Dagblaðið Vísir - DV - 23.04.2004, Blaðsíða 22

22 FÖSTUDAGUR 23. APRlL 2004
Fókus DV
1
Það segir kannski sitt um það
hvað Björk Guðmundsdóttir er langt
á undan öðrum íslenskum tónlistar-
mönnum að á meðan flestir þeirra
hafa ekki enn sent frá sér tónlist á
DVD þá er hún þegar búin að gefa út
tíu diska. Sex af þeim hafa að geyma
tónleika, tveir innihalda heimildar-
myndir og tveir eru söfn af mynd-
böndum. Eins og alltaf hjá Björk er
vinnan á þessum útgáfum óaðfinn-
anleg. Það er hins vegar spurning
hvort sú stefna að vera með útgáfu
um hverja tónleika og hverja heim-
ildarmynd sé sú rétta. Það væri
a.m.k. hagstæðara fyrir aðdáendur
ef þessu væri safnað eitthvað sam-
an. Það er frekar dýrt að þurfa að
leggja út fyrir öllum þessum útgáf-
um.
Það breytir hins vegar ekki því að
margir þessara tónleika eru einstak-
ir (t.d. MTV Unplugged og Royal
Opera House), heimildarmyndin
Minuscule gefur mjög skemmtilega
mynd af því hvernig Björk vinnur og
Greatest Hits: Volumen 1993-2003,
sem er safn af myndböndunum
hennar, er nánast eins og Who’s
Who í framsækinni tónlistarmynd-
bandagerð.
DVDplötur með Bjövfc:
MTV Unplugged / Live&Loud
Live in Cambridge
Live at Shepherds Bush Empire
Live at the Royal Opera House
Vessel
Later with Jools Holland
Greatest Hits - Volumen 1993-2003
Volumen Plus
Inside Björk
Minuscule
Útgáfa á tónlist á DVD hefur margfaldast undanfarna mánuði og hún er þegar orð-
inn mesti vaxtarbroddurinn hjá mörgum plötufyrirtækjum erlendis. Hér á landi
hefur lítið verið gefið út af tónlist á DVD fram að þessu, en nokkrar nýjar útgáfur
sem eru að koma út þessar vikurnar benda til þess að það gæti verið að breytast.
Trausti Júlíusson kynnti sér málið.
Eftir nokkur mögur ár virðist tón-
listariðnaðurinn vera að rétta úr
kútnum. Árið 2003 var metár í plötu-
sölu í Bretlandi og í Bandaríkjunum
hefúr verið aukning síðan seint á
síðasta ári. Salan hafði farið minnk-
andi vegna ólöglegs niðurhals af
Netinu, en nú virðist botninum náð
og bjartari tími framundan. Mesta
aukningin hjá flestum plötufyrir-
tækjum er samt í útgáfu á tónlistar-
mynddiskum.
Helstu kostir DVD-disksins eru
ffábær hljóm- og myndgæði og hvað
það er hægt að koma miklu efni á
einn disk. Útgáfa á tónlistarefni á
DVD endurspeglar þetta. Tvær gerð-
ir af tónlistar-DVD-diskum eru mest
áberandi. Annars vegar eru það nýj-
ar tónleikaútgáfúr þar sem mikið er
lagt í góð mynd- og hljómgæði og
ýmiskonar aukaefni gjarnan látið
fylgja með og hins vegar eru það
yfiríitsútgáfur þar sem myndbönd-
um, tónleikaefni og heimildar-
myndum er safnað saman í pakka
sem gefur heildarmynd af viðkom-
andi tónlistarmanni.
Ágætt dæmi um það fyrrnefnda
er (maraþon) tónleikapakkinn Four
Flicks með Rolling Stones sem kom
út í fyrra og hafði að geyma
nokkra tónleika frá 2001
ásamt allskonar auka
efni. Dæmi um hið síð-
arnefnda eru nýlegar
yfirlitsútgáfur Pave-
ment (Slow Century)
og Belle & Sebastian
(Fans Only).
