Vera - 01.08.1991, Qupperneq 20

Vera - 01.08.1991, Qupperneq 20
HIN HEILAGA FJOLSKYLDA VERA leitaði til félagsráð- gjafanna NÖNNU K. SIG- URÐARDÓTTUR og SIG- RÚNAR JÚLÍUSDOTTUR til að íjalla um skilnaðarmál almennt. Þær Nanna og Sigrún reka ráðgjafar- og fræðslu- þjónustuna Tengsl s/f, þar sem þær veita m.a. ráðgjöf og meðferð i hjóna- og fjöl- skylduvanda. Þær hafa einnig haldið stuðnings- og fræðslu- námskeið fyrir fráskilið fólk og stjúpíjölskyldur. NANNA: Skilnaður er áfall íyrir alla Qölskyldumeðlimi, bæði fyrir þann sem segir fyrst upphátt í hjónabandinu að hann vilji losna og einnig fyrir þann sem ekki vill skilja. Þvi er oft þannig farið að fólk er ekki samstíga, þegar ósk um skilnað kemur fram innan sambandsins. Annar aðilinn vill ef til vill meira en hinn eða annar einstaklingurinn vill alls ekki að til skilnaðar komi á þessum tímapunkti. Þetta er einn erfiðasti hjallinn í ákvarð- anatökunni og úrvinnslunni í kvæmum tengslum sín á milli. Það eru því margir þættir sem spila inn í þróunina og viss einföldun að tala um að öðrum líði verr en hinum, jiví þegar upp er staðið hefur yfirleitt báðum aðilunum liðið illa innan sambandsins eins og það var. SIGRÚN: Þegar hjón í skilnaðarhugleiðingum leita til okkar þá göngum við út frá því að þau hafi lifað sama lífinu og séu þar af leiðandi samábyrg fyrir jieirri þróun sem hefur orðið innan hjónabandsins, þótt það sé ef til vill á ólíkan hátt og útfrá ólíkum forsend- um kynjanna. Við reynum að vinna úr og greina samkipti makanna, athuga hvort það sé nægjanlegur grunnur til að byggja sambandið upp á nýtt og þá auðvitað vinna að breyt- ingum í hjónabandinu. Slíkar forsendur geta ]:>ó stundum verið brostnar og aðstæður þannig að hjónin standi frammi fyrir því að gera sam- bandið upp. Þegar svo er komið leggjum við áherslu á að og val og ábyrgð og þar með flóð af tilfinningum og ekki síst tviátta þankar og sektarkennd: „gerði ég rétt?“ „hefðum við átt að reyna meira/lengur?“ „af hveiju fór sem fór?“ og svo framvegis. SIGRÚN: Einstaklingurinn getur engu um ráðið þegar dauðinn er annars vegar. Hann er óumflýjanlegur. Við skilnað er maður aftur á móti ábyrgur, hvort sem maður er í þeirri stöðu að vilja losna út úr hjónabandinu eða ekki. Skiln- aður er alltaf samskiptamál og því eiga báðir sinn þátt í þvi um leið og það er hvorugum að kenna, ef til skilnaðar þarf að koma. Ábyrgðinni fylgja oft sjálfsásakanir og sektarkennd. Sambland af létti og eftirsjá í senn. Við dauðsfall makans koma einnig erfiðar hugsanir og tilfinningar í hugann, en þær eru af allt öðrum toga. Viðbrögð umhverflsins eru einnig gjörólík. Þó að skilnaður sé félagslega viðurkenndari í dag en áður, þá er skilnaður alltaf tilfinningalegt áfall og ekki áhrifavaldar á ákvarðanir foreldra sinna, þá hafa þau mjög mikla samstöðukennd með fjölskyldunni sem slíkri. Þau ganga i gegnum sitt sorgarferli í skilnaðinum ekki síður en foreldrarnir. Og vonin um endursameiningu foreldr- anna/fjölskyldunnar lifir lengst í börnunum. Jafnvel þó að jiau séu búin að fá góða staðgengla í staðinn. Það er eins og draumurinn um gömlu fjölskylduna fýlgi þeim lengi. Börnin eiga oft erfltt með að skilja hvers vegna foreldrarnir geta