Freyr - 01.04.1987, Blaðsíða 7

Magnsamningur til fjögurra ára
Hinn 20. mars sl. var undirritaður samningur
ríkisstjórnarinnar og Stéttarsambands bænda
um magn mjólkur og sauðfjárafurða sem
ríkissjóður greiðir fullu verði verðlagsárin
1988/’89, 1989/’90, 1990/’91 og 1991/’92. Á
þessu tímabili tekur ríkissjóður verðábyrgð á
11 þúsund tonnum af kindakjöti hvert verð-
lagsár sem er sama magn og hann ábyrgist
fullt verð fyrir á næsta verðlagsári, 1987/’88,
en þá ábyrgist Framleiðnisjóður að auki verð
á 800 tonnum.
í þessum samningi er gert ráð fyrir 9000
tonna innanlandssölu á hverju verðlagsári.
Verði hins vegar innanlandssala á verðlagsár-
inu 1990/’91 meiri en 9000 tonn skal verðá-
byrgð ríkissjóðs á verðlagsárinu 1991/92
aukast um V3 hluta þess sem neyslan verður
meiri en 9000 tonn, þó með því skilyrði að
innanlandssalan á þremur verðlagsárum á
undan 1987/’88,1988/’89 og 1989/’90 verði alls
ekki minni en 27.500 tonn.
Fari hins vegar svo að innanlandsneysla
kindakjöts á verðlagsárinum 1988/’91 verði
minna en 80% af umsömdu framleiðslu-
magni, þ.e. undir 8.800 tonnum, skulu aðilar í
lok hvers verðlagsárs beita sér fyrir leigu eða
kaupum á fullvirðisrétti sem nemur því sem
munar.
Aðgerðir vegna riðuveiki eru utan við þessa
áætlun. Það kindakjöt sem verðábyrgð er á
minnkar um þann fullvirðisrétt sem er á
býlum þar sem fé er fargað vegna riðuveiki
með fjárstuðningi ríkissjóðs. Þegar fjárbú-
skapur er aftur hafinn á viðkomandi býlum
gengur fullvirðisréttur þeirra aftur í gildi.
Verðábyrgð ríkssjóðs á mjólk á umræddum
fjórum verðlagsárum verður eftirfarandi: Á
verðlagsárinu 1988/’89 verður hún 103 milljón
lítrar en öll hin verðlagsárin, 1989/’90, 1990/
’91 og 1991/’91 verður hún 104 milljón lítrar
hvert verðlagsár. Til samanburðar má geta
þess að verðlagsárið 1987/’88 var verðábyrgð
ríkissjóðs 102 milljón lítrar auk þess sem
Framleiðnisjóður ábyrgist verð á þremur
milljón lítrum.
Eins og verðábyrgð ríkissjóðs á sauðfjáraf-
urðum, breytist verðábyrgð á mjólk þannig ár
hvert að fari samanlögð innanlandsneysla
næstu tveggja verðlagsára á undan fram úr
áætlun búvörusamnings, skal verðábyrgð
ríkissjóðs aukast um % hluta þess sem neyslan
jókst.
Á þeim byltningartímum sem gengið hafa
yfir íslenskan landbúnað undanfarin ár hefur
það verið einn mesti ásteytingarsteinn bænda
að þau fyrirmæli, sem þeim hefur verið gert
að hlíta, hafa tekið örum breytingum og
komið mörgum bændum í opna skjöldu. Má
þar minna á ýmsar ákvarðanir um skerðingu á
greiðslum fyrir mjólk og sauðfjárafurðir. Pað
er því mikið fagnaðarefni að nú skuli hafa
verið gerður samningur um verðábyrgð allt til
ágústloka árið 1992 eða rúmlega fimm ár fram
í tímann. Með því gefst bændum kostur á að
skipuleggja búrekstur sinn, en óvíða er meiri
þörf á langtíma skipulagningu en í búrekstri.
Sem dæmi má nefna að sá áburður sem
keyptur er á þessu voru, 1987, skilar sér í
sauðfjárinnleggi haustið 1988 og enn lengri
tíma tekur að fá afrakstur af ásetningsgimbr-
um haustið 1988.
Það vekur athygli að á þeim magnsamningi
sem nú hefur verið gerður er varnagli um að
verðábyrgð á kindakjöti minnki ef innan-
landsneysla fer niður fyrir ákveðið mark.
Fyrir liggur að kindakjötsneysla hér á landi
hefur dregist saman um 6 kg á mann frá verð-
lagsárinu 1982/’83 til verðlagsárins 1985/’86,
eða úr 44 í 38 kg á mann. Sá samdráttur
nemur nálægt 14% á þremur árum, eða um
1450 tonnum í árssölu á kindakjöti.
í magnsamningi ríkisstjórnarinnar og Stétt-
arsambands bænda er eygður sá möguleiki að
innanlandsneysla á kindakjöti eigi enn eftir að
dragast verulega saman. Áríðandi er að allir
hlutaðeigandi framleiðendur jafnt og ríkis-
valdið, leggist á eitt um að það gangi ekki
eftir.
M.E.
Freyr 255