Dagblaðið Vísir - DV - 16.10.2004, Síða 4

4 LAUGARDAGUR 16. OKTÓBER 2004
Fréttir DV
Fréttaslcýring
Samkvæmt nýjustu tölum Hagstofunnar heldur fólk áfram að flytja frá landsbyggð-
inni. Mestur er fólksflóttinn frá Vestfjörðum. Dæmi er um byggð sem misst hefur þriðjung íbúa sinna.
Þó má nefna að í ár voru brottfluttir frá ísafirði aðeins 11 umfram aðflutta sem er brot af því sem verið
hefur undanfarinn áratug. Á meðan landsmönnum á Vestfjörðum fækkar fjölgar erlendu starfsfólki í
bæjarfélögum þar.

Samkvæmt nýjustu tölum frá Hagstofunni heldur fólk áfram að
flytja frá landsbyggðinni og á suðvesturhorn landsins.
Mestur er fólksflóttinn ffá Vest-
fjöröum eins og oft áður. Þó má
nefha að í ár eru brottfluttir aðeins
ellefu fleiri en aðfluttir á ísafirði.
Þetta er hluti af þróun sem hófst
1999 er brottfluttir voru tæplega 250
umfram aðflutta á ísafirði en þessi
fjöldi hefur hríðlækkað síðan.
Á móti má nefna að Vesturbyggð
hefur misst þriðjunginn af íbúum
sínum frá 1994. Á meðan lands-
mönnum á Vestfjörðum fækkar
fjölgar erlendu starfsfólki í fyrirtækj-
um þar. Og þetta fólk sest að í við-
komandi bæjarfélögum í síauknum
mæli í stað þess að fylgja vertíðar-
bundnum sveiflum í atvinnulífinu.
Vestfjörðum sé nú myndarlegt al-
þjóðlegt samfélag. Af heildaríbúa-
fjöldanum á Vestfjörðum eru tæp-
lega 500 manns erlend eða um 7%.
Er þá ekki tekið tiilit til þess erlenda
fólks sem fengið hefur íslenskan rík-
isborgararétt. Sé því fólki bætt við fer
hlutfailið hátt í 10%.
„Helsta breytingin er sú að stór
hluti þessa fólk sest hér að í stað þess
að koma á vertíð og hverfa svo á
brott," segir Birna. „Við höfum orðið
vör við að það er fullt af fólki sem
vildi koma og setjast hér að ef það
fengi vinnu við sitt hæfi. Sjálf kem ég
frá Reykjavík og flutti hingað til ísa-
fjarðar fyrir 12 árum af því mig lang-
aði til að prófa að búa hér og ég uni
hag mínum vel.“
Helmingur starfsmanna er-
lendis frá
„Við eins og önnur fiskvinnslufyr-
irtæki hér þurfum starfsfólk í vinnu
fsafjörður „Atvinnumynstrið
hefur veriö aö breytast gifuriega gj|P
á Isafirði á undanförnum árum *•■
að þvíleyti aö þjónustustörf eru
oröin hiufailslega fleiri."
-
Fimmtungur farinn á tíu árum
Þegar skoðaðar eru tölur um
brottflutta og aðflutta á Vestijörðum
undanfarinn áratug eða frá árinu
1994 kemur í ljós að fólki hefur fækk-
að um hátt í 20% á þessu tímabili.
Ibúar fjóröungsins voru rétt tæplega
9.500 talsins 1994 en íjöldinn var
rúmlega 7.800 þann 1. desember í
fyrra og hefur svo fækkað um rúm-
lega 150 til viðbótar á fyrstu níu
Guðmundur Guðlaugsson „Þaö er aug-
Ijóst að viö höfum farið illa útúrþeirri hag-
ræöingu sem átt hefur sér stað i sjávarútvegi
og öðrum breytingum á fiskveiöistjórnunar-
kerfinu."
mánuðum þessa árs.
Hvað stærsta byggðakjarnann
varðar, ísafjarðarbæ, hafa tæplega
1.200 flutt úr bænum umfram að-
flutta frá árinu 1994. Bæjarbúar nú
eru um 4.100 talsins þannig að segja
má að bærinn hafi tapað ríflega 20%
af íbúum sínum á tímabilinu. Hins-
vegar er það athyglisvert, eins og
fram kemur í máli Birnu Lárus-
dóttur forseta bæjarstjórnar
Isafjarðarbæjar, að á fyrstu
níu mánuðum þessa árs
voru brottfluttir bæjarbúar
aðeins ellefu umfram að-
flutta. „Þetta er aðeins brot
af því sem verið hefur og
sýnir að þessi þróun er
vonandi að snúist við hjá
okkur," segir Bima.
viðvarandi vandamál á Vestfjörðum
segir Bima að það megi að einhverju
leyti rekja til breytinga á fiskveiði-
stjórnuninni. Á Vestfjörðum vom
gríðarleg umsvif í fiskveiðum þegar
best lét fyrir áratug eða lengra síðan.
„Atvinnumynstrið hefur verið að
breytast gíftiriega á ísafirði á undan-
förnum árum að því leyti að þjón-
ustustörf em orðin hlufallslega
fleiri,“ segir Birna. „Langflestir á ísa-
firði hafa nú atvinnu af þjónustu-
störfum. Og nefna má Fjórðungs-
sjúkrahúsið, Menntaskólann og há-
tæknifyrirtækin."
Vilja auka opinber störf
Birna segir að margt sé í pípunum
hjá þeim til að fjölga störfum og
tækifærum fyrir fóÚc á ísafirði.
„Við vUjum að Isafjörður verði
skilgreindur sem byggðakjarninn
fyrir Vestfirði og við viljum sjá aukn-
ingu í opinbemm störfum hér á

