Freyr - 01.01.1997, Qupperneq 16

Erfðaframfarir í kúastofninum
Próteinprósenta
Mynd 5. Próteinprósenta.
vegna hinna sterku tengsla milli
mjólkurmagns og próteinmagns þá
hefur hefur þróunin þar verið hlut-
fallslega sú sama.
þeir eru fjórir þ.e. faðirOsonur,
móðir^sonur, faðir^dóttir, og
móðirOdóttir. Með ættliðabili er þá
átt við meðalaldur föður við fæð-
ingu sonar, meðalaldur móður við
fæðingu sonar o.s.frv. í áætlunum
kynbótaskipulags var miðað við að
ættliðabilin væru: faðirOsonur 7 ár,
móðirOsonur 7 ár, faðirOdóttir 5
ár, og móðirOdóttir 6 ár. En hver
hefur raunin orðið? I töflu 2 er ætt-
liðabilunum eins og þau reiknast
innan ára stillt upp fyrir íslenska
stofninn. Tekið er fyrir tímabilið frá
1974 er sameiginlegt skýrsluhald
komst á fyrir allt landið.
I töflu 2 má sjá að meðaltölin eru
nokkru hæn i en gert var ráð fyrir í
kynbótaáætluninni. Þar er ein
ástæða þess að erfðaframförin hefur
orðið hægari en áætlað var. Rétt er
Tafla 1. Árleg erfðaframför á grunni gripa fæddra 1980-1993
Hvaða möguleika hefur
kynið?
I kynbótaskipulagi því sem unnið
hefur verið eftir allt frá árinu 1974
var gert ráð fyrir að erfðaframfarir
með tilliti til mjólkurmagns gætu
numið um 1% af meðalnyt á ári.
Þessi áætlun var mjög í takt við það
sem hliðstæðar kynbótaáætlanir
annarra þjóða hafa verið. Nú er ljóst
af framanskráðu (myndir 1 til 5) að
þessi áætlun hefur ekki fullkomlega
gengið eftir og erfðaframfarirnar
virðast hafa verið nokkru hægari.
Hverjar gætu verið ástæður þess?
Áður en við lítum nánar á það er þó
rétt að nefna að samkvæmt erlend-
um rannsókum á raunverulegum
erfðaframförum þá hafa áætlanir
þar um sjaldnast gengið alveg eftir
og þær hafa oftlega reynst hafa ver-
ið hægari en markmið voru sett um.
Væntanlegar árlegar erfðafram-
farir má setja fram sem fall af þeim
erfðabreytileika sem stofninn hefur
yfir að ráða, styrk og öryggi úrvals-
ins sem stundað er, og lengd ætt-
liðabilsins. I stuttu máli mætti segja
að fyrstu þrjú atriðin ættu að vera
sem mest og hið síðastnefnda sem
styst til að ná örum erfðaframför-
um. Ættliðabilinu má deila upp allt
eftir því hvaða úrvalslið átt er við en
1. mjólkurskeið 2. mjólkurskeið 3. mjólkurskeið
Mjólkurmagn 16,0 kg/ár 13,3 kg/ár 11,3 kg/ár
Fitumagn 0,61 kg/ár 0,47 kg/ár 0,38 kg/ár
Próteinmagn 0,45 kg/ár 0,41 kg/ár 0,34 kg/ár
Fituhlutfall -0,00003 %/ár -0,00069 %/ár -0,00066 %/ár
Tafla 2. Þróun í lengd ættliðabils (ár) eftir úrvalsliðum
Fæðingarár faðir^sonur móðir^sonur faðirOdóttir móðirOdóttir
1974 10,0 8,1 6,5 5,4
1975 10,4 8,1 6,3 5,3
1976 7,0 8,3 6,2 5,5
1977 8,0 6,7 6,2 5,5
1978 8,5 7,3 6,1 5,5
1979 8,1 7,6 6,1 5,5
1980 8,2 8,2 5,9 5,4
1981 8,1 9,3 5,7 5,4
1982 7,5 7,1 5,9 5,5
1983 8,2 7,7 5,6 5,4
1984 8,4 5,9 5,9 5,5
1985 9,7 8,0 6,0 5,4
1986 8,1 7,8 6,1 5,3
1987 8,1 7,7 5,7 5,1
1988 7,9 7,2 5,6 5,0
1989 7,9 7,5 5,5 5,0
1990 7,9 7,2 5,4 5,0
1991 7,9 7,5 5,5 5,1
1992 8,0 7,3 5,5 5,0
1993 8,4 6,3 5,6 4,9
1994 8,2 5,4 5,9 5,0
Meðaltal öll ár 8,3 7,4 5,9 5,3
12 FREYR-1. ‘97