins og kunnugt er — meðal ann-
ars hjá oss af ritgerðum Jóns pró-
fessors Helgasonar hjer á árunum —
hafa ýmsir guðfræðingar talið Móse-
bækurnar samsteypu af mörgum frum-
ritum eða heimildum eftir ýmsa menn
og frá mismunandi öldum, alla vega
samanfljettuðum. Eru „aðal-fi umrit-
in“ venjulega nefnd: Jahvistaritið (J),
Elohistaritið (E), Devterónómíum (D)
(5. Mósebók), og Prestaritið (P)1). Stafar
frumritakenning þessi að nokkru leyti
frá frönskum lækni Astruc (d. 1766)
frá miðri 18. öld. En hún náði ekki
verulegri útbreiðslu fyr en 100 árum
síðar, þegar Graf (d. 1869) kennari í
Meissen, Abraham Kuenen (d. 1891)
prófessor í Leiden á Hollandi og Júlí-
us WeJlhausen, prófessor í guðfræði
og heimspeki í Göttingen á Þýzka-
landi, tóku hana að sjer og fullkomn-
uðu hana á ýmsa vegu. Wellhausen
tókst ágætlega að koma vísindasniði
1) Sbr. próíessorana Strack, Dillmami,
Oettli, Driver o. fl., en aðiir jafnlœrðit'
prófesBorar skifta J. og E. i nýja frum-
parta, bvo sem þoir Budde, Baudissin,
Cornill, Kautsch, Kuonen, Sellin o. fl.