Freyr - 01.06.1981, Síða 8
Olafur Jónsson, Akureyri
F. 23. 3. 1895
D. 16. 12. 1980
Hinum þá of fámenna hópi ís-
lenzkra búfræðikandidata bættist
óvenju mikill og góður liðsauki, er
á árunum 1923 til 1925 braut-
skráðust sjö Islendingar sem bú-
fræðikandidatar frá Landbúnaðar-
háskólanum í Kaupmannahöfn.
Allir komu þessir kandidatar heim
að námi loknu og sex þeirra urðu
starfsmenn landbúnaðarins ýmist
hjá bændasamtökunum eða ríkinu.
Eftir þá liggja merk og margþætt
störf. Einn úr þessum hópi, Ólafur
í Gróðrarstöðinni á Akureyri, eins
og hann var nefndur, var brott
kallaður hinn 16. desember 1980,
háaldraður og þrotinn að kröftum.
Hann hét fullu nafni Ólafur Björg-
vin Jónsson og var fæddur að
Freyshólum í Vallahreppi hinn 23.
marz 1895, austfirskur í báðar
ættir, sem ekki verða raktar hér, en
vísað til minningarþátta Ólafs „Á
tveimur jafnfljótum,” þar sem
hann rekur ættir sínar.
Fyrstu 11 bernskuárin var Ólaf-
ur með foreldrum sínurn á Freys-
hólum, þar sem þau bjuggu litlu
búi. Vorið 1906 brugðu þau búi og
fluttu með börn sín til Reykjavík-
ur, þar sem þau réðust að kúabúi í
Bráðræði. Dvöl fjölskyldunnar
syðra varð aðeins eitt ár. Vorið
1907 flytja þau aftur til átthag-
anna. Ólafur varð eftir það að spila
upp á eigin spýtur. Hann réðst til
vandalausra og dvelur næstu 7 árin
á þrem bæjum í Útmannasveit,
fyrst sem matvinnungur, en eftir
fermingu sem vinnumaður. Hann
var svo lánsamur, að þau heimili,
sem hann vann á, voru ágæt
menningarheimili, þar sem var
nokkur bókakostur, svo að Ólafur,
sem var bókhneigður, gat stundað
dálítið sjálfsnám, en um skóla-
göngu var þá ekki að ræða. I Út-
mannasveit lærði Ólafur hefð-
bundin bústörf, heyskap með
handverkfærum, fjárgeymslu á
vetrum meðan enn var staðið yfir
og mokað ofan af fyrir sauðfé.
Einnig vandist hann ungurerfiðum
ferðalögum oftast fótgangandi eða
á skíðum, en aðdrættir allir voru
erfiðir og langsóttir í Útmanna-
sveit.
Vorið 1914 ræðst Ólafur vinnu-
maður að stórbýlinu Egilsstöðum á
Völlum, þar sem Sveinn Jónsson
var að taka við verkstjórn og bús-
forráðum af föður sínum, Jóni
Bergssyni. Á Egilsstöðum líkaði
Ólafi vel, fannst margt hægt að
læra og taldi Svein besta húsbónda,
sem hann starfaði hjá á ævinni.
Eftir ársdvöl á Egilsstöðum var
Ólafur tvítugur, hafði haldið sam-
an vinnutekjum sínum og þráði að
afla sér meiri menntunar en sjálfs-
námið eitt gaf. Mesta löngun hafði
Ólafur til að fara í gagnfræða- og
síðar menntaskóla, en taldi sig ekki
hafa efni á því. Fór hann því í
Bændaskólann á Hvanneyri haust-
ið 1915. Á Hvanneyri líkaði Ólafi
skólavistin vel. Hann dáði skóla-
stjórann, Halldór Vilh jálmsson, og
kennaraliðið sem frábæra fræðara
og lærifeður.
Sumarið 1916 á milli skólavetr-
anna var Ólafur kaupamaður á
Hvanneyrarbúinu hjá skólastjóra.
Næsta vetur var hann kjörinn ann-
ar af tveim heimavistarstjórum
skólans, er sýnir, að snemma vann
hann sér traust. í minningum sín-
um segir Ólafur í lok skólavistar á
Hvanneyri: „í vitund minni verður
þessi dvöl mín á Hvanneyri einn
samfelldur sólskinsdagur. Hvort
tveggja var, að ég naut námsins og
það var mér ekki erfitt.....Hefi
ég líklega aldrei verið sáttari við
tilveruna en þessi missiri á Hvann-
eyri.”
Að lokinni skólavist hvarf Ólaf-
ur til átthaganna. Gekk alla leið til
Egilsstaða til þess að sjá landið og
kynnast nokkuð fólki og búmenn-
ingu, þar sem leið hans lá. Hann
var þá ráðinn til starfa á búi Þor-
steins, kaupfélagssstjóra í Kolls-
staðagerði, þar sem faðir Ólafs var
ráðsmaður. Var það Ólafi óbland-
408 — FREYR