Ljósmæðrablaðið - 01.07.1988, Blaðsíða 25

LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
25
einstaklinga heldur fyrir milligöngu þriðja aðila - vélar. Þetta fjarlægir
ekki aðeins hina barnshafandi konu frá maka hennar heldur einnig frá
ljósmóðurinni og/eða lækninum sem notar tækin. Tæknin dregur
þannig úr sambandinu við starfsfólk heilsugæslunnar. Við höfum
ekki enn skilið þennan þátt til hlítar, því að tæknin gefur okkur
ótrúlega möguleika til að bjarga mannslífi. En það lítur út fyrir að við
leggjum ekki nóg upp úr hinum persónulegu heilsugæsluaðferðum
heldur vísum þeim á bug vegna óáreiðanleika og óhlutlægni.“
Þess vegna verðum við sjálfra okkar vegna — þannig að við verðum
ekki að hálfgildings tæknimönnum án persónulegrar reynslu við
heilsugæslu, að vita hvað við erum að gera þegar við beitum tækninni.
Hvernig lærist okkur að nýta hana þegar þörf krefur en ofnota hana
ekki? Þar sem óttinn við þetta „hvað ef eitthvað kemur fyrir?“
virðist sterkasta driffjöðrin hið innra með okkur sem ræður at-
höfnum okkar, er rétt að líta nánar á þennan ótta. Fyrst og fremst
verðum við að gera okkur grein fyrir að hann gengur undir mörgum
nöfnum: til öryggis, fýrirmæli læknisins, siðvenja deildarinnar, ósk
konunnar, það er vissara. Bak við allt þetta nagar ástæðulaus ótti. Að
vísu fer stundum eitthvað úrskeiðis og við verðum að bregðast við því.
Okkur verður að vera ljóst hvenær þörf er skjótra viðbragða. Það
hrekur burt óttann. Við verðum að kanna eigin reynsluheim, og því
mæli ég eindregið með út frá eigin reynslu. Það er djúpstæð lífs-
reynsla í því fólgin að vera við fæðingu og sú reynsla snertir innstu
tilfinningastrengi okkar í hvert sinn. Ef óttinn fylgir okkur til hverrar
fæðingar mun hann brjótast út í hvert sinn uns við höfum öðlast
skilning á honum og getum notað hann á jákvæðan og uppbyggilegan
hátt. Hlustið á ummæli foreldranna, játið hinu huglæga í orðum þeirra
og takið að jöfnu mark á því og hlutlægum, vísindalegum athugunum.
Þegar öllu er á botninn hvolft er vísindalegt atferli eingöngu fólgið í
því að við fýlgjum kerfisbundnum aðferðum, það er að segja hinum
vísindalegu aðferðum.
Við ljósmæður verðum að afla okkur allrar þeirrar þekkingar
á tækninni sem við komumst yfir og svipta með þeim hætti leyndar-
dómshulunni af henni. Við verðum að temja okkur heilbrigða
gagnrýni, nota heilbrigða skynsemi og varpa í sífellu fram spurn-
ingum eins og: hverjar eru afleiðingar þessarar prófunar? eða: má ná
sömu niðurstöðu með öðrum hætti? Til dæmis er komist að þeirri
niðurstöðu með rannsóknum Bakketeigs að niðurstöður um