Freyr - 15.07.1986, Blaðsíða 33

Frá
Rannsóknastofnun
landbúnaÓarins
Yfirbordsefni á
veggi votheysgeymslna
A undanförnum árum hefur Bútæknideild Rannsóknastofnunar landbúnaðarins staðið
að athugunum á yfirborðsefnum á steyptar votheysgeymslur. Pessar rannsóknir voru
framkvœmdar á Hvanneyri í samvinnu við Bœndaskólann.
Yfirlit yfir álitlegustu efnin sem reynd voru ásamt meðaleinkunn
Verslunarheiti Meðal- Meðal-
Fyrirtæki. efnis einkunn frávik.
Harpa hf. Botnvörn M 9,08 0,79
Granít lakk 9,31 0,75
Efnaverksm. E-21 bikhúð 9,11 0,67
Sjöfn E—21 gólflakk 9,28 0,74
Málning hf. Epoxy áltjara 8,34 1,51
Málningarverksmiöja Hempadur Epoxy 8,86 1,03
Slippfélagsins Polyúretan lakk 9,22 1,00
Steinprýði hf. Siloseal 6,97 2,18
Framleiðendur efnanna létu í té
endurgjaldslaust þau efni sem þeir
töldu álitlegust. Alls voru 23 efni
reynd en af þeim voru valin 1—2
efni frá hverjum aðila sem álitin
voru vænlegust. (Sjá meðfylgjandi
töflu). Hlutlausir aðilar voru
fengnir til að meta efnin og gáfu
þeir þeim árlega einkunnir, (0—
10). Gefin var einkunn fyrir fjóra
þætti: heildaráferð efnisins, við-
loðun við ugdirlagið, þéttleika,
þ. e. hve vel efnið virðist loka
undirlaginu og svo viðnám efnisins
gagnvart heysigi eða í raun hve
hált efnið er.
Niðurstöður þessara athugana
voru birtar í heild í fjölriti Rala nr.
115 en hér verður aðeins drepið á
helstu atriði.
Eins og fram kemur á meðfylgj-
andi töflu hafa öll fyrirtækin mjög
góð efni á boðstólum til að verja
votheysgeymslur. Ef viðkomandi
efni hefur fengið í meðaleinkunn
um og yfir 9 hafa matsmenn ekki
haft neitt við það að athuga. Tvö
efni hafa meðaleinkunn milli 8 og
9. I báðum tilvikum eru þessi efni
með einkunn yfir 9 fyrir viðloðun
og þéttleika, en meðaleinkunnin
lækkar vegna einkunnar fyrir
áferð sem hefur ekki notagildi
heldur er útlitsatriði. Eitt efni sker
sig nokkuð úr en það er Siloseal.
Það hefur ágæta einkunn fyrir við-
loðun og þéttleika en lága einkun
fyrir viðnám (hrjúft yfirborð), en
það er að margra áliti verulegur
ókostur vegna þess hve hætt er við
að loft komist niður með veggj-
um. Hins vegar er Siloseal ódýr-
ara en önnur efni og þægilegt í
meðförum vegna þess að það er
vatnsleysanlegt. Ef unnt væri að
gera yfirborð þess sléttara og hálla
er það að öðru leyti mjög álitlegt.
Megin niðurstöður þessara athug-
ana eru þær að láti menn ekki
nægja skammtímaráðstafanir með
ódýrum efnum, er á markaðnum
allmikið úrval af efnum sem henta
vel til að hindra eða draga stórlega
úr tæringaráhrifum. Samkvæmt
lauslegum áætlunum, þar sem
stuðst er við matstölur frá Bygg-
ingastofnun landbúnaðarins, má
ætla að stofnkostnaður við vot-
heysgeymslur (flatgryfjur) sé um
5.300 kr/m2 (1984—1985) um-
reiknað á gólfflöt. Með því að
bera varnarefnin á gólfin og í hálfa
vegghæð má áætla að efniskostn-
aður við varanleg varnarefni sé á
bilinu 4 — 8% af stofnkostnaði
við heygeymsluna.
Avinningurinn við að nota var-
anleg yfirborðsefni er að steypan
tærist lítið sem ekkert og endist
Frh. á bls. 587.
Freyr 585