Freyr - 01.11.2002, Qupperneq 47

Tafla 1. Endingartím mjólkurframleiðslu. , vextir og verðbólga hafa mismikil áhrif á fjárfestingar í
Fjárfesting Endingartími Áhrif vaxta Áhrif verðbólgu
Land — Mikil áhrif Mjög mikil áhrif
Mjólkurkvóti óvíst (lágmark 6 ár) Hafa áhrif Mikil áhrif
Byggingar 15-25 ár Hafa áhrif Mikil áhrif
Innréttingar 5-15 ár Hafa áhrif Fremur lítil
Upplýsingatækni 1-5 ár Litil áhrif Óveruleg áhrif
Fjárfesting er hagkvæm þegar
hagnaður af henni er meiri en
kostnaður, horft út frá heildamýt-
ingartíma fjárfestingarinnar.
M.ö.o. að lykilatriði um arð af
ljárfestingum er - auk aukinna
afkasta og umfangs ijárfestingar-
innar - endingartími hennar, vext-
ir og verðbólga.
Ut frá þessu sjónarmiði, þegar
tekið er tillit til endingartíma,
vaxta og verðbólgu, þá getur fjár-
festing verið hagkvæm út frá
heildarendingartímanum þó að
afborganir af lánum og afskriftir
séu meiri en hagnaðurinn fyrstu
árin.
Þegar um miklar fjárfestingar
er að ræða er því nauðsynlegt að
gera arðsemisútreikninga til
margra ára. Verði niðurstaðan sú
að leggja út í fjárfestinguna verð-
ur jafnframt að gera áætlun um
lausafjárstöðu fyrstu 3-5 árin.
Endingartími, vextir
OG VERÐBÓLGA
I arðsemisútreikningum er
endingartími veigamikill þáttur
og því nauðsynlegt að meta hann
raunhæft. í reynd er endingartími
nefhilega gjaman styttri en vænt-
ingar standa til. Tækniþróunin er
ör og getur boðið upp á nýja
tækni sem gerir eldir aðferðir
óhagkvæmar. Það er einnig mik-
ilvægt að hafa í huga hve lengi
bóndinn hyggst stunda búskap
og að lokum er brýnt að hafa
hugfast að landbúnaður er mjög
undir smásjá samfélagsins. Það
em stundum teknar skyndilega
pólitískar ákvarðanir sem hafa
vemlega áhrif á þær fjárfestin-
gar sem bændur hafa lagt út í.
Það er því æskilegt að geta
skynjað hina pólitísku strauma í
þjóðfélaginu.
Vextir og verðbólga skipta
miklu máli varðandi langtima-
fjárfestingar. Það er unnt að
hagnast á því að flytja lán á milli
skammtíma- og langtímavaxta,
eða innlends eða erlends gjald-
miðils.
Lykilþættir varðandi arðsemi,
svo sem endingartími vextir og
verðbólga, skipta mismiklu máli
allt eftir því í hverju er fjárfest,
sjá töflu 1.
(Erindi frá ráðstefnu um naut-
griparœkt sem haldin var í Hern-
ing í Danmörku 25. og 26. febrú-
ar 2002 á vegum Landbrugets
Rádgivningscenter).
Auðhumla og
mjaltastúlkan
Á forsíðu þessa blaðs er
mynd af listaverkinu „Auð-
humla og mjaltastúlkan“, eftir
Ragnar Kjartansson, mynd-
höggvara. Verkið var fjögur
ár í smíðum, 1980-1984, og
var afhjúpað 19. júní 1986 á
lóð Mjólkursamlags KEA,
eins og það hét þá, í tilefni af
100 ára afmæli Kaupfélags
Eyfirðinga. Verkið er um þrír
metrar á hæð og rúmir fjórir
metrar á lengd.
Moli
ESB STOFNAR
HAMFARASJÓÐ
Áætlaður skaði sem þýskir
bændur urðu fyrir í flóðunum fyrr
á árinu nemur um 267 milljónum
evra, eða 23 milljörðum íkr., í
töpuðum tekjum. Þar er einungis
um að ræða uppskerutjón en
tjón á vélum og byggingum
hefur enn ekki verið metið, né
kostnaður í öðrum löndum sem
urðu fyrir tjóni.
Hingaö til hafa verið veittar
140 milljónir evra í hjálp til
þýskra bænda sem deilast á rík-
issjóð Þýskalands, sambandsríki
þess og sameiginlega sjóði
ESB.
Náttúruhamfarir sem þessar
hafa ekki gerst fyrr frá því ESB
var stofnað en nú hefur verið
ákveðið að stofna innan sam-
bandsins náttúruhamfarasjóð og
hefur framkvæmdastjóri þess,
Romano Prodi, upplýst að veit-
tar verða í hann 500-1000
milljónir evra.
(Landsbygdens Folk, nr 35,''7002)
Freyr 9/2002 - 47 j