Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1977, Blaðsíða 177
hulinni — nú — mjög '— látlaust — eftir — nýjustu —
tísku — klæddri) frú ráðherrans mætti“ o.s.frv.
Þetta er tekið úr Leyndarmáli meykerlingarinnar eftir
frú Marlitt og er gott sýnishorn af þýskri orðaröð. Eng-
um dylst, að sögnin er höfð eins langt frá lesandanum
og unnt er, en í þýsku dagblöðunum setja þeir sögnina
á næstu blaðsíðu, og mér hefur verið sagt, að þegar þeir
séu búnir að erfiða með innskot og tilvísanir í einn eða
tvo dálka, þurfi þeir stundum að flýta sér og láti blaðið
fara í prentun, án þess að nokkur sögn fljóti með. Þarna
myndast svo auðvitað stærðargjá, sem verður hin mesta
torfæra á leið vesalings lesendanna, sem koma þangað laf-
móðir og vita ekkert í sinn haus.
Við erum alls ekki lausir við innskotssýkina í enskunni,
við rekum oft augun í hana í bókum og blöðum, en hjá
okkur þykir hún bera vott um bögubósahátt og óskýra
hugsun. Hins vegar þykir hún bera vott um góðan rit-
höfund hjá þjóðverjum og þykir leiða öruggt í ljós, að
þar muni vera á ferðinni hin ullarkennda hugmynda-
þoka, þessi andlega dalalæða, sem talin er einn hinn
mesti skýrleikavottur í Þýskalandi.
Þýskan hefur enn eina tegund af innskotapestinni, og
hún er sú, að sumar sagnimar era klofnar í tvennt, og
framhlutinn látinn fremst í einhvern skemmtilegan kafla,
en afturhlutinn ekki fyrr en síðast. Er hægt að hugsa sér
ótugtarlegra uppátæki? Þessar sagnir era kallaðar laust
samsettar sagnir, og þýskan er öll útsteypt af þeim. Því
lengra sem þýskur rithöfundur getur haft á milli sagn-
arhlutanna, því hærra rymur hann af ánægju. Hér er eitt
dæmi:
„Hann of, eftir að hafa séð, hversu mjög Greta harm-
aði brottför hans, klædd í hvítan kjól, með rauða rós í
hárinu, skjögrandi og föl af hjartasorg, sem ekki gat þó
spornað gegn því, að hana langaði til að leggja veika
kollinn sinn ennþá einu sinni að breiðum barmi þess,
sem henni þótti vænna um en lífið sjálft, metnaðist."
Nei, það er ekki heppilegt að tala of mikið um laust
(175)