Freyr - 01.01.1912, Page 9

FREYR.
3
«in umferð af gaddavír ofan á honum. Hvergi
er þar neitt að sjá heima við, sem óprýði er að,
eða talist getur til lýta. Hver hlutur er á sin-
um stað, og alt er í röð og reglu.
Arni byrjaði húskap vorið 1885. Hefir hann
þá búið í 27 ár, í vor er kemur, ef hann lifir.
— Efnin voru lítil eða engin. Bústofninn, það
sem hann nam, var allur í skuld. Og svo hefir
Arni sagt mér sjálfur, að skuldir hans fyrsta
árið hafi numið 1000 kr. — Kotið, sem er
nálægt 8 hundruð að dýrleika, var í niðurníðslu.
Túnið var rúmar 3 dagsl. eða 1 hektari, og feng-
ust af því 30 hestar af smáu bandi. Það lá undir
ágangi og skemdum. Sjórinn hafði brotið tún-
feakkann, og olli þáð uppblæstri og sandágangi.
Leit helzt út fyrir um eitt skeið, að það mundi
stórspillast eða jafnvel fara af. En því varð
afstýrt sem betur fór.
Nú er túnið um 10 dagsl. eða rúmir 3
hektarar. £>að fást af því 110 hestar í meðal
ári. — Síðustu árin 10—12, hefir Árni unnið
að jarðabótum nálægt 1000 dagsverk.
Þar sem braut af túninu hafði myndast
hár bakki. Yar hann orðinn yfir 4 álnir á
hæð, þar sem hann var hæstur. Arni tók sig
þá til, einn góðan veðurdag, og byrjaði á þvi,
að hlaða grjótgarði meðfram barðinu, og eigi
allnærri því. Tók síðan grasrótina ofan af
því smátt og smátt, fiutti hana til og reit barð-
ið niður, og sléttaði það út, niður að grjótgarðs-
laginu. Það kostaði mörg handtök og marga
svitadropa. Er því verki nú langt komið.
Svo voru erfiðleikarnir miklir við þetta
þarfa verk, að vorið 1910, fóru t. d. rúm 30 dags-
verk í það að slétta niður 110 □ faðma. Þar
sem bakkinn var hæstur, og erfiðast við að eiga,
fóru 2 — 3 □ faðmar í dagsverkið til jafnaðar.
Túnbrekkan friða og grasigróna, sem þarna
kemur í stað háa moldarbarðsins, er um 40
metra breið.
Þeir sem hafa ánægju af að sjá og skoða
myndarieg mannvirki, ættu að skreppa heim að
Görðum til Arna gamla, og líta á brekkuna hans.
Það borgar sig.
Auk jarðabótanna hefir Arni bygt upp öll
hús á jörðinni; þar á meðal íbúðarhús úr timbri
10x9 áln. járnvarið með vænum kjallara und-
ir, klöðnum úr grjóti. Allur frágangur á íbúð-
arhúsinu, sem og öðrum húsum, er hinn vand-
aðasti.
Arni hefir lengst af búið sem leiguliði, og
oftast verið einyrki. Árið 1903 festi hann kaup
á jörðinni. Nýlega hefir hún verið virt með
húsum á 4000 kr. — En naumast hefði virð-
ingin á henni getað numið miklu fyrir 27 ár-
um, er Árni fékk hana til ábúðar, ekki betri
en hún var þá.
Árni er hinn mesti iðjumaður; sívinnandi
úti og iuni, alla tíma. Engan hlut, smáan eða
stóran má hann sjá, annarstaðar en á sínum
stað. Hann þolir illa alla óreglu, hverju nafni
sem nefnist.
Verðlaun úr Ræktunarsjóði íslands hefir
Árni fengið tvívegis; það var árin 1903 og
1911, og var hann vel að þeim kominn.
2. Guðni Sigurðsson í Brennimi í Suður-
Þingeyjarsýslu. — Á Eljótsheiði vestanverðri,
milli Mývatnssveitar og Bárðardals, er kot rúm 6
hundr. að dýrleika, sem nefnist Brenniás. Eigi
var það fyr en á öndverðri öldinni, sem leið,
eftir því, sem sagt er, að þarna var bygt. En
síðan um 1830 hefir kotið oftast verið í ábúð.
Landrýmið er nóg og sumarhagar ágætir. En
ekki er vistlegt þarna að vetrinum í „iðulaus-
um stórhríðum“ þegar ekkert sést, og ófært er
úti mönnum og skepnum. Ekki er heiðin á-
iitleg tii ræktunar; síður en svo. Flest kotin
þarna á heiðinni eru einnig túnalítil, og sum
túnalaus. — En um Brenniás er öðru máli að
gegna.
Það eru nú rúm 40 ár síðan Guðni' kom
að Brenniási. Þá var túnið 3—4 dagsláttur