Litli Bergþór - 02.03.1987, Blaðsíða 18

16

~ -
/ ~ t
yr'a, //chnUc*?L yuiu/tca,/^t/rcHccrrc■ *
Brot úr erindi, sem flutt var í
Reykjavik fyrir fjórtán árum.
Um Árna Oddsson
I þvi mikla og gamla riti, Fitja-
annál, stendur svo skrifaó um árió 1665
m.a.: "Þann 10. Martii, sem var föstu-
dagur, burtkallaói Guó þann göfuga, guó
hrædda og dyggóum prýdda herra, Árna
Oddsson, lögmann, á 73. ári hans
aldurs. Fannst einmana, nýlega örendur
i Leirárlaug, hverja hann var vanur að
brúka. Hann var guðhræddur maóur,
elskaói Guós oró og kristilegar bænir
daglega. Hann hélt söng kveld og
morgna i kirkjunni á Leirá. Var áóur
hringt svo sem plagsiður er á biskups-
stólunum hér i landi. Berhöfóaöur
gekk hann, hvernig sem úti var, frá
sæng sinni á morgna til kirkjunnar, og
nær sem Guös nafn var nefnt, þá tók
hann ofan sitt höfuófat.
Á hverju sumri, meóan hann var lög-
maóur, reiö hann strax, sem á alþing
kom, heim að Þingvöllum meó sveinum
sinum og lét þar söng halda i
kirkjunni. Hann var vitur maóur, vin-
fastur og röksamlegur, litillátur,
réttdæmur, fljótráöur, gjafmildur,
meöaumkvunarsamur viö fátæka, vildi
öllum vel og hvern mann styrkja meö
ráó og dáó og landinu til forsvars
vera, svo mikið sem honum var mögu-
legt.
Það má eitt ágæta um örleik hans,
sem satt var, aó aldrei kæmi nokkur
maóur á bæ hans aö hans vitund, rikur
né fátækur, aö ei væri boðin vist og
drykkur eóa næturgisting, og veitt þeim
er hafa vildu. Gekk hann sjálfur á
móti hverjum manni. Hann fastaói hvern
frjádag um langaföstu. Mæltu þaö
margir, aó ekki mundi svo ágætur lög-
maður upp þaðan landinu stjórna, né
höfóingi aó Leirá sitja. Var hann
mjög harmaóur af mörgum manni. Hann
var lögmaöur 33 ár - - ."
Svo fögur og einstök er lýsing eins
þeirra manna, sem vió Skálholt voru
kenndir. Árni þessi Oddsson var
biskupsson frá Skálholti, sá hinn sami,
sem mæröur var í þjóósögum fyrir reió
sína á Sköku-Brún einhesta austan af
Jökuldal á Austfjöróum til alþingis
sumariö 1618, - sá sami Árni lögmaður,
sem daglangt streittist gegn því aó
undirrita erfóahy11ingareió Dana-
konungsi Kópavogi og skrifaöi síóast
undir tárfellandi. Þaö var þrem árum
fyrir dauöa hans.
Hér má svo þvi vió bæta, aó Árni
var fæddur í Skálholti árió 1592, fór
utan til náms í Kaupmannahöfn 17
vetra, kom aftur tvítugur og gerðist
rektor Skálholtsskóla, síóar ráös-
maóur Skálholtsstóls og