Tímamótaútgáfa Tod-
mobile
Fyrir nokkrum dögum kom út
DVD-platan Sinfóma með Tod-
mobile. Hún sameinar þessar tvær
fyrrnefndu gerðir af DVD útgáfum.
Þetta er tvöfaldur diskur. Fyrri disk-
urinn hefur að geyma tónleika Tod-
mobile og Sinfóníuhljómsveitar ís-
lands frá 14. nóvember í fyrra ásamt
svipmyndum frá undirbúningi
þeirra. Sá seinni inniheldur tónleika
í íslensku óperunni frá 19. nóvem-
ber 1993, 14 myndbönd og heimild-
armynd um sögu Todmobile. Alls
Todmobile Nýútkominn DVD-pakki hljómsveitar-
innar er sá veglegasti sem hefur komið út hér á
landi, inniheldur tvenna tónleika, heimildarmynd
um sögu sveitarinnar, 14 myndbönd o.fl.
(
\e{
nnnn
eru þetta fjórir klukkutímar
sem gefa mjög góða
mynd af hljómsveit-
inni.
Tónleikarnir með
Sinfóníunni voru
mjög vel
heppn-
aðir, enda
eru senni-
lega fáar
popphljóm-
sveitir betur til þess
fallnar að renna saman
við Sinfóníuna. Þeir
voru líka gefnir út á CD,
en DVD-útgáfan er mun
bitastæðari. Á henni er
hægt að velja á milli 5.1
hljóðblöndunar og Dol-
by Stereo, þú getur horft
á tónleikana (ekki bara
hlustað eins og á CD-út-
gáfunni) og svo fylgir allt
þetta aukaefni með í pakk-
anum. Sá metnaður sem alltaf hefur
einkennt Todmobile skilar
sér líka vel í þessari út-
gáfu. Hljómsveitin er
þekkt fýrir að leggja
mikið í tónleikana
sem hún heldur og
mynd-
böndin
eru
mörg flott
líka, þó að
þau hafl elst
misvel eins og við er
að búast.
Sinfónía með Tod-
mobile er tímamóta-
útgáfa sem er vonandi
bara forsmekkurinn af
því sem koma skal.
Það er ekki óraunhæft
að láta sig dreyma um
að Bubbi, Megas, Syk-
urmolarnir, Stuð-
eða Ham fái svipaða
meðferð á næstu misserum.
Hljómar og írafár
Sinfóma með Tod-
mobile er ekki fyrsti ís-
lenski tónlistar DVD-
diskurinn. Áður voru
komnir út tveir slflcir
með Sálinni (12.
ágúst ‘99 og Vatnið)
og Björk hefur verið
dugleg að koma frá sér
efni eins og sést í dálkn-
um hér til hliðar. Framund-
an eru líka tvær útgáfur sem vísast
eiga eftir að vekja mikla lukku. Nú í
vikunni kemur út fyrsti DVD-diskur
vinsælustu hljómsveitar landsins,
írafár, sem mun innihalda útgáfu-
tónleikana þeirra frá síðasta hausti,
tvær heimildarmyndir, öll mynd-
böndin og áður óbirt efni og í maí er
von á DVD-útgáfunni af afmælis-
tónleikum Hljóma úr Austurbæ. Á
þeirri útgáfu verður líka fullt af
aukaefni, m.a. heimildarmynd um
sveitina úr sjónvarpinu.
Ragnheiður Guðnadottir
sjónvarpskona
„Ég ætla að kíkja á Ungfrú
Reykjavík sem haldin er á Broadway
í kvöld. Svo var strákurinn minn
Tristan Gylfi að koma frá Spáni með
pabba sínum þannig að ég ætla að
reyna að vera með honum sem
mest um helgina. Ætli maður hendi
sér svo ekki í bíó á Kill Bill 2 og jafn-
Um helgina
fari í Bláa lónið á sunnudeginum ef
veður leyfir. Það eru allar líkur á því
að ég fari með Tristan
Húsdýragarðinn
um helgina og
stoppa þá lengi
við í fjósinu.
