Freyr - 01.01.1997, Side 21

skólans og tilraunir gerðar með þol
þeirra og uppskerumagn. Reyndust
tvær tegundir, Deutsche evem og
Abundance, bera af hinum og var
þeim fjölgað til dreifingar víðsvegar
um landið." Það var Askell Löve
sem sá um rannsóknirnar. Frá At-
vinnudeildinni og ef til vill fleimm
breiddist afbrigðið Abundance út.
Það var um langt skeið útbreiddasta
afbrigðið hér á landi og mun enn
vera til á stöku stað.
Oli Valur Hansson beitti sér fyrir
að fá þá stofna af jarðarberjum,
sem best reyndust í Noregi, í til-
raunir á Islandi. Það vom afbrigðin,
Senga Sengana, Glima, Jonsok og
Zephyr. Hann gerði tilraunir með
þau og sendi þrjú þau fyrstnefndu til
athugunnar á Hvanneyri árið 1977.
Þar hafa þau verið ræktuð síðan.
A hundrað ára afmæli skólans á
Hvanneyri, árið 1989, var vígt þar
upphitað gróðurhús. Það varð til
þess að árið 1991 voru fengin fjögur
afbrigði af jarðarberjum, semnotuð
hafa verið í upphituðum gróðurhús-
um í Hollandi og víðar, þeirra á
meðal voru Elsanta og Elvira.
Helsti frumkvöðull jarðaberja-
ræktar, sem búgreinar á Islandi, er
Ami Magnús Hannesson á Flúðum,
sem hóf framleiðslu á jarðarberjum
árið 1985 og er enn að. Möguleikar
jarðaberjaræktar, sem búgreinar á
íslandi, byggist á að rækta ber undir
gróðurhlífum, fyrir markað í júní-
ágúst, eða rækta jarðarber í upphit-
uðum og helst raflýstum gróðurhús-
um. Ber ræktuð á íslandi em trú-
lega dýr í framleiðslu, en ættu að
vera góð, m.a. vegna þess að stuttur
tími er frá tínslu til sölu og auðvelt
ætti að vera að láta fara vel um þau
í flutningum. Jarðarber em þeim
mun betri, sem þau em ferskari og
það er erfitt að flytja jarðarber um
langa vegu.
Jarðarberjaafbrigði
I tuttugu ár hafa verið gerðar athug-
anir og tilraunir með ræktun mis-
munandi afbrigða og tegunda af
jarðarberjum á Hvanneyri. Alls hafa
verið reynd 20 afbrigði og tegundir.
Ragna Hróbjarlsdóttir hlúir að jarðarberjaplöntum í tilran á Hvanneyri.
Það em þrjú afbrigði, sem hafa
reynst vel í þessi tuttugu ár, Glima,
Jonsok og Senga Sengana. Þau hafa
verið ræktuð við mismunandi að-
stæður, í plastbúrum, undir trefja-
dúk og í óupphituðu plastgróður-
húsi. Afbrigðið Elsanta hefur gefið
mesta uppskeru í heitu gróðurhúsi.
Glima jarðarber em ljúffeng og
fljótsprottin. í upphaflegum heim-
kynnum þeirra í Noregi, þykja berin
heldur smá fyrir sölumarkað. Þetta
em fljótvöxnustu berin, sem reynd
hafa verið á Hvanneyri. Við erfiðar
aðstæður, t.d. þegar berin voru
ræktuð í plastbúrum eða undir
trefjadúk í slæmu árferði, gaf af-
brigðið tiltölulega góða uppskem.
(Ljósm. M.Ó.)
Glima hentar vel til ræktunar í
heimilisgörðum.
Jonsok gaf mesta uppskeru í
óupphituðu plastgróðurhúsi, af
þeim afbrigðum sem reynd voru.
Jonsok er norskt afbrigði, sem
þroskar ber lítið eitt seinna en
Glima, ef ræktunin fer fram í óupp-
hituðu plastgróðurhúsi. Þegar jarð-
arberin voru ræktuð í plastbúrum
þroskuðust ber af Jonsok viku
seinna en ber af Glima. Á Hvann-
eyri var ekki talinn munur á gæðum
berja af þessum afbrigðum.
Senga Sengana er þýskur stofn,
sem á Hvanneyri gaf góða uppskeru
í góðum ámm, en litla í erfiðu ár-
ferði. Berin þykja góð. Þegar berin
7. ‘97-FREYR17