Freyr - 15.05.1977, Page 18

Þa8 fer ekki milli mála, að æðarfuglinn er mesti nytjafuglinn, sem
fyrirfinnst í dýraríki íslands og ekki telst til hins tamda búfjár.
□
Það er dúnninn, sem fuglinn leggur í hreiður sín og vera skal
eggjunum til skjóls um ungunartímann, er skapar verðmætið. Áhugi á
vernd fuglsins til aukinna nytja gefur tilefni til að gera stuttlega
grein fyrír vissum staðreyndum í sambandi við þennan þátt í ríki
náttúrunnar, af því að hann er arðsamur og þróast betur undir
handarjaðri mannsins en í frelsi víðernisins.
GISLI KRISTJANSSON:
Æðarfugl
(Somateria mollissima)
Ytri einkenni.
Æðarfuglinn telst til ættkvísla andfugla og
er þeirra stærstur, eða um 63 sm að lengd,
fullvaxinn.
Karlfuglinn er nefndur bliki en kvenfugl-
inn kolla. Karlinn er hvítur á baki og svartur
á kviði. Brjóstið er hvítt með daufri, bleikri
siikju. Höfuðið er hvítt með dökka hettu á
kolli og grænleitan hnakka. Kollan er brún
með dekkri þverrákir um bolinn.
Eftir árstíðum breytist litarhátturinn
nokkuð, litirnir eru skýrastir fyrir og um
varptímann. Á fyrsta ári er liturinn svipaður
hjá báðum kynjum, en á öðru ári fer blik-
inn smátt og smátt að öðlast litarhátt full-
vaxins karlfugls og á þriðja ári, þegar hann
er kynþroska, er hann búinn skrúða hins
fullþroska blika.
Rödd fuglsins.
Eins og algengast er í ríki fugla gefur æð-
arfugl frá sér mismunandi hljóð, hann ú-ú-
ar á ýmsan hátt.
Þegar blikinn er í tilhugalífi, hefur hann
þann hátt á, að hann reisir sig upp á vatn-
inu, reigir höfuðið tii og frá, baðar vængj-
unum með bægslagangi og gefur frá sér
langdregið hljóð: ú-ú-aa-ú-úa-a-o-o-oh.
338
F R E Y R