Freyr - 01.10.1973, Blaðsíða 42

íslendingabyggðum, og á hverri sýningu klæddist
hún íslenzka skauthúningnum. Fór orð af því, hve
kærkominn gestur hún hafði verið vestanhafs.
Tóvinnuskólinn á Svalbarði.
Aftur snéri Halldóra heim í fallega bæinn við
Eyjafjörö. Árið 1940 kaupir hún lítið býli .,Mó-
land“ í Glerárþorpi, við Akureyri. Nóg er að
starfa, áhugamálin hin sömu. Að 5 árum liðnum
stofnar hún Tóvinnuskólann á Svalbarði og fær
Rannveigu H. Líndal, í lið með sér. Var hún
merk kona og fjölhæf. Smávegis styrk fékk hún
frá ríkinu, gat skólinn tekið 8—10 nemendur. Það
var gaman að koma í skólann á Svalbarði, það
minnti á gömlu stórbýlin. Ungu stúlkurnar keppt-
ust við tóskapinn og allur heimilisbragur var ram-
íslenzkur. íslenzki heimilisiðnaðurinn hafði ávallt
staðið henni hjarta nær, enda var hún ráðunautur
þjóðarinnar í heimilisiðnaði á árunum 1922—1957.
Hún vissi hvað hún söng, íslenzka ullin var frá-
bært hráefni til margskonar iðnaðar. UHin hafði
klætt þjóðina um aldaraðir og forðað henni frá
því að frjósa í hel. Tóvinna mátti ekki gleymast,
og þvx barðizt hún með oddi og egg fyrir því, að
opna augu fólks fyrir nauðsyn þess að gleyma
ekki þeim menningararfi, — heimilisiðnaðinum —
sem okkur hafði verið færður í hendur. Hún safn-
aði sýnishornum um allt land, og sýningarnar, sem
hún heimtaði að settar væru upp á hverjum sam-
bandsfundi, urðu henni giftudrjúgar. Þar sá hún
hvað unnið var á heimilunum og gat valið úr
marga fallega og merkilega muni, sem hún safnaði
saman og konurnar gátu lært af. Skólinn á Sval-
barði starfaði í 9 ár. Þá var forstöðukonan 82 ára
og kennarinn 10 árum yngri. Ákvað hún þá að
hætta og fluti til Blönduóss. Hefur hún síðan búið
á Héraðshælinu þar.
Ritverk auk Hlínar.
Halldóra hefur gefið út fleiri rit en Hlín. Á Akur-
eyri gaf hún út „LJÓÐ OG LEIKIR“ skemmtilega
litla bók, sem okkur krökkunum þótti vænt um
Þá er ÍSLENZKA VEFNAÐARBÓKIN, sem fyrst
var fylgirit Hlínar, Halldóru verk ásamt S i g r ú n -
ar P. Blöndal, skólastjóra á Hallormsstað, en
Sigrún var mikill vinur hennar og samherji. Vefn-
aðarbókin var prentuð í heild 1948 og hefur síðan
verið notuð við vefnaðarkennslu í skólum lands-
ins, þar sem vefnaður er kenndur. Þá má ekki
gleyma fallegu bókinni hennar VEFNAÐUR Á
ÍSL. HEIMILUM Á 19. ÖLD OG FYRRI HLUTA
20. ALDAR, sem Menningarsjóður gaf út 1966,
mjög merkileg bók. Þá hafa síðustu árin komið
pistlar frá henni í „Heima er bezt“. Mjög gömul
mynstur lét hún prenta og þar með varðveita frá
gleymsku.
468
Þótt vefstólar væru misjafnir að gæðum og gerð-
um þurfti alltaf húsrými fyrir þá, því að þeir hlutu
að standa uppi tímum saman er mikið skyldi vefa.
Viðurkenningar.
Eins og að líkum lætur hefur Halldóra hlotið
ýmsar viðurkenningar, svo sem Fálkaorðuna og
hún er heiðursfélagi Búnaðarfélags íslands, svo
eitthvað sé nefnt. Fyrir nokkrum árum ánafnaði
hún B.i. ýmsa merka muni úr eigu sinni, sem
komið var fyrir í húsakynnum félagsins í Bænda-
höllinni.
Síðan við sáumst fyrst, haustið 1908, hefur hún
verið mér tryggur vinur, og öll okkar samskipti
hafa orðið mér til góðs. Fyrir nokkru sendi ég
henni línu og spurði, hvað hefði glatt hana mest
í lífinu og hvað hefði verið erfiðast. Svarið kom
fljótt:
„Margt merkilegt hefur á dagana drifið —
allt gott. Ég er ánægð með lífið, þessvegna
er ég komin á þennan aldur. Alltaf ánægð
og glöð. Guði sé lof að hafa fengið að Iifa
öll þessi ár“.
Þarna var Halldóru rétt lýst. Mér duttu í hug
orð klerksins er hann lýstri merkri vinkonu sinni:
Hún er einhver sú merkilegasta manneskja á himni
og jörð, og þá víðar væri leitað“.
Enn logar eldurinn á arni Halldóru.
Ég bið Guð að launa henni allar velgjörðir við
mig og mína, og vona að hún verði sem lengst
glöð.
F R E Y R
J