Vera - 01.04.1986, Blaðsíða 37

Rauðhóla-Rannsý
Um þann mund sem síö-
asta Vera var aö fara í prent-
un frumsýndi Hitt leikhúsið
,,Einvígi aldarinnar" RAUÐ-
HÓLA RANNSÝ GEGN
BADDA BRÚSK eftir Claire
Luckham í þýöingu Magnúsar
Þórs Jónssonar og Páls Bald-
vins Baldvinssonar, undir
yfirumsjón og leikstjórn Páls
Baldvins.
Þó að sýningar hafi nú
staöið í tvo mánuði finnst
okkur aö ástæöa sé til aö
fjalla lítillega um þetta dæma-
lausa einvígi. Einvígi er
reyndar heldur þröngt hugtak
til að lýsa baráttu Rannsýjar.
Bannsý, sem leikin er af
þrótti og miklum tilþrifum af
Eddu Heiörúnu Backman, á
akki aðeins i stríöi við eigin-
mann sinn, hinn óborganlega
Badda Brúsk (Guöjón Peter-
sen), sem rigsar um eins og
skrautlegur hani, rígmontinn
af stórfenglegri karlmennsku
sinni. Hún á í stríði viö allt sitt
umhverfi fyrir þá sök eina aö
taeðast sem stelpa, mömmu
sinni (Eddu Björgvinsdóttur)
til ómælds svekkelsis og
hryllings. Rannsý fær aldeilis
aö kenna á því, hvað slík mis-
tök geta haft í för meö sér því
aö saga hennar gerist öll í
fjölbragðahringnum og þar
eru nú engin vettlingatök á
hlutunum. Rannsý berst fyrir
eigin lífi i hverri lotunni á fæt-
ur annarri þar til baráttan
nær hámarki i einvíginu mikla
milli hjónanna — kynjanna!
Er þá hér á ferðinni innlegg
í kvenfrelsisbaráttuna?
Þessi lítilfjörlega saga,
varla hægt aö tala um per-
sónusköpun, allar persónurn-
ar stílfæröar og meira eöa
minna skrumskældar týpur,
samtöl í lágmarki, en tilsvör
oft smellin og stundum bráð-
fyndin ekki síst í munni Eddu
Björgvinsdóttur, engar pæl-
ingar, engin umræða. Það
Leikmannsþankar
um fagmannlega
sýningu
eru fangbrögðin sem tala.
Dómarinn (Andri Örn Clau-
sen) kynnir og lýsir lotunum
með tilheyrandi æsilegu,
klúru, en oft hnyttilegu orð-
bragöi. Sem sagt, allsherjar
grín og glens — léttmeti.
Getur svona ofboösleg ein-
földun veriö innlegg í kven-
frelsisbaráttuna?
Jú, þaö er lika hægt aö
setja sig í alvarlegar stelling-
ar taka leikinn hátíðlega. Ekki
vantar að hann sé skýr og
augljós. Hér getur hver sem
er séð feðraveldið í sinni
hreinustu mynd. Þaö er aö
minnsta kosti enginn vafi á
því hverjir setja leikreglurnar
og hvaðan upphefö og niður-
læging kemur. Þaö kemur
skýrast í Ijós þegar Rannsý
fær þá glórulausu flugu í höf-
uðið að verða sjálfstæð. Þá
fyrst er mömmu Eddu veru-
lega brugöiö og það svo að
hún, sem að öllu jöfnu á í
fullu tré við eiginmannsnefn-
una (Leif Hauksson) kallar á
hann sér til fulltingis til að
koma vitinu fyrir stelpuna.
Ranglætið er augljóst og
samúðin öll með Rannsý og
það fer ekki framhjá neinum
að það er verið að takast á
um hver á að vera heima og
sjá um uppvaskið. Satt að
segja er Rannsý stórkostlega
falleg þegar hún hefur unnið
frækilegan sigur á Badda og
syngur sigursönginn sem heil
og sönn manneskja innan um
allar fígúrurnar.
Samt er sýningin fyrst og
fremst skemmtun og það
nokkuð góð skemmtun,
vegna þess að hún er vel og
fagmannalega unnin að öllu
leyti, hópurinn þaulæfður og
samstilltur, söngvarnir bráð-
vel fluttir og búningar við
hæfi. Þó er eins og vanti
herslumuninn því að það
tekst ekki að hrífa áhorfendur
með, skapa stemninguna í
„höllinni" á æsispennandi
keppni þrátt fyrir virðingar-
verðar tilraunir til að blása lífi
í áhorfendur. Kannski er það
af því að hér er engin boxara-
eða fjölbragðaglímuhefð,
kannski og líklegast er það
vegna þess að Gamla bíó
sníður sýningunni þröngan
stakk. Hefði hringurinn verið í
miðjunni, upplýstur af sterk-
um Ijóskösturum og áhor-
fendur allt um kring í
myrkvuðum, reykfylltum sal
hefði þunglamaleikinn og var-
færnin e.t.v. farið af Mör-
landanum — eða fundu
kannski fleiri fyrir obbolítilli
hneykslun innst inni? Þaö er
nú einu sinni rótgrónara í
manni að finnast Ijótt að berja
og meiða heldur en að dást
að snjöllu bragði, jafnvel þótt
það sé listavel gert og svo
fimlega að helst minnir á
ballett. Kannski er leiknum
best lýst með því að hann sé
einskonar ballett ofbeldisins.
En líkamlegt ofbeldi er í eðli
sínu beint og útúrdúralaust.
Þess vegna verður þessi
ballett heldur einhæfur, blæ-
brigðalaus af því að hann án
torræðra og spennandi tákna
sem gefa eiginlegum ballett
dýpt og merkingu.
GÓ, SE.
37