Dagblaðið Vísir - DV - 06.02.2004, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 6. FEBRÚAR 2004
Fréttir DV
Útgáfufélag:
Frétt ehf.
Útgefandi:
Gunnar Smári Egilsson, ábm.
Ritstjóran
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjórar
Kristinn Hrafnsson
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjóm:
550 5020 - Aðrar deildin 550 5749
Rltstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýsing-
ar. auglysingar@dv.is. - Dreifing:
dreifing@dv.is
Setning og umbrot Frétt ehf.
Prentvinnsla: ísafoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
Frítt til Japans
Akureyrarbær auglýsir
eftir tveimur þátttakend-
um á aldrinum
15-18 ára til að
irngt fólk víðs vegar af
norðurslóðum heimsins
til að fræðast og ræða
umhverfismál frá ýms-
um hliðum. Búist er við
fleiri umsóknum en
hægt verður að sinna.
Nýr krani
Keyptur hefúr verið nýr
krani á Fiskiðjubryggj-
una við Raufarhafnar-
höfn. Gamli kraninn,
sem hafði þjónað sjó-
mönnum dyggilega í yfir
15 ár, var orðinn vara-
samur. Bremsan var
alltaf í ólagi og var örygg-
iseftirlitið farið að gera
athugasemdir. Einnig
höfðu trillusjómenn
kvartað um að gamli
kraninn næði ekki ofan í
lestarnar á sumum bát-
unum. Nýi kraninn er frá
Gróttu ehf. Bóman er 7
metrar.
taka þátt í um-
hverfisþingi ungs
fólks í Sapporo í
Japan í ágúst. Á
þingið kemur
Súða-sund
Isafjarðarbær hefur fall-
ist á að grunnskóli Súða-
víkur fái úthlutað jafii-
mörgum tímum í Sund-
höllinni á ísafirði og í
fyrra. Skólinn óskaði eft-
ir að fá fjórum sinnum z
fjörutíu mínútur í viku o
hverri - og fékk. “
Sorpfrétt
í ljósi þess að útboð á
sorphirðu á Suðumesj-
um reyndist verulega
ódýrara en
áætlanir
gerðu ráð
fyrir hefur
bæjar-
stjómin í
Garði sam-
þykkt að
sorphirðu-
gjald verði lækkað úr kr.
6.500 íkr. 4.900. Þetta
var samþykkt samhljóða
á fúndi, íbúum til
ánægju.
«o
nj
E
E
fO
<v
o>
U)
o
o>
Borað eftir vatni
Borað hefur verið eftir
heitu vatni við bæ-
inn Sléttu í Reyðar-
firði að undanfömu.
Hafa menn komið
niður á heitavatns-
æð og em vongóðir
um framhaldið. Lítið er
um heitt vatn á Aust-
fjörðum og í Reyðarfirði
hefur hingað til einungis
fundist heitt vatn við bæ-
inn Áreyjar, sem er í
botni fjarðarins. Hefur
það helst verið notað í
heitan pott á hlaðinu.
Hjartadrottningin
Hirðspil hjartadrottningarinnar í
Undralandi reyna að telja Lísum
landsins trú um, að eðlilega hafi verið
staðið að krokketi ríkisráðsfundarins fá-
heyrða. Fer þar fremst Morgunblaðið, sem að
gömlum sið er jafn hlutdrægt í forsíðufrétta-
fyrirsögnum og það er sannfært í leiðurum.
Hjartadrottningin fer að venju á kostum.
Hún hefur breytt hirðsiðabókinni á þann
hátt, að nú er ekki lengur talað um hæstvirt-
an forseta fslands, heldur blessaðan forset-
ann. Ekki er reynt að leyna fyrirlitningunni á
persónunni, sem gegnir æðsta embætti
Undralands og skyggir því á drottninguna.
Með krokketinu hefur hjartadrotmingin
rækilega náð sér niðri á forsetanum, sem ekki
hafði kært sig um að taka þátt í innansveitar-
hátíð Sjálfstæðisflokksins til minningar um
fyrsta ráðherrann, þann sem drottningin tel-
ur endurfæddan í sér. Hirðspilin hrópa í kór:
Forsetinn er á skíðum.
Sumir eru á skíðum, kolkrabbinn í golfi og
aðrir í krokketi, þar sem leikreglum er breytt
eftir dyntum drottningarinnar í Undralandi.
Ekki virðist sjáanlegur neinn valdamaður,
sem geti með virðulegum og óhlutdrægum
sóma haldið upp á aldarafmæli heimastjórn-
ar á Islandi og fyrsta ráðherrans.
Hirðspilin eru önnum kafin við að mála
hvítu rósirnar rauðar eins og hjartadrottn-
ingin viU hafa þær. Fjarvera forsetans á skíð-
um í Bandaríkjunum er móðgun við íslenzku
þjóðina, ekki sízt ef hann er í Aspen, segja þau
og bugta sig til jarðar, þegar drottningin birt-
ist á krokketvellinum.
Lísur landsins hafa um langt skeið getað
kynnzt dyntum drottningarinnar, sem er
með fjölda manns á heilanum og getur af
þeim völdum ekki á heilli sér tekið. Hún hef-
ur fflsminni á aUar mótgerðir og heldur ná-
kvæmar skrár yfir aUa þá, sem ekki hafa bugt-
að sig nógu djúpt fyrir henni.
Nú fer senn að líða að valdalokum hjarta-
drottningarinnar, en áfram munu starfa
flestir þeir, sem hún hefur óbeit á, þar á með-
al forsetinn. Þessa dagana fer þeim fjölgandi,
sem telja, að Undraland byrji að breytast í
eðlUegt þjóðfélag að nýju í haust, þegar
vænta má, að reiðiköstunum fari að linna.
Hjartadrottningin hefur verið svo lengi við
völd, að sumir voru farnir að gleyma, hvernig
er að búa í venjulegu landi, en ekki í hugar-
fóstri Lewis CarroU. Eigi að síður mun núver-
andi Undralandi linna, því að ekki er lengi
rúm fýrir slíkt ástand í vestrænu landi á tutt-
ugustu og fyrstu öld.

JBBg,. iHHBj

■ JPJ
' &ZbL fl á
1 ’ ' i W; - f|
Af með hausinn, hrópaði drottningin í réttarhöldunum yfir Lísu, sem svaraði að bragði: Þú skiptir engu máli, þú ert bara spil. Jónas Kristjánsson
Stúdentablaðið birtí í gærdag
merkilegt viðtal sem Ásgeir Jóhannes-
son átti viö Sigurð Iindal prófessor.
Mesta athygU vekur óneitanlega að
þótt Sigurður sé traustur sjálfetæðis-
maður af gamla skólanum („félags-
lyndur íhaldsmaður," segir hann sjálf-
ur), þá ganga sjónarmið hans að ýmsu
leytí í berhögg við ýmisleg þau viðhorf
í lögfræðilegum málum sem vin-
sælust hafa verið - eða altént mest
áberandi - í Sjálfstæöisflokknum að
undanfomu. Þar hafa menn hneigst
til að gera sem minnst úr valdi forset-
ans (sjá lflca kjallaragrein Egils Helga-
sonar á síðunni hér á mótí) og harð-
lega mótmælt því sem nefiit hefur
verið tilhneiging dómstóla til að setja
lög. Og það hefúr lflca verið pólitfekur
rétttrúnaður í Sjálfetæðisflokknum að
Bjöm Bjamason dómsmálaráðherra
hafi ekki átt annan betri kost í stöðu
hæstaréttardómara á sfðasta ári en
Ólaf Börk Þorvaldsson, náfrænda
Davíðs Oddssonar. En Sigurður geng-
urgegnþessuöllu.
„[Björn Bjarnason] gat skipað
[fimm lögfræðinga] sem voru ör-
ugglega fyrir ofan ÓlafBörk, þar
á meðal gildir sjálfstæðismenn ef
Björn var hræddur við framsókn-
armennskuna í Eiríki [Tómas-
son]. Og hver voru rökin? Að það
þyrfti að auka þekkingu réttarins
í Evrópurétti! Hvers konar rök
eru þetta? Á mæltu máli heitir
þetta rökþrot. Ólafur átti á þessu
stigi ekkert erindi í þetta starf...
Ég botna ekkert í Birni. Hverjum
er hann að þjóna?"
I viðtalinu segir orðrétt:
„Sigurður Líndal hefur lengi haft
ákveðnar skoðanir á stjórnskipaninni
og viðrað þær í ræðu og riti. „Menn
vaða reyk í sambandi við stjómskipu-
legt hlutverk forsetans. Menn vitna til
þess að forsetinn er ábyrgðarlaus á
stjórnarathöfnum samkvæmt 11.
grein stjórnarskrárinnar, en það á að-
eins við um hlut hans í framkvæmda-
valdinu, ekki löggjafarvaldinu." Því
næst segir Sigurður að það gæti vel
reynt á synjunarvald forsetans, til
dæmis varðandi dauðarefsingar, fóst-
ureyðingar og Evrópusambandið.
„Háttsettir menn hafa sagt að það
stefndi í stjómarkreppu og upplausn-
arástand ef forsetinn notaði þetta vald
sitt. Hvílík valdagræðgi! Geta menn
ekki sætt sig við nein takmörk? Er
valdasýki stjómmálamanna engin
takmörk sett? - Synjunarvald forseta
er raunhæft. Þeir sem neita því verða
að svara því hvers vegna það var sett í
stjórnarskrána 1944," segir hann í
hneykslunartón. „Fullveldið er mikils
virði. Forsetaembættið gegnir mikil-
vægu hlutverki sem tengiliður við
æðstu menn annarra ríkja. Opinberar
heimsóknir tíðkast, þó að þær þyki ef
til vill hégómlegar, þá geta þær aflað
mikilvægra tengsla. Við lifum í alþjóð-
legu samfélagi og verðum að taka þátt
í því sem þar viðgengst."
Sigurður hefur miklar efasemdir
um réttindagreinar í stjómarskrám.
„Ég vil leggja frelsið til grundvallar, að
rfldð megi ekki skerða frelsisréttindi
fólks. Hins vegar taki fólk á sig tiltekn-
ar skyidur samkvæmt stjómarskránni
og rfldsvaldið megi einungis íþyngja
fólld sem nemur þeim skyldum."
Fyrst og fremst
Hann segir að mestu réttindafíkl-
amir séu afbrotamenn og fyrirsvars-
menn ófyrirleitinna þrýstihópa og
þeir muni að lokum grafa undan
mannréttindunum og eyðileggja rétt-
arrfldð, ef þeir ná sínu fram. „Rétt-
indagreinamar munu að lokum snú-
ast gegn mannréttíndunum.""
.TV
Enn vekur athygli að SÍgurður
snýst síðan gegn þeim lögspekingum
- eins og Jóni Steinari Gunnlaugssyni
- sem gagnrýnt hafa dómstóla harð-
lega fyrir að' „taka að sér lagasetning-
arvald" ( auknum mæli, og hafa þar
m.a. vísað til úrskurða Hæstaréttar í
öryrkjamálum.
......■:>' ' : 0'
„Sigurður telur að dómsvaldið eigi
mikinn þátt í mótun réttarins. „Dóm-
stólar setja lög, hafa gert það lengi og
gera það enn. Lagasetningarvald lög-
gjafans á sér vissa samsvörun í því að
rétta lögin í íslenska þjóðveldinu."
Hann telur lagasetningarvald dóm-
stóla samrýmast fulltrúalýðræði, jafn-
vel þó að dómarar séu ekki kosnir hér
á landi. Það sé þó aimars eðlis. í fyrsta
lagi sé gert ráð fyrir dómsvaldi í stjóm-
arskránni, að dómstólar verði að
komast að niðurstöðu vegna þess að
þjóðfélagið þoli ekki óvissu og þetta
verði dómstólar að gera, hvort sem
lögin taka af skariö eða ekld. í öðm
lagi byggist þetta vald dómstóla á því
sem hann hefur kallað sáttmála kyn-
slóðanna, hinum fomhelga venjuréttí
sem birtist meðal annars í megfruegl-
um þeim sem búa að baki réttarskip-
aninni. í þriðja lagi séu lögin almenn
og taki ekki alltaf á sérstökum álitaefn-
um. Málsaðilar tali hins vegar beint
við dómarann um afmörkuð álitamál
sem lögin taki ekki á með skýrum
hættí. Þannig getur hinn almenni
þjóðfélagsþegn eignast hlutdeild í lög-
gjöfinni með beinni hættí en fýrir til-
stilli kjörinna fulltrúa. Lögin þjóna
hinu almenna réttlætí eða jafnaðar-
réttlætinu (gagnkvæmnisréttlætinu),
en dómstólar - hinu útdeilandi rétt-
lætí, eða deiliréttlætinu, og hvort
tveggja er nauðsynlegt ef réttlætí á að
rflga.
Að auki segir Sigurður að lýð-
ræðislegt umboð stjórnmálamanna
og ábyrgð þeirra sé ofmetin. Hann
telur að löggjafarvald og dómsvald
eigi að kallast á. „Ég skil ekki mál-
flutning þeirra sem afneita laga-
setningarhlutverki dómstóla. Sú
lögskipan hefur aldrei verið til sem
gefur svör við öllum álitaefnum
nema í alræðisríkjum þar sem orð
einvaldsins eru lög og dómstólar
undir þau gefnir. Það er eins og
menn telji vilviljunarkenndan
meirihluta á þingi með óljóst um-
borð hafa eignast allar valdheimild-
ir einvaldsherrans. Hér birtist al-
ræðishyggja eins og afturganga." ...
íslenskir dómstólar eru farnir að
dæma lög andstæð stjómarskránni
mun oftar en á hinum Norðurlöndun-
um, þar sem það þekkist varla. Sigurð-
ur Líndal telur skrif um þessi efni upp
á síðkastið bæði yfirborðsleg og vill-
andi, bera jafnvel vott þýhyggju gagn-
vart valdi..."
Þá er í viðtalinu frallað um sldpan
Bjöms Biamasonar dómsmálaráð-
herra á Olafi Berki Þorvaldssyni til
embættis hæstaréttardómara. Sigurö-
ur liggur ekki á skoðun sinni á því
málL
„[Bjöm] gat skipað Ragnar Hall,
Eirflc Tómasson, Hjördísi Hákonar-
dóttur, Eggert Óskarsson og Allan
Vagn Magnússon. Þau vom sem sagt
fimm talsins sem vom ömgglega fýrir
ofan Ólaf Börk, þar á meðal gildir
sjálfstæðismenn ef Bjöm var hrædd-
ur við framsóknarmennskuna f Eirfld.
Og hver vora rökin? Að það þyrftí að
auka þekkingu réttarins f Evrópuréttí!
Hvers konar rök em þetta? Á mæltu
máli heitir þetta rökþroL Ólafur áttí á
þessu stígi ekkert erindi í þetta starf,
hvað sem síðar kynni að verða. Ég
botna ekkert í Bimi. Hvetjum er hann
að þjóna? En þetta verður að skoða í
stærra samhengi og varpar ljósi á
hversu berskjaldaöur Hæstiréttur er
fýrir geðþóttaákvörðunum stjóm-
málamanna. Á þessu verður að taka
ef ekki á að grafa undan dómsvald-
inu“