Birna Lárusdóttir „Mér
finnst ekki réttaö sífellt sé ver
iö aö taka Vestfirði sem dæmi
um þessa þróun þvl vanda-
málið er einnig til staöar I öör
um landshlutum."
Óðinn Gestsson Erlendir
starfsmenn eru I auknum mæli
að setjast að á Suðureyri i stað
þess aö koma og fara eins og
aörir farandverkamenn.
lendar fjölskyldur hafi nú fest kaup á
húsnæði í bænum."
Fram kemur hjá Óðni að það sé
misjafn sauður í mörgu fé hjá þessu
fólki eins og öðm en yfirleitt sé um
mjög góða starfskrafta að ræða. „Það
er einnig misjafht hversu vel þessu
fólki gengur að aðlagast lífinu og
menningunni hér. Erlent fólk sem
komið er á miðjan aldur á í basli með
íslenskuna en yngra fólkið á ekki við
það vandamál að stríða," segir Óð-
inn.
Jaðarbyggðir illa úti
Brottfluttir umffam aðflutta í
Vesturbyggð frá árinu 1994 em um
480 talsins. íbúatala bæjarfélagsins
er nú rúmlega 1.000 manns þannig
að á síðustu tíu árum hefur Vesmr-
byggð misst þriðjung íbúa sinna.
Guðmundur Guðlaugsson bæj-
arstjóri segir að þeir séu í sömu
stöðu og aðrar jaðarbyggðir fyrir
Vestfirðir ekki
einir á báti
„Mér finnst
ekki rétt að sífellt
sé verið að taka
Vestfirði sem dæmi
um þessa þróun því vanda-
málið er einnig til staðar í
öðmm landshlutum," segir
Bima Lámsdóttir. „Ég sé á
tölum að fólk er til dæmis
ekki beinlínis að streyma til
Austfjarða þrátt fyrir miklar
framkvæmdir og stóriðju."
Hvað varðar ástæður þess
að fólksflóttinn hefur
verið
Af heildaríbúafjöldanum á Vestfjörðum eru tæplega 500 manns erlendeða
um sjö prósent Erþá ekki tekið tillit til þess erlenda fólks sem fengið hefur ís-
lenskan ríkisborgararétt. Sé því fólki bætt við fer hlutfallið hátt í tíu prósent.
svæðinu. Nefna má að í næstu viku
verður opnað hér snjóflóðarann-
sóknasetur á vegum Veðurstofunn-
ar,“ segir Birna. „Þá höfum við barist
lengi fyrir því að fá háskóla til bæjar-
ins. Við erum að undirbúa stofnun
Þekkingarseturs hér sem gæti verið
undanfari háskólans. Okkar stóriðja
felst í að skapa mörg lítil tæki-
færi fyrir fólk. En þessi tæki-
færi eiga að stórum hluta að
byggja á því sem við erum
best í það er sjávarútvegi."
Frá 40 þjóðum
Þegar mest var af erlendu
fólki vora menn og konur af
fjörutíu þjóðarbrotum
búsett á Vestfjörðum
og unnu ekki bara í
fiski. Nefna má að
fjölmargir erlend-
ir tónlistarmenn
vinna við Tón-
listarskólann á
ísafirði og
segja má að á
og það hefur verið svipað hlutfall af
erlendum starfsmönnum hjá okkur
þau fimm ár sem við höfum starfað,"
segir Óðinn Gestsson ffamkvæmda-
stjóri fiskvinnslunnar íslandssaga á
Suðureyri.
Af 69 starfsmönnum íslands-
sögu er rétt tæplega helmingur, eða
33, erlendir. Pólverjar eru flestir,
eða 21 talsins. Næst þar á eftir
koma Tælendingar. „Samsetning
þessa erlenda starfsfólks hefur ver-
ið að breytast aðeins á síðustu
árum," segir Óðinn. „f upphafi voru
Pólverjar langmest áberandi en nú
er fólk frá Asíulöndum, mest Tæ-
lendingar, að koma meira til sög-
unnar."
Setjast að í auknum mæli
Oðinn segir að þessir erlendu
starfsmenn séu í auknum mæli að
setjast að á Suðureyri í stað þess að
koma og fara eins og aðrir farand-
verkamenn. „Fólkið býr hér yfirleitt á
eigin vegum eða er í sambúð með fs-
lendingum og ég held að fjórar er-
utan þjóðveg eitt, fólk leitar annað
jafnvel þótt næg vinna sé til staðar.
„Það er augljóst að við höfum far-
ið illa út úr þeirri hagræðingu sem
átt hefur sér stað í sjávarútvegi og
öðrum breytingum á fiskveiðistjóm-
unarkerfinu," segir Guðmundur. „Ég
hef tekið saman tölur um kvótann
hér og samkvæmt þeim hefur
byggðalagið tapað helmingi veiði-
heimilda sinna frá árinu 1991. Þá
vom þetta 10.000 þorskígildistonn
en í dag em þau 5.000.“
Stöðugt að leita leiða
Guðmundur segir að þeir séu sí-
fellt að leita leið til að bregðast við
þessari þróun. Sem dæmi megi
nefna að undirbúningur að kalkþör-
ungavinnslu á Bíldudal sé nú í full-
um gangi og byrjað að byggja upp
höfnina vegna vinnslunnar. „Sveit-
arfélög hér á landi hafa hins vegar al-
mennt ekki bolmagn til að stórefla
atvinnurekstur hjá sér,“ segir Guð-
mundur. „Við erum engin undantek-
in þar á.“
Utlendingar fylla i skorð