Freyr - 01.04.1981, Blaðsíða 18

Leiðbeiningar um kornrækt
Meðalþess, sem benthefur verið á að aukið getifjölbreytni
í búskap hér á landi er kornrækt eða nánar tiltekið byggrœkt.
Kornrækt hefur það fram yfir sumar aðrar aukabúgreinar að
hún hefur verið lengi stunduð hér á landi þótt í litlum mæli
hefi verið á tíðum.
Á síðastliðnu sumri bárust Frey tilmæli um að birta
leiðbeiningar um kornrækt fyrir vorið. Þegar skyggnst var
um til að leita að mönnum til að afla fróðleiks hjá, bar tvö
nöfn hæst. Þau voru nöfn þeirra Eggerts Ólafssonar á Þor-
valdseyri undir Eyjafjöllum og Kristins Jónssonar tilrauna-
stjóra á Sámsstöðum.
Til að spara tíma og fyrirhöfn
mælti fréttamaður Freys sér mót
við Kristin Jónsson, þegar hann
var á ferð í Reykjavík og lagði fyrir
hann nokkrar spurningar um
kornrækt.
Hvernig land hæfir best undir
kornrækt?
Að öðru jöfnu er best að rækta
korn í gamalgrónu túni, sem verið
er að endurvinna. Tilvalið er að
grípa tækifærið þegar verið er að
endurbæta óslétt tún. Reynsla
okkar er að best er að rækta korn í
moldarjarðvegi eða vel ræstum
mýrarjarðvegi. Það er með korn
eins og annan nytjagróður, að
forðast þarf land þar sem vatn get-
ur staðið uppi í rigningartíð.
Jarðvinnslan?
Best er að vinnslan fari sem mest
fram haustið áður en sáð er, þ. e.
við frumvinnslu lands. Þar sem
korn hefur verið ræktað árið áður,
er nauðsynlegt að plægja landið.
Rotnun á hálminum (stönglum og
rótum) er svo hæg hér á landi, að
hjá því verður ekki komist.
Við jarðvinnsluna eftir það, má
svo vinnalandið með þeim tækjum
sem völ er á, á hverjum stað, svo
sem tætara, hankmóherfi eða
diskaherfi.
Þegar þessu er lokið þarf að fara
yfir landið með nokkuð þungum
flagjafnara eða léttum valtara. Þó
má ekki nota valtara ef sáð er með
sáðvél.
Ef um vorvinnslu er að ræða,
þarf hún að fara fram sem fyrst á
vorin og ekki síðar en um miðjan
maí, ef þroskun kornsins á að
takast.
Sáning?
Það er ugglaust best að nota þar til
gerðar sáðvélar við sáningu á
korni. Þá má nota áburðar-
dreifara, en þó ekki kastdreifara,
nema sáð sé í kross, og notkun
kastdreifara krefst gífurlegrar
vandvirkni.
Það þarf að sá sem fyrst á vorin,
en þó eru mörk fyrir því, hversu
snemma má sá. Almenna reglan
er, að sáning þarf að fara fram í
tveimur fyrstu vikum maímánað-
ar.
Klaki verður að vera að mestu
leyti farinn úr jörðu, þegar sáð er.
Kristinn Jónsson tilraunastjóri,
Sámsstöðum.
Annars eyðileggst fræið, þannig að
það drukknar ef það liggur í vatni.
Sáðmagn?
Sáðmagn er háð sáningaraðferð.
Með raðsáningu þarf um 150 kg af
fræi á hektara, en allt að 200 kg
með dreifsáningu (með áburðar-
dreifara). Sáðmagn er þó mjög háð
ágangi fugla á akrinum, þ. e.
svartbaks og hrafns. Þar sem
ágangur er mikill, þarf að auka
fræmagnið.
Eftir sáningu er eingöngu valtað
yfir, nema þar sem ágangur fugla
er, þar þarf að fara yfir með lítið
skekkt diskaherfi og valta síðan.
Áburður?
Nauðsynlegt er að bera áburð á
sem allra fyrst eftir sáningu. Þegar
áburðarmagn er ákveðið, þarf að
taka tillit til frjósemi landsins um
köfnunarefnisgjöf. Á gamalrækt-
uðu landi er ekki ráðlegt að bera á
meira en 60 kg N/ha, en á frum-
ræktuðu landi má N- áburðargjöf
vera allt að 100 kg. N/ha. Af
áburðarblöndum á markaðnum er
best að nota Græði 5, (þ. e. 17 —
17 — 17). Hann gefur best
steinefnahlutfall fyrir korn.
Áríðandi er að forðast skörun
við áburðardreifingu. Tvöfaldur
skammtur er jafn slæmur á korn og
enginn áburður, vegna þess að
núkið af köfnunarefni veldur því
að korn þroskar ekki fræ.
258 — FREYR