Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1977, Blaðsíða 67
sól 4. júní og er morgunstjarna um haustið (ásamt Venus, sem er
bjartari). Veturinn 1977-78 liggur Júpíter einkar vel við athugun,
Þyí að hann verður í gagnstöðu við sól um vetrarsóistöður og þá í
hásuðri um lágnættið, hátt á lofti.
Júpíter er í hrútsmerki í byrjun árs en reikar inn í nautsmerki um
JDiðjan febrúar og er þar til vors. Síðari hluta ágústmánaðar gengur
hann úr nautsmerki yfir í tvíburamerki og er í því merki vestanverðu
l'l ársloka. Fjögur stærstu tungl Júpíters eru sýnileg í litlum sjónauka
Cn sjaidan öll í einu. Þau eru svo björt að þau myndu sjást með berum
augum ef þau væru ekki svo nærri Júpíter.
Satúrnus (b) er gegnt sólu 2. febrúar og þá í hásuðri um lágnættið,
hátt á lofti. Fram til vors er hann á lofti í Reykjavík allar stundir
Pegar dimmt er. Hann gengur bak við sól 13. ágúst og fer að sjást
Sem morgunstjama í september. Eftir miðjan nóvember kemur hann
UPP í Reykjavík fyrir miðnætti.
Satúrnus er í krabbamerki í byrjun árs og heldur sig þar til vors.
~m haustið er hann kominn í ljónsmerki og er þar til ársloka. í
Soðum sjónauka sjást hinir frægu hringir Satúrnusar, sem auðkeima
hann frá öðrum reikistjömum. Halli hringanna í átt frá jörðu fer
Uu minnkandi og er 16° í ársbyrjun en 10° í árslok. Stærsta tungl
^atúrnusar, Títan, sést í litlum stjömusjónaukum, Birtustig þess er
Pálægt +8,5.
I ranus (W) er í vogarmerki allt árið og því lágt á lofti. Hann er í
§aptstöðu við sól 30. apríl og sést því best síðari hluta vetrar. Hann
heldur sig skammt vestan við stjörnuna Alfa í vogarmerki, en þar
Sem birtustig hans er aðeins +5,5 er erfitt að finna hann án sjónauka.
f-uirfarandi tafla sýnir stöðu Úranusar í stjömulengd (a) og stjömu-
reidd (8) og hvenær hann er í hásuðri frá Reykjavík, en þá er hann
®st á lofti, 10-12° yfir sjónbaug, og kominn upp fyrir fjórum
stundum.
/ suðri a 5 / suðri a 8
ian. i Rvik h m o í Rvík h m O
09 19 14 34 -14,7 1. maí 01 22 14 30 -14,3
febr. 07 20 14 38 -14,9
niars 05 30 14 38 -14,9 1. des. 11 33 14 46 -15,6
aPríl 03 25 14 35 -14,7 31. des. 09 41 14 52 -16,0
s-j)eptúnus (tjt) er í merki naðurvalda allt árið, mjög sunnarlega í
Jaf aUt'nn’ þvi' lúgt á lofti og erfitt að sjá hann frá íslandi.
. nve! þegar skilyrði eru best (að morgni til snemma í marsmánuði)
er hann ekki nema 2° yfir sjónbaug í Reykjavík meðan aldimmt
pf-rtnstig hans er um +8 svo að hann sést aðeins í sjónauka.
(Vi !tó er aHt árið í meyjarmerki, skammt frá stjörnunni e
aðe-eri1‘atr‘x). Birtustig Plútós er nálægt +15 svo að hann sést
>ns í góðum stjörnusjónaukum.
(65)