Freyr - 01.02.1951, Page 23

FRE YR
47
var örugglega staðfest hér á landi hafa
verið framleidd til varnar gegn henni
tvennskonar lyf. Fyrst voru lyf þessi fram-
leidd á Rannsóknarstofu Háskólans,
Reykjavik, en eru nú framleidd á Tilrauna-
stöð Háskólans í meinafræði, að Keldum.
Bóluefni (vaccine) er notað til þess að
bólusetja ærnar með. Við bólusetninguna
myndast mótefni gegn lambablóðsóttar-
sýklunum í blóði kindarinnar, og fá lömb-
in mótefnið aðallega með broddmjólkinni.
Ærnar eru bólusettar fyrst ca. 4 vikum
fyrir sauðburð, en bólusetningin endur-
tekin ca. 2 vikum síðar. Við bólusetningu
skal ávallt fylgt þeim leiðbeiningum, sem
sendar eru með bóluefninu. Á sumum bú-
um, einkum þar sem ær bera ár eftir ár í
húsi eða þröngum girðingum, viröist bólu-
setning ánna eigi alltaf koma að fullum
notum.
Er þá bezt að dæla lömbin nýfædd með
blóðvatni (serum). Er þýðingarmikið að
dæla lömbin sem yngst og áður en þau
verða sólarhrings gömul.
í blóðvatninu, sem framleitt er úr blóði
hesta, er hvað eftir annað hafa verið dæld-
ir meö lambablóðsóttarsýklum, er mjög
mikið af mótefnum gegn blóðsóttinni.
Mótefni blóðvatnsins eru oftast nægileg
til þess að verja lambið gegn blóðsótt
fyrstu tvær vikurnar, en þá er því hættast
við veikinni.
Veikist lömb af blóðsótt, má oft lækna
þau með því að dæla stórum skömmtum af
blóðvatni undir húð þeirra, séu þau eigi
mjög langt leidd. Þar sem framleiðsla
blóðvatnsins er mjög dýr, er notkun þess
kostnaðarsamari en bóluefnisins. Flestir
bændur velja því þann kost, að bólusetja
ærnar fyrir burð, en eiga auk þess til vara
nokkur glös af blóðvatni, ef bólussetning
kemur eigi að fullu gagni og nokkur lömb
veikjast, eða ef sauðburður fer fram undir
þeim skilyrðum, að sýkingarhætta sé ó-
venju mikii.
Hin síðari ár virðist lambablóðsótt hafa
breiðst nokkuð út. Munu fjárskiptin senni-
lega eiga nokkurn þátt í því. Þess vegna
er full ástæða til þess að vekja athygli
bænda enn á ný á þeim lyfjum, sem að
beztu haldi koma gegn þessum alvarlega
sjúkdómi.
Ef einhver veruleg brögð kynnu að verða
af því, að bóluefni og blóðvatn komi eigi
að fullum notum, eru bændur vinsamleg-
ast beðnir að tilkynna það Tilraunastöð
Háskólans í meinafræði, á Keldum.
Til þess að fyrirbyggja misskilning, skal
að lokum tekið fram, aö í hverju glasi af
bóluefni er nægilegt magn til að bólusetja
20 ær einu sinni, og í hverju glasi af blóð-
vatni eru varnarskammtar í 20 iömb.
Spurningar og svör.
Sp. 1 : Hvað er bezt að gefa hænuungum fyrst eft-
ir að þeir koma úr egginu? S. Þ.
Svar: Fyrrum var venjan að ráðleggja að gefa
þeim valsaða hafra á pajrpírsblaði. Réttast er að gefa
þeim strax þá ungafóðurblöndu, sem viðeigandi er
talin og seld er á almennum markaði í þessu skyni, en
viðhafa engar sérstakar ráðstafanir ánnars. Erlendar
blöndur af þessu tagi ganga einatt undir nafninu
„starter" hjá verzlunarmönnum. Auðvitað má búa
þessar blöndur til hér á landi. Svo þarf að sjá fyrir
því að ungarnir hafi greiðan aðgang að hreinu vatni
og gott er að það sé ylvolgt fyrstu dagana ef unnt er.
Þá er nauðsynlegt að gefa ungunum mjólk (undan-
rennu) sé þess nokkur kostur og bezt er að hún sé
sýrð, en eigi skyldi byrja á mjólkurgjöf fyrr en ung-
arnir eru um það bil vikugamlir. Nota má þurrmjólk,
og blanda í fóðrið, í -stað undanrennu.
Þá er að minnast vitamína og lyfja, sem varna á-
kveðnum kvillum, en of langt mál væri að rekja það
hér.
Sp. 2: Hver er meðalþungi lamba um nýár?
S. Þ.
Svar: Lömb eru mjög misþung að hausti, en telja
má það sæmilegar gimbrar, sem eru 35 kg. að þyngd.
Telja má þær vel fóðraðar, ef þær halda þessari þyngd
er vegnar eru um nýár. Gimbrar, sem eru léttari en
35 kg. að meðaltali, þarf lielzt að fóðra svo vel framan
af vetri, að þær hafi aðeins bætt við þyngd sína um