Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1879, Blaðsíða 56

grænar greinir í kross um hérumbil 5 faðma lánga braut; þá
var biskupinum eða páfanum fengin ( hendur ein af sterkustu
greinunum, en aðrar prelátum, kardínálum eða öðrum höfð-
íngjum. Þá var súngin píníngarsagan, og þeir sern voru í
gaungunni héldu greinunum í höndum sér og gengu með þær
um hríng í kirkjunni. Pálmasunnudagur var nefndur ymsurn
nöfnum, svosem friðþægíngar sunnudagur, eða hlífðar sunnu-
dagur, því það var sumstaðar venja, eptir Gyðínga sið, að
gefa bandíngja lausa úr fjötrum, og sumir auðugir menn
meðal kristinna gáfu upp skuldir þeim þann dag, sem voru
skuldunautar þeirra.
A hverjum degi í píningar-vikunni, sem kölluð var, héldu
menn guðsþjónustu og var lagt út af plnunni Krists, þar eptir
fékk vikan það nafn, en hún var einnig kölluð hin kyrra vika,
því þá urðu allar skemtanir að hætta, og tíðkast það nafn
ennþá í Danmörku.
Sá dagur var einna hátíðlegastur haldinn, sem var fimtu-
dagurinn (það er 10. April á árinu 1879), * minníngu þess, að
þá var stofnuð kvöldmáltíðin, og heitir það skíri þórsdagur,
eða Skírdagur, og er haldinn, sem kunnugt er, í minníngu þess,
að Kristur setti þá inn kvöldmáltíðar sakramentið. I þá
minníng var hátíðisdagur þessi settur ár 692 af Leo páfa hlnum
öðrum með því nafni, og það er venja enn í dag í öllum
kathólskum kirkjum og griskum, og í fleslum prótestanta
kirkjum. A þessum degi þvoði Kristur fætur lærisveina sinna,
og til að breyta eptir þessum sið var það tekið upp af ymsum
tignum herrum, svosem páfa og öðrum kathólskum höfðíngjum,
og er haldið þeim sið enn í dag, að þeir þvo fætur I2fátækra
ölmusumanna á þessum degi, til að gefa eptirdæmi kristilegrar
auðmýktar. Austurríkis keisari hefir þenna sið enn í dag
sérhvern skírdag. Það er einnig siðvenja á þessum degi í
Suðurlöndum, að búa upp með grænum laufkvistum hús s!n
og heimili og eptir því hefir dagur þessi nafn á latínu og
ymsum öðrum málum (dies viridiuni). Ölturin voru þá þvegin
með víni og vatni, prestar rökuðu skegg sín, sem þeir höfðu
ekki hreyft alia föstuna og svo var um fleira. Það var sum-
staðar venja að borða kál, og stundum blanda saman á einum
diski níu káltegundum á Skírdag. Það var til merkis um, að
dagurinn táknaði vor og gróður.
Daginn eptir Skírdag er föstudagurinn lángi, (11. April
árið 1879) sem er helgaður minníngunni um pínu og dauða
frelsarans, sem fyrst varð endir á að áliðnum þessum degi.
Föstudagurinn lángi er hann kallaður, því dagar mótlætisins
finnast manni ávallt vilja líða seint, þar sem gleðinnar dagar
lfða fijótt; á Englandi er hann kallaður föstudagurinn góði.
A þenna mánaðardag var andláts dagur Leo hins fyrsta, páfa
í Rómaborg, sem og var nefndur hinn rriikli, og er sá dagur
merkidagur og kallaður Leónisdagur. A dögum Leons páfa
varð hin rnikla herferð Atia Húnakonúngs, og ætlaði hann
að taka Rómaborg, en Leó páfi fór í móti honum og kom
(54)