Annars verður
þetta róleg
helgi með litlu
jarðýtunni
minni."
ísland í NAT0, herinn burt!
Ég var m'u ára gamall þegar leiðtogafundur stór-
veldanna var haldinn í Reykjavík. Merkilegast við
þann fund fannst mér hettuklæddar leyniskyttum-
ar á húsþökunum í kringum Höfða og svo blettur-
inn á skalla Gorbatsjov sem mér fannst (og finnst
enn) að hefði mátt líkjast Sovétríkjunum betur. Sá
fundur er talinn tákna lok Kalda stríðsins og við ís-
lendingar erum stoltir af því að hafa átt hönd í
bagga þar eins og annar staðar. Síðan þá höfum við
ekki verið í skotlínu átaka í heiminum. Að vísu höf-
um við verið aðilar að NATO en ég leyfi mér að gera
ekki of mikið úr áhrifum okkar í því bandalagi. En
nú steðjar að heiminum önnur og ef til vill flóknari
hætta en af Kalda stríðinu. Bandaríkjamenn telja
að fsland sé ekki lengur mikilvægur póstur í þessari
hættu og vilja burt. Þar er ég og margir af minni
kynslóð, leyfi ég mér að fullyrða, sammála Banda-
rflcjamönnum. En meira um það á eftir.
Gunnar Karlsson, prófessor í sögu við Háskóla
íslands, var í útvarpsviðtali í Ríkisútvarpinu um
daginn þar sem hann viðraði þá hugmynd sína eða
það hugtak sem hann kallar: Varnarfíkn íslend-
inga. Mér fannst orðið „vamarfíkn", mjög áhuga-
vert orð en ef til vill er hugmyndin að baki orðinu
enn áhugaverðari. Hann talaði um það að engin
sambærileg þjóð í heiminum hefði þann her í sínu
landi sem sumir telja víst nauðsynlegan í dag. Her
Dana hefði mátt sín lítils í Seinni Heimsstyrjöld-
inni og sama mætú segja um önnur minni lönd.
Allt tal um her í smáu landi eins og okkar væri
sjálfsblekking.
Pissað upp í vindinn
Að sjálfsögðu liggja sögulegar ástæður að baki
vem varnarliðsins á íslandi og það væri hræsni af
okkar hálfu að viðurkenna ekki jákvæð áhrif þess á
samfélag okkar í gegnum árin. En hvað er það sem
fær marga ráðamenn til að hugsa sem svo að án
varnarliðs sé líf á íslandi óbærilegt? Er það sá mis-
skilningur að vanmáttugur her á Miðnesheiði geú
komið í veg fyrir hryðjuverk á fslandi eða getur það
verið að þar sé um varnaríkn íslendinga að ræða?
Er það hræðslan við niðurtúrinn sem myndi fylgja
brottflutn-
ingi herliðs
ffá fslandi,
hausverkur-
inn og ógleð-
in sem myndi
fylgja afvömuninni? Hver veit?
Ástæðan fyrir því að margir af minni kynslóð
geta ekki tekið undir þau rök, að vera varnarliðsins
sé lífsnauðsynleg, er kannski sú að við upplifðum
ekki kalda stríðið, nema þá ef vera skyldi í gegnum
kvikmyndir. Þessi ógnarskelfing sem mér sýnist að
margir hafi ekki jafnað sig á, náði aldrei tökum á
okkur og við ólumst ekki upp við það að skipta
heiminum í hið góða og hið vonda, hægri eða
vinstri. Við erum póstmódernisminn holdi klædd,
frjálslynd og bjartsýn en full efasemda um allt sem
flokkast undir siði eða venjur. Okkur finnst íslensk-
ur her vera hlægilegur og úúenskur her á íslandi,
ja, ekkibeint eitthvað tflþess að sækjast eftir, eða
hvað?
Höskuldur Ólafsson