Prentarinn - 01.01.1966, Blaðsíða 6

Oddur Björnsson prentmeistari
Oddur Björnsson var fæddur að Hofi í
Vatnsdal 18. júlí 1865. Foreldrar hans voru
Björn Oddsson bóndi þar og Rannveig Sig-
urðardóttir. Voru þau merkishjón í hvívetna
og komin af góðum húnvetnskum ættum.
Segja ættfróðir menn, að Oddur hafi að
langfeðgatali verið kominn af Ingimundi
gamla og þeim fornu Vatnsdælum.
Árið 1881 hóf Oddur prentnám í ísafold-
arprentsmiðju og lauk því 1886. Næstu árin
mun hann hafa stundað prentstörf í Reykja-
vík. Hann sigldi til Kaupmannahafnar til
framhaldsnáms í iðn sinni 1889, og að til-
hlutan íslenzku stjórnardeildarinnar í Höfn
fékk hann fasta atvinnu við prentsmiðju J.
H. Schultz, og vann hann þar til 1901, að
hann fluttist til Akureyrar. í Kaupmanna-
höfn kvæntist hann Ingibjörgu Benjamíns-
dóttur frá Stóru-Mörk í Laxárdal, hinni
merkustu konu. Áttu þau fjögur börn:
Björn, áður prest að Hálsi í Fnjóskadal,
Ragnheiði, kaupkonu á Akureyri, Sigurð,
prentmeistara á Akureyri, og Þór, deildar-
stjóra í Kaupfélagi Eyfirðinga á Akureyri.
Kalla þau sig öll Björnsson.
Eftir að til Akureyrar kom helgaði Oddur
Björnsson sig starfi sínu, prentiðn og bóka-
útgáfu, en var þó við mörg mál riðinn á
fyrri árum sínum, því að áhugamál hans
voru margvísleg, þótt eigi væri hann hlut-
deilinn um hag annarra manna. Hann var
aðalhvatamaður að stofnun Iðnaðarmanna-
félags Akureyrar, og formaður þess frá
stofnun um langt skeið. Kom hann til leið-
ar stofnun Iðnskóla Akureyrar, og var lengi
formaður í stjórnarnefnd hans. En allt frá
námsárum hans í Reykjavík hafði menntun
iðnaðarmanna verið hið mesta áhugamál
hans og sjálfur hafði hann synt það í verki
með að ganga í fagskóla prentara í Höfn,
sem þá var fátítt, ef ekki einsdæmi meðal
íslenzkra iðnaðarmanna. Um hríð átti hann
sæti í Iðnráði Akureyrar. Iðnaðarmannafé-
lagið kaus hann heiðursfélaga sinn 1935 í
þakklætisskyni fyrir margháttuð störf hans
í þágu iðnaðarmanna og iðnmála. Einnig
átti hann mikinn þátt í stofnun Heimilis-
iðnaðarfélags Norðurlands, Sjúkrasamlags
Akureyrar og Dýraverndunarfélags á Ak-
ureyri, og var um skeið ötull starfsmaður
í Góðtemplarareglunni. Þessi afskipti hans
af félagsmálum lýsa manninum og áhuga-
málum hans betur en löng frásögn. Áhugi
hans var óskiptur um þau mál, er lutu að
framförum í iðnaði, aukinni menningu og
mannúð gagnvart mönnum og dýrum.
Hygg ég Odd Björnsson hafa verið óvana-
lega þroskaðan á öll félags- og menningar-
mál meðal samtíðarmanna sinna, og þar í
fararbroddi, er eitthvað skyldi gert. Um
skeið sat hann í bæjarstjórn Akureyrar.
Ekki er mér kunnugt um veruleg afskipti
hans af stjórnmálum, en hann fylgdi ein-
dregið stefnu skilnaðarmanna og uppkasts-
andstæðinga 1908, eins og bæklingur hans
gegn Jóni Aðils sýnir. (Opið bréf til Jóns
sagnfræðings Jónssonar, Akureyri 1908).
En frjálslyndur var hann í þeim málum, enda
allt afturhald og sérhagsmunastefna fjarri
eðli hans og upplagi.
Árið 1922 fól ríkisstjórnin honum að
vinna að undirbúningi ríkisprentsmiðju á
íslandi, og mun þá hafa verið svo til ætlazt,
að hann tæki við forstöðu hennar, ef stofn-
uð yrði. Ferðaðist hann erlendis einkum á
Þýzkalandi rúmt ár til að vinna að því máli,
og gerði síðan nákvæma skýrslu um störf
sín og samdi uppkast að lögum um ríkis-
prentsmiðju og starfsreglum hennar. Vildi
hann til þessara hluta kaupa nýja prent-
2
PRENTARJNN