Freyr - 15.01.1971, Qupperneq 3

MENGUN
Á liðnu ári var um fátt meira talað en mengun láðs,
lofts og lagar. Mengun — hvað er það? Að menga eitt
eða annað er i rauninni að blanda í tilveruna einhverju
því, sem gerir hana afbrigðilega, öðruvísi en hún er
útbúin frá hendi frjálsrar náttúru. Og þegar talað er
um mengun leggja menn venjulega þann skilning í
orðið, að þar sé á ferðum íblöndun, sem að nokkru er
saknæm eða meinleg, jafnvel stórhættuleg tilveru líf-
veranna.
Því er ekki að neita, að efnavinnsla og efnablöndur
af ýmsu tagi, sem nútíminn leggur kapp á að hagrœða
og hagnýta, geta verið stórhættulegar og eyðandi öllu
lífi þegar íblandanir stíga yfir ákveðin mörk. Það er
þekkt úr allri tilveru lífsins, að jafnvel hin nauðsyn-
legustu næringarefni geta orðið meinleg og lífshættuleg
sé um ofnotkun þeirra að ræða.
Þar um rœður þá hóf og óhóf. Svo sem vitað er, er
vínandi nauðsynlegur liður í blöndun ýmissa lyfja, sem
notuð eru til lœkninga. Ofnotkun hans þekkja hinsvegar
allir og mein sem ofnotkunin veldur.
í hraðstreymi framfaranna svonefndu er margt unnið,
sem til gagns skal vera og verða í tilverunni, en fram-
leiðslu sumra þeirra efna fylgir hætta á eitrunum, sem
meinlegar eru ýmsu lífi. Efnasmiðjurnar senda eitur-
blöndur í fallvötn, þær blöndur eyða lífverum vatnanna,
jafnvel særinn — hið víða haf — getur mengast á ná-
lægum svæðum þar sem slík vötn falla til hafs, einkum
í þröngum fjörðum.
Loftkennd efni frá efnasmiðjum geta mengað nágrenn-
ið og gera það, og hóta spjöllum eða eyðingu lífvera.
Loft og vatn getur þannig gert jarðveg eitraðan og
loks óhæfan til þess að fóstra lífverur — svo sem jurtir
— er veita œðri verum nœringu. Slíkt er að henda á
okkar landi, þó aðeins á byrjunarstigi, enda er efna-
vinnslumenning nútimans aðeins á upphafsstigi hér.
Það hlýtur því að vekja undrun almennings, þegar vís-
indamaður í fullri alvöru, og á grundvölluðum fundnum
forsendum, gerir almenningi grein fyrir hvar hœttan
bíður við dyrnar, já er þegar komin á vit tilverunnar
og afdrif auðsæ, þá skuli forráðamenn almennra stjórn-
FREYR
BÚNAÐARBLAÐ
Nr. 2. — Janúar 1971.
67. árgangur
Útgefendur:
BÚNAÐARFÉLAG ÍSLANDS
STÉTTARSAM BAN D BÆNDA
Útgáfustjórn:
EINAR ÓLAFSSON
HALLDÓR PÁLSSON
PÁLMI EINARSSON
Ritstjórn:
GÍSLI KRISTJÁNSSON
(ábyrgðarmaður)
ÓLI VALUR HANSSON
Heimilisfang:
PÓSTHÓLF 7080, REYKJAVÍK
BÆNDAHÖLLIN, REYKJAVÍK
Askriftarverð kr. 300 árgangurinn
Ritstjórn, innheimta, afgreiðsla og
auglýsingar:
Bœndahöllinni, Reykjavík — Sími 19200
Prentsmiðja Jóns Helgasonar
Reykjavík — Sími 38740
E FN I :
Mengun
Mökkur frá Heklu
Herferð gegn hitaeiningum
Kvillar í nautpeningi
Kýr í vögnum
Ull og gœrur
Séð og heyrt í Noregsför
Blýeitranir í börnum
Tóbakið
Molar
F R E Y R
29