Freyr - 01.08.1947, Blaðsíða 10

248
FRE YR
Arangur rannsóknanna staðfesti áður
fengnar staðreyndir varðandi hitafram-
leiðsluna á stórgrip, en hún reyndizt 20
þúsund kg/hitaeiningar daglega eða 19.850
að meðaltali á 8 bæjum fyrri veturinn, en
20.911 að meðaltali á þremur bæjum síðari
veturinn.
Þá komu og í ljós allar þær sveiflur —
stórar og litlar — sem verða á hitastiginu
í fjósum á ýmsum tímum dagsins, aðallega
í sambandi við þann umgang, sem óhjá-
kvæmilegur er við rækslu daglegu starf-
anna,.
Ennfremur voru gerðar mælingar til
þess að ákveða hvaða áhrif hitabreytingar
úti hafa á hita og raka í húsunum, og
hvernig mismunandi veggir hafa áhrif á
breytingarnar.
Verkfræðingarnir komuzt að raun um,
að það hitmagn, sem tapaðizt bundið í
vatnsgufu, nam 26% alls hitataps úr fjós-
um, en þetta þýðir, að til þess að flytja
vatnsgufuna burt úr fjósinu þarf fjórðung
alls þess hita, sem þar verður til. Þetta er
í fullu samræmi við það, sem áður hefir
verið sannað um þessa hluti. Veturinn
1943—44, þegar mikil gufa þéttist á
veggjum innanvert, ásamt og á lofti og
gluggum lélegustu bygginganna, voru töl-
urnar frá hrörlegustu húsakynnunum ekki
teknar með til þess að reikna meðaltalið,
því að vatnið rann niður og ekki var unnt
að mæla magn þess.
Eftir endurbætur á húsakynnunum, voru
hitatapstölurnar miklu öruggari og þá var
ákveðið hve mikill hiti vék burt með gufu,
og hve mikill við leiðslu eða loftræstingu.
Mælingarnar voru gerðar við mismunandi
hitastig, en þegar hitinn utan dyra var
milli 0 og 10 stig, þá var hitatapið að
meðaltali eins og eftirfarandi tölur sýna:
Meðaltölur fyrir hitatap %
Öll fjós Illa, eða ekki
loftræst f jós.
Við leiðslu 29,2 48,8
— loftræstingu 44,6 28,0
— uppgufun .... 26,7 23,2
— loftræstingu og uppgufun 70,8 51,2
Af ofangreindum tölum sézt á meðal ann-
ars, að 70,8% af fjóshitanum víkur burt við
uppgufun og loftræstingu að meðaltali
í öllum fjósum, en að sömu leiðum aðeins
51,2% þegar fjósin eru illa loftræst.
Mismunurinn á þessum tölum sýnir þá,
að þegar illa er loftræst hlýtur hitinn að
fara aðrar leiðir burt, enda sýna fyrstu
tölurnar, að við leiðslu vék 29,2% í gegnum
fjósveggi og loft að meðaltali, en í lítt eða
ekki loftræstum fjósum varð hvorki meira
eða minna en 48,8% af hitanum að fara
þessar leiðir. Þegar illa er loftræst er hætt
við að fjósloftið verði of heitt, rakaþrung-
ið, kyrstætt og fúlt. Við rannsóknir sýndi
það sig, að þegar loítræsting var bætt svo,
að fjóshitinn lækkaði t. d. úr 21 stigi niö-
ur í 13 stig, þá minnkaði leiðsla hitans í
gegnum veggi um 30%, þegar hitinn utan
dyra var -h 5 stig. Þegar einangrun var
einnig aukin í veggjum minnkaði hitatap-
ið gegnum veggina ennþá meira.
Athuganir voru og gerðar viðvíkjandi
hitatapinu í gegnum loftið, eða þakið, ef
ekki var loft yfir fjósi. Þær athuganir
staðfestu áður fundnar niðurstöður um
þessi efni, sem sé að einangrun loftsins
yfir fjósinu er þýðingarmikil, til þess að
varna miklu hitatapi þessa leið.
★
Þær rannsóknir, sem fyrr hafa veriö
gerðar til þess að ákveða hitaleiðslu í
gegnum gólf, eru taldar lítils virði. Þess
vegna var lagt kapp á nákvæmar athug-