ekki verið í hjónabandi. Stundum heyrum við börn spyrja foreldra sína hvers vegna þeir geti ekki haldið saman fyrir þau. Hitt er svo annað mál, sem flestum ber saman um, að það sé enn verra fýrir börn að alast upp með foreldrum, þar sem engin samstaða ríkir og allt er kulnað á milli foreldranna. Þar sem vantar nálægð, stuðning og hlýju, sem einkennir traust og gott hjónasamband. Jafnvel þó að átök séu ekki inni i myndinni. Það eru þvi til verri Skilnaður skilnaðarkreppunni. Þegar fólk hugleiðir skilnað, þá er venjulega ekki um skyndi- ákvörðun að ræða, heldur fer af stað ákveðið ferli innan hjónabandsins. Báðir aðilarnir eru samábyrgir fyrir þeirri þróun sem hefur átt sér stað innan hjónabandsins og því erfitt að nota orð eins og gerandi og þolandi í því sam- bandi. Ef til vill hefur annar aðilinn tekið fyrsta skrefið, en bæði hafa verið virkir í því samspili sem átti sér stað, á meðan á sambandinu stóð. Þar koma til þættir eins og uppruni, persónueinkenni, aldur, kyn, fyrri reynsla og hvernig einstaklingnum innan sambandsins tekst að þróa, spila úr og semja um alla þessa flóknu hluti í gagn- 20 vinna sameiginlega að lausn sem báðir geta sætt sig við og velferð barnanna sem best tryggð. NANNA: Við skilnað kemur upp óreiða á tilfinningalífi fólks. Reiði, afneitun, afbrýði, gleði og sorg eru aðeins brot af því tilfinningaflóði sem ein- kennir ástand hugans. Sveifl- urnar eru mismiklar og getur fólk upplifað sára sorg og mikla gleði á einum og sama deginum. Það er stundum talað um að ástvinamissir sé eina sambærilega tilfinninga- kreppan við skilnað. En þar er þó margt ólíkt, því við dauða makans er ekki um neitt val að ræða. Fólk verður að sætta sig við hið óbreytanlega. Við skilnað koma inn hugtök eins einstakt fyrir jiann sem í hlut á. Það þarf að stokka upp flesta þætti daglegs lifs, skipta eignum og ákveða forræði barna. Jafnvel vinir og kunn- ingjar skiptast óhjákvæmilega á milli makanna. Lífið heldur áfram eftir skilnaðinn og mörgum flnnst erfitt að jiurfa að höndla samskiptin við fyrr- verandi maka. En það er ekki einungis óhjákvæmilegt, held- ur nauðsynlegt þegar um börn er að ræða. Þau tengsl og tilhögun öll skipta miklu máli og ekki síst þegar annar eða báðir hafa stofnað til nýs sambands. NANNA: Börnin ganga í gegnum mestu erfiðleikana við skilnað foreldra sinna. Þó að það sé undirstrikað að þau séu tilfinningalegar aðstæður fyrir börnin, en það að ganga í gegnum skilnað. Venjulega er greint á milli ytri og innri þátta í skilnaðar- málum. Ytri jiættir eru allt það sem lýtur að breytingum á t.d. húsnæði, íjármálum, mennt- un og atvinnu. Það er mjög algengt að fólk einblini á þessa ytri áþreifanlegu þættl. Hinir innri þættir eru aftur á móti allar þær breytingar sem varða tilfinningalíf einstaklingsins. Sjálfsmyndin raskast og endurskilgreining á sjálfum sér sem einstaklingi þarf að fara fram. Fólk þarf að læra að lifa með fortíðinni en ekki forðast hana og spurningar eins og „hver er ég?“, „hvað verður um mig?“ og „hverjir koma til með að styðja mig?“

x

Vera

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vera
https://timarit.is/publication/858

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.