Akranes - 01.01.1950, Blaðsíða 5

in í því, að safna fé til starfsins. Einnig
og alveg sérstaklega til að styrkja fátækt
fólk til hælisvistar. Sömuleiðis, að vekja
almennan áhuga og skilning landsmanna
fyrir þeirri nauðsyn að vinna á móti út-
breiðshi lungnatæringarinnar, „með því
að gera sem flestum kunnugt eðii sótt-
kveikjunnar, háttsemi veikinnar, hvernig
hún berzt og hver séu ráð til að varna því,
svo og enn fremur með áhrifum á hér að
lútandi löggjöf landsins“, eins og segir i
2. grein félagslaganna.
Fórnir og f járhagur.
Þótt eigi væri nema um smáar fjárhæð-
ir að ræða á þeim árum, saman borið við
nú, mun gildi þessa merka almenna fé-
lagsskapar vart ofmetinn. Hvort sem litið
er til peninganna, læknisráða eða varna,
sem hin almenna fræðsla félaganna átti
þátt í að skapa og viðhalda. Hér var um
stórmerkilegt nýmæli að ræða i félags-
málasögu landsins, þar sem skráðir voru
eigi færri en 3000 félagar, víðsvegar um
þetta strjábýla, samgöngulitla land.
Auk hins beina ársgjalds félaganna á-
skotnaðist heilsuhælisstjórninni nokkurt
fé eftir öðrum leiðum. Má þar til nefna
gjafir og áheit einstakra manna, félaga eða
stofnana, innanlands og utan. Hér er ekki
hægt að rekja þetta rækilega, heldur að-
eins til gamans nefnd örfá einstök dæmi,
svo að segja af handahófi: Árið 1909 gefa
nokkrar yngismeyjar á Isafirði 200 kr.
.1. L. Dahl hvalveiðimaður 1000 kr. Geir
Zoega kaupmaður (húsgögn í einbýlis-
stofur) fyrir gooo kr. Það var myndar-
lega gert. Þykir enn mikið til þessara hús-
gagna koma, en ekki sízt þá, fyrir þann
óvenjulega stóra spegil, sem þeim fylgdi.
Skipshöfnin á Jóni forseta 180 kr. íslend-
ingurinn (botnvörpungur) 160 kr. Guðm.
Magnússon Washington (árstillag 100 kr.
Árið 1911. Halldór Þorsteinsson, skipstj.
og Ragnhildur Pétursdóttir Háteigi 500
kr. S. Árnason (kona í Ameríku) 100 kr.
Kristín S. Pétursdóttir, ekkjufrú Dan-
mörku 110 kr. Guðm. Magnússon Wash-
ington árstillag 111/52. 9 matadorar í
L’hombre (frú Ágústa Sigfúsdóttir) 26 kr.
Þótt ekki verði hér frekar getið ein-
stakra gjafa, má glögglega sjá, að hér var
almennt vakin alda samúðar og skilnings
á þessu nuðsynjamáli. Má hér oft og víða
sjá nöfn kvenna og kvenfélaga viðs vegar
á landinu og einstakra örlátra vina utan
lands og innan. Menn gáfu heilsuhælinu
gjafir af ýmsum tilefnum. T.d. gaf einn
Akurnesingur (Bjarni Ólafsson) á gifting-
ardegi sínum 10/5—1915 100 kr.
Reiknigsyfirlit.
heilsuhœlisfélagsins frá stofnun þess
í návember 1906 til ársloka 1911.
TEKJUR:
1. Árstillög, ævitillög, gjafir,
samskot, áheit og ártíðar-
skrár ................. kr. 68.584.42
2. Vextir af innlánsfé . . kr. 2.460.47
3. Lán tekin:
a. i Bikuben i
Kaupmh. kr. 150.000.00
b. úr landssj. kr. 75.000.00
c. Islandsb. kr. 35.000.00 260.000.00
4. Styrkur úr landssj........ 29-33.3-33
g. Meðlag borgað með sjúkl-
ingum á heilsuhælinu á
Vífilsstöðum ................ 37-773-68
6. Ýmsar tekjur (seldar leifar
af efnisvið, seldar vörur o.fl. 1.592.38
Alls ltr. 399.744.29
GJÖLD:
1. Varið til byggingar heilsu-
hælisins á Vífilsstöðum
með útihúsum (þar með er
talin vatnsveita, hitatæki,
ljósfæri, girðingar vega-
kostnaður o. fl.........kr. 274.701.23
2. Þlúsbúnaður og áhöld alls
konar og viðhald á þeim 29.672.71
3. Ýmiss konar reksturskostn-
aður við hælið............. 63.548.80
4. Afborganir af láni því, sem
ræðir um undir tekjulið 3.a. 2.072.54
5. Vextir af lánum og skuld-
um félagsins ............... 19.494.00
6. Ýmis konar útgjöld (þar í
talin afföll af láninu undir
tölul. 3, ferðastyrkur til
læknis og yfirhjúkrunar-
konu, prentunar og aug-
lýsingakostnaður, skriftir
og fleira) .................. 9.280.73
7. 1 sjóði 31. desember 1911 974.28
Alls kr. 399.744.29
Ath.: 1. I reikningsyfirliti þessu eru eigi
talin bráðabirgðalán, sem landssjóð-
ur veitti meðan stóð á byggingu hæl-
isins, en voru að fullu endurborguð
með láni því, sem ræðir um undir
tekjulið 3 a, né heldur víxilláni úr
Islandsbanka, sem endurborgað var
með láni því, er ræðir um undir
tekjul 3 c.
2. Af byggingarkostnaði heilsuhælisins
voru i árslok 1911 ógoldnar fullar
3000 kr., sem eigi eru taldar í fram-
anskráðu reikningsyfirliti.
Reykjavík, 30. júní 1912
Sighvatur Bjarnason
p.t. féhirðir heilsuhælisfélagsins.
Rekstrarreikningur
heilsuhælisins á Vífilsstöðum fyrir árið
1911.
Eins og fyrr getur tók heilsuhælið til
starfa í september 1910 og var fyrsti rekst-
ursreikningur hælisins fyrir tímabilið til
áramóta. Til gamans vil ég svo birta hér
fyrsta ársreikning félagsins, sem er fyrir
árið 1911.
GJÖLD:
Skuld við gjaldkera .....kr. 778.14
Laun starfsmanna ........... — 8.244.38
Matvara .....................— 27.124.10
Meðöl og hjúkrunargögn . . — 2.104.38
Þvottur og ræsting ......... — 949-33
Eldiviður og ljós .......... — 7.097.36
Viðhald húsa ............... — 715.37
Viðhald véla ............... — 236.56
Skattar og vátrygging .... — 800.57
Húsbúnaður og áhöld .... — 2.640.02
Ferðir og flutningar..... — 736.06
Garðar og götur ............ — 552-75
Hænsnahald ..................— 178.44
Prestsþjónusta ............. — 200.00
Ýmisleg útgjöld ............ — 518.58
Samtals kr. 52.876.04
TEKJUR:
Peningar frá landssj....kr. 4.166.00
Peningar frá heilsuhælisfél. — 14.955.09
Peningar frá
sjúklingum kr. 34.022.66
““WP - --
HeilsuhœliTi á
VífilsstoSum.
NorSurhliS og
austurgafl. —
akranes
5