Akranes - 01.12.1943, Blaðsíða 25

AKRANES
109
80 ára verzlunarafniæli Akraness.
Hinn 16. júní á næsta ári eru liðin 80 ár síð-
an er löggiltut var verzlunarstaður á Akra-
nesi. Það mun ávalt verða talinn unerkilegur
viðburður í sögu staðarins, svo gagngerð áhrif
til bóta sem það hafði á verzlun alla og við-
skipti hér, verðlag á nauðsynjum, erlendri
vöru og innlenöri, og þar með á afkomu al-
mennings.
Af þessu tilefni verður nú þegar I fyrsta
blaði á næsta ári byrjað á þættinum um verzl-
unina, í þeirri von að takast megi að ljúka
þeim fyrir þetta afmæli. Það var ætlunin að
halda áfram með sjávarútvegsþættina þar til
þeim væri lokið, en því verður frestað af
þessum sökum. Af þeim eru enn eftir þessir
kaflar: Margt þarf til mikilla aflafanga. í veri
ojt vosi á sjónum. í Eftirleit.
l'annlæknar. — Augnlæknar.
Hvers vegna ætli þessir sérfræðingar komi
aldrei til Akraness þótt þeir annars fari vítt
um landið?
Ef til vill er þetta talið helgast af því hve
stutt sé til Reykjavikur og hægt um hönd
fyrir þá sem þurfa að komast þangað. Að
sumu leyti er þetta rétt, en öðru leyti ekki.
Því vitanlega er hér — sérstaklega gagnvart
augnlækningum — um gamalt fólk að ræða
scm sumpart ekki getur og sumpart ekki viU
taka sig upp til slikra ferðalaga. Það getur
hinsvegar haft hinar alvarlegustu afleiðingar
fyrir þetta fólk annarsvegar að fá ekki, eða
hinsvegar að seinka, eða draga um of að leita
læknis af þessum sökum.
Þetta ættu læknarnir hér að athuga og kippa
í lag við landlækni. Það hlýtur að vera auð-
sóti mál.
Fleiri niuiitt ú el'tir koma.
í maí blaði þessa árgangs var hér nokkur
hugvekja um preslana og kirkjuna. Er þar
komið fram með nýjar tillögur i sambandi við
prestsstarfið. Þær miða að því að tryggja svo
sem auðið er. að ekki fari forgörðum ým-
iskonar þjóðlegur fróðleikur um menn og mál-
efni. ættir og óðul. Fróðleikur, sem prest-
arnir eiga hægast með að b.iarga, og samræm-
íst vel þeirra þjóðlega starfi fyrr og síðar.
Grein þessi hefur vakið nokkra athygli. og
cr blaðinu kunnugt um a. m. k. einn prestur
hefur nú þegar byrjað að „praktisera" tillögur
þess. og keypt handa prestakallinu bók í þessu
skyni, og byrjað færzlu hennar samkv. tillög-
um þessum. Þessi ágæti klerkur sagðist vona
„að fleiri mundu á eftir fara. því tillögurnar
væru hinar athyglisverðustu og gagnlegustu."
Dánardægur.
Júlíana Jónsdóttir á Völlum isiðast til heim-
ilis á Bjargi) andaðist að morgni þess 9. okt.
s.l. Hún var fædd að Vatnshömrum í Anda-
kíl 5. april 1863. Júlíana var um margt merki-
leg kona. Mun hennar einhverntíma síðar verða
gctið í blaðinu. Maður hennar. Guðmundur
smiður Narfason cr enn á lífi.
Cunnar Bjarnason frá Fellsaxlarkoti and-
aðist fyrir skömmu síðan. — Hann var fluttur
í bæinn fyrir nokkrum árum. Hefur um nokk-
urt skeið verið heilsuveill.
Jón Jónsson í Klöpp andaðist 19. nóv. s.l.
Hann var búinn að vi v i lengi heilsuveill. Jón
var rúmlega 79 ára gamall, fæddur 9. okt.
1864. Á Klöpp eru slæmar ástæður, kona Jóns
jafngömul og lasin og dóttir þeirra rúmliggj-
andi mikið veik um lengri tíma.
Nýlega er látinn í Reykjavik. Tryggvi Magn-
ússon verzlunarstjóri i Edinborg. Hann var
fæddur Akurnesingur, sonur Magnúsar Ólafs-
sonar ljósmyndara, þess nafnkunna manns
Tryggvi var fjölhæfur og listfengur eins og
ekki birzt áður.
Aí'mæli.
