Vera - 01.04.1990, Blaðsíða 7

Það er þriðjudagurinn 13. mars. Ár 1990. Fyrir ná-
kvœmlega sjö árum var Kvennalistinn stofnaður. Talan
sjö er í fornum dulfrœðum heilög tala. Hún getur líka
verið tákn lífshrynjandinnar, því talið er að líkaminn
endurnýist allur á sjö árum.
Er Kvennalistinn í dag annað afl en fyrirsjö árum? Eru
frumur þessa líkamnings íslenskrar kvennahreyfingar
að ganga sitt skeið á enda og í þann mund að um-
myndast í nýtt hold?
Við sitjum tvær í notalegu vinnu-
herbergi Sigríðar Dúnu Krist-
mundsdóttur. Svartar greinar
nakinna trjánna sjást út um glugg-
ann — í eftirvæntingarfullri bið
eftir nýju vori.
Það eru straumhvörf í aðsigi í
íslenskri kvennahreyfingu. Sig-
ríður Dúna er sannfærð um það.
— Ég veit ekki hvenær þau
verða. Ég kann ekki að spá. Þau
liggja í loftinu og hvernig þau
verða er líka ómögulegt að segja,
því þau gerast ekki þannig að ein-
hverjar tvær eða þrjár konur setj-
ist saman og upphugsi nýjar leiðir
fyrir íslenska kvennahreyfingu.
Nýjar hugmyndir vaxa úr jarðvegi
svo margra kvenna. Nýjar hug-
myndir spretta upp úr þeirn frjó-
krafti sem býr í hverri konu þegar
hann allt í einu verður samferða
öðrum konum í leit að farvegi. En
ég verð að viðurkenna að ég er
svolxtið óttaslegin. Við verðum
að horfast í augu við að ekkert
nýtt hefur gerst í íslenskri
kvennahreyfingu síðustu fimm ár.
Kvennahreyfingin á fslandi er
ekki í nýsköpun í dag. Kvennalist-
inn hefur aðlagað sig stöðu sinni
í þjóðfélaginu og þjóðfélagið á
móti samþykkt tilveru hans.
Hætti Kvennalistinn hinsvegar aö
bjóða fram gæti fylgt langt stöðn-
unartímabil í kvennabaráttunni,
eins og gerðist eftir að kvennalist-
arnir í upphafi aldarinnar lögðust
af.
Við tvær erum fulltrúar tveggja
tíma í íslenskri kvennahreyfingu,
Sigríður Dúna Kvennaframboðs
og Kvennalista og sú sem hér
heldur um pennann áranna sjö
þar á undan í Rauðsokkahreyfing-
unni. Þó þessar tvær fylkingar
hafi báðar talist til róttækari hluta
kvennahreyfingarinnar eru samt
afar sterkar andstæður ríkjandi á
milli hugmynda þeirra um konur.
Þegar Kvennaframboðið var
stofnað á sínum tíma var mörgum
grundvallarhugmyndum Rauð-
sokkahreyfingarinnar hafnað og
þeim konum sem voru trúar þess-
um hugmyndum fannst Kvenna-
framboðið taka undir með and-
stæðingum kvenfrelsis og sverta
nafn rauðsokka.
Þessu samtali er ætlað að skýra
í hverju þessar andstæður eru
fólgnar og skoða þær í ljósi ís-
lenskrar kvennahreyfingar. Sig-
ríður Dúna er nú að fást við þetta
viðfangsefni og grein eftir hana
þessa efnis birtist í bókinni: The
Anthropology of Iceland sem
kom út hjá Iowa University Press
á síðastliðnu vori.
— Það koma alltaf upp hlið-
stæður í sögunni og það gildir líka
um kvennahreyfinguna hér á
landi, segir Sigríður Dúna.
Kvennalistinn í dag er að mörgu
leyti hliðstæður kvennalistunum í
upphafi aldarinnar. Konur höfðu
áratugina þar á undan barist fyrir
kjörgengi og kosningarétti og
margar óttuðust að þessir áfangar
rnyndu ekki sjálfkrafa skila kon-
um nægilegum árangri. Þess
vegna buðu þær frarn sérstaka
kvennalista. Þá, eins og þegar
Kvennaframboðið var stofnað ár-
ið 1982, hafði ríkt gróska í
kvennastarfinu árin á undan og
við þær aðstæður spratt hug-
myndin um framboð upp. Sú
grundvallarhugmynd sem konur í
upphafi aldarinnar byggðu mál-
flutning sinn á var sú sama og ríkti
þá um allan hinn vestræna heim
og rfkir enn. Konur í krafti þess
að þær eru mæður og húsmæður
eiga hlutverki að gegna „allsstað-
7