Vera - 01.06.1997, Blaðsíða 6

Aðstceður á vinnumarkaði hafa verið að breytast
verulega undanfarin ár. Við stjómun fyrirtcekja hef-
urgceða- og árangursstjómun mtt sér til rúms sem
sums staðar tengist launamati og fyrirtcekjasamn-
ingum. Hvaða áhrif hefur þessi nýja stefna á að-
stceður kvenna á vinnumarkaði? Em eiginleikar,
sem þcer hafa til að bera, metnir að verðleikum?
Er harkan og samkeppnin orðin það mikil að konur
verði að setja vinnuna í fyrsta sceti, vilji þcer vera
samkeppnisfcerar við karlmenn sem margir taka á
sig 24 tíma vaktir í vinnunni, ef svo ber undir? Er
lausnin kannski sú að bceði kynin setji fjölskylduna
í fyrsta sceti og að fyrirtceki geri ráð fyrir því að
bceði karlar og konur eigi líffyrir utan vinnunaf
Um þetta fjallar þema Veru að þessu sinni. Rcett er
við Hansínu B. Einarsdóttur framkvcemdastjóra
Skrefs fyrir Skref, Öglu S. Björnsdóttur hjá Ráðning-
arþjónustunni, Árna Sigfússon, framkvcemdastjóra
Stjórnunarfélagsins og Sigrúnu Júlíusdóttur dósent í
félagsráðgjöf, um möguleika kvenna og karla við
þessar nýju aðstceður. Til að tengjast dcemum úr
raunveruleikanum birtum við fróðlega frásögn af
reynslu ungrar konu af því að vera á vinnumarkaði
og scekja um störf. Þar koma fram uggvcenlegar stað
reyndir sem benda til þess að konur hafi ekki sömu
möguleika til launa og karlar, hvorki hjá einkafyrir-
tcekjum né hinu opinbera.
strakanna
myndir: Bára
Hansína útskýrir breytingar
sem hafa oröið á íslenskum
vinnumarkaði frá árinu 1985
til 1997. Hópur atvinnulausra
hefur stækkað, sömuleiðis
hópur sérfræðinga.
Hansína B. Einarsdóttir hefur góða inn-
sýn í það sem hefur verið að gerast á
vinnumarkaðinum undanfarin ár. í
fyrirtæki sínu, Skref fyrir skref, sér
hún um ráðgjöf, fyrirlestra- og nám-
skeiðahald. Hún hefur verið fengin til að vinna að
starfsþróun í sjö stórum fyrirtækjum þar sem hún
undirbýr starfsfólk og stjórnendur undir breytingar
í starfi. Af opinberum fyrirtæjum má nefna Akureyr-
arbæ og Reykjavíkurborg, sem hefur 8-9000 starfs-
menn. Þar hefur Hansína þjálfað stjórnendur stofn-
ana, starfsfólk Iþrótta- og tómstundaráðs í flestum
stofnunum þess, m.a. í Hinu húsinu og í íþróttahús-
um og sundlaugum, einnig starfsfólk Sorpu, SVR
o.fl. Af einkafyrirtækjum má nefna Flugleiðir, fs-
landsbanka og Eimskipafélagið, en þar hefur hún
unnið að starfsþróunarmálum í fjögur ár. Hún situr
á rökstólum með æðstu stjórnendum fyrirtækjanna,
fer síðan um borð í skip og siglir um höfin til þess
að kynnast aðstæðum sjómannanna eða flokkar rusl
í Sorpu. Hún vill þekkja vinnuaðstæðurnar til þess
að geta komið með ábendingar um það sem betur
mætti fara.
Kröfur um hæfni starfsfólks
hafa aukist
Hansína byrjar á því að skýra út hvernig þróun at-
vinnutækifæra hefur verið frá árinu 1985 til dagsins
í dag. Hún teiknar ílangan kassa og segir að árið
1985 hafi á öðrum enda hans verið frekar lítill hóp-
ur sérfræðinga og á hinum endanum enn minni hóp-
ur atvinnulausra, en meginuppistaðan almennur
vinnukraftur sem leit á vinnuna sem lifibrauð þar
sem mikilvægast var að sýna dugnað. Á þessum
árum var nóga vinnu að hafa því þensla var í þjóð-
félaginu. Síðan teiknar hún annan kassa fyrir árið
1997. Þar hafa hóparnir á endunum stækkað - sér-
fræðingum hefur fjölgað, sömuleiðis atvinnulausum
sem hafa flestir komið af hinum almenna vinnu-
markaði.
„I þeim hópi er talsvert af konum sem hafa verið
á vinnumarkaði í 15 til 25 ár,“ segir Hansína. „Þær
hafa ágæta starfsreynslu en hafa ekki haft tækifæri
eða áhuga á að þroska sig faglega og eru því illa
gjaldgengar þegar kröfur til starfsmanna aukast. í
hóp sérfræðinga hefur hins vegar komið fólk sem
hefur haft aðgang að upplýsingum og undirbúið sig
undir þær breytingar sem hafa orðið á vinnumark-
aðinum, með því að lesa, viðhalda þekkingu sinni og