Steinunn Ólafsdóttir, Nesi varð 70 ára 4.
sept. s.l. Gísli Einarsson frá Akurprýði varð
50 ára 25. sept. s.l. Guðrún Jónsdóttir, Háteig
varð 60 ára 30. sept. s.l. Guðrún Gísladóttir,
ljósmóðir 75 ára 8. okt. s.l. Jón B. Helgason,
kaupm. í Reykjavík varð 50 ára 14. okt. s.l.
Guðríður Jónsdóttir, Akrafelli varð 60 ára 16.
okt. s.l. Guðmundur Þórðarson, Vegamótum
varð 60 ára 22. okt. s.l. Valgerður Guðmunds-
dóttir, Bræðratúngu varð 75 ára 23. okt. s.l.
Guðrún Jónsdóttir, EUiheimilinu varð 80 ára
23. október síðastUðinn. Jón Sigmundsson
varð 50 ára 1. nóvember síðastliðinn. Sigurlín
Tobíasdóttir, Vegamótum varð 60 ára 6. des.
Helga Níelsdóttir, Albertshúsi varð 75 ára 11.
des. Hákon Halldórsson að Kárastíg 14 í Rvik
varð 70 ára 12. des. Þorsteinn Narfason bóndi
að Klafarstöðum varð 80 ára.
Blaðið óskar öllu þessu fólki til hamingju.
Höfðingleg gjöf.
Hinn 28. september s.l. afhenti frú Emelía
Þorsteinsdóttir á Grund mér 10 þús. kr. að
gjöf til Bjarnalaugar til minningar um mann
þsinn, Þórð Ásmundsson útgerðarmann. Gjöf
þessi lýsir í senn rausn hennar og höfðingskap,
hve mikils hún hefur metið nöfn þau sem við
gjöfina eru tengd og hve rikan skilning hún
hefur á því þarfa menningarverki, sem verið
er að inna af höndum með byggingu þessa
mannvirkis.
Ég vil fyrir hönd Sundlaugarnefndarinnar
þakka innilega þessa stórmannlegu gjöf. —
Ói. B. Bjömsson.
Til. Bjarnalaugar:
Frá frú Huldu Jónsdóttur kr. 200,00, frá
Magnúsi Símonarsyni, Fellsöxl kr. 100,00. —
Með þakklæti mótt. — Níels Kristmannsson.
Frá Einari Ólafssyni kr. 200,00, frá B. K. kr.
150,00. Með þakklæti. — Níels Kristimannsson.
Frá H. K. kr. 200,00, Kvennadeild Slysa-
varnafél. kr. 1000,00. Með þakklæti. — Níels
Kristmannsson.
Áheit og gjafir til Bjarnalaugar: 4
Áheit frá Valtýr Benediktssyni 200 kr., frá
Jóni Pálssyni 100 krónur, gjöf frá Jónasi
Guðmundssyni 100 krónur. frá Kvenfélagi
Akraness 2000 kr„ frá Elínu Ásmundsdóttur
500 kr. Fyrir gjafavinnu eða vinnu greiddri
í peningum verður kvittað i einu lagi þegar
gerð verður grein tyrir byggingu laugarinn-
ar hér í blaðinu. — Axel Sveinbjarnarson.
Þakkarávarp.
Þegar við nýlega urðum fyrir óhappi nokkru,
urðu margir Akurnesingar til að hjálpa okkur
verulega. Viljum við þar sérstaklega til nefna
hjðnin Ingunni og Harald Böðvarsson. Kven-
félag Akurnesinga, og formann þess Svöfu
Þórleifsdóttur. Allar þessar gjafir og góðleik
þökkum við af alhug og biðjuim guð að launa.
Vigdís og Guöríöur á Akrajelli.
Enginn Akurnesingur
hvar sem hann er í heiminum getur verið
án þess að kaupa „Akranes“ og halda því
saman.
Sa víðkunni og ágæti athafnamaður
Thor Jeneen varð áttræður 3. þ. m.
Hann er Akurnesingum að góðu kunnur frá
dvöl sinni hér. Hans verður getið hér í blað-
inu rækilega áður langt líður. Blaðið óskar
honum allra heilla og hamingju.
Íþróttalífið í bænum.
íþróttaráð Akraness hóf starfsemi sína í fim-
leikahúsi bæjarins 1. okt. s.l. Allmikil þátt-
taka er í þeim flokkum, sem kennd er í en
þeir eru þessir: 3 fimleikaflokkar stúlkna, í
þeim taka þátt 57. 2 fimleikaflokkar pilta, 24
þátttakendur, handknattleikur karla, 12 þátt-
takendur, glima, 20 þátttakendur, Badminton,
7 þátttakendur og auk þess eru Iðnskólapiltar
á^egum íþróttaráðsins um 20 að tölu. Alls eru
því 140 manns, sem þátt taka í íþróttastarf-
semi íþróttaráðsins og lýsir það mjög góðum
áhuga fyrir íþróttujn og sýnilegt að ekki var
ófyrirsynju að fimleikahúsinu var komið upp.
Kennarar eru þeir: Þorgeir íbsen, kennari,
Stefán Bjarnason, lögregluþjónn og Helgi Júl-
íusson lögregluþjónn.
Haustmót i knattspyrnu fór fram í septem-
ber. Þátttakendur voru Knattspyrnufélag Akra-
ness og Knattspyrnufélagið Kári. Kappleikur
III aldursflokks var háður 14. sept. og sigraði
K A. með 4:0. Óðinn Geirdal dæmdi leikinn.
Þann 16. september var keppt í II. aldursflokki
og sigraði K. A. með 3:1. Lárus Árnason dæmdi
leikinn. 19. september var svo keppt í I. fl„ var
keppt um nýjan grip, er Þórður Ásmundsson
h.f. gaf til keppni í þessum flokki á haustmóti,
því að áður hafði Kári unnið I. fl. bikar hausts-
mótsins til eignar. er Kári hafði gefið. K. A.
vann þennan fyrsta leik um þennan nýja grip
með 3:2. Leikurinn var allharður með köflum
og dálítið spennandi. Óðinn Geirdal dæmdi.
I. og II. árgangur á þrotum.
Af því eru að verða veruleg óþægindi hve
upplag I. árg. blaðsins var lítið og enda II. árg.
Hka. Þeim sem sé smáfjölgar. sem gjarna vildu
eiga það frá upphafi, um leið og þeir nú ger-
ast kaupendur. Úr þessu verður því miður ekki
tætt í bráð. En til mála virðist geta komið að
endurprenta I. og II. árg. blaðsins síðar. þegar
meira jafnvægi er komið á alla hluti. þó ekki sé
slíkt hugsanlegt nú. Þeir, sem nú eða síðar
gerast kaupendur, ættu því að halda blaðinu
saman, með hliðsjón af þeim hugsanlega mögu-
leika. sem hér hefur verið nefndur um end-
urprentun síðar.
Kynding eldíæra.
Á síðustu áratugum hefur margt breytzt og
margar stéttir manna sprottið upp, því nú er
atvinnan margþætt og verkefnin mörg. Það
er ekki langt síðan að á fæstum heimilum var
eldavél, og enginn ofn í að leggja. Nú er all-
víða a. m. k. i kaupstöðum hver kompa kynt.
Þegar eldsneytis er svo mikil þörf sem nú
almennt, og það svo dýrt sem raun ber vitni,
er það hin mesta nauðsyn að fólk hafi hitun-
artæki sín í svo góðu lagi sem frekast er kostur.
Það virðist því í bæ eins og Akranesi vera
tilvalið og hin mesta nauðsyn að einn góður
smiður gæfi sig sérstaklega að viðgerðum alls-
konar eldfæra. Sá hinn sami ætti og helzt að
kynna sér rækilega sem hagkvæmasta kynd-
ingu þeirra, svo að hann gætí líka í þeim
efnum leiðbeint fólki um öryggi og sparnað.
Það er vitað og viðurkennt að það á ekki
saman nema nafnið hvern veg miðstöðvar eru
kyntar. Má spara mjög mikið af kolum eftir
því hvernig á er haldið.
í svo stórum bæ sem hér, hlýtur þetta að
vera nægjanleg atvinna fyrir einn mann. Með
einum slikum manni er meiri trygging fyrir
haldgóðri þekkingu á viðfangsefninu. þar sem
hann yrði með þessu einskonar „specialisti" i
þessari grein. En gagnið yrði margfallt ef hann
vildi og gæti leiðbeint fólki um hagkvæma
kyndingu til margfalds hagræðis og sparnað-
ar.
Blaðið væri mjög þakklátt
þeim sem vildi láta því í té gamlar eða nýj-
ar skritlur héðan eða úr nágrenninu. Einnig
allskonar kynjasögur. drauma, huldufólkssög-
ur eða hverskonar annan fróðleik sam er.
Einnig annarsstaðar af landinu ef það hefur
ekki birst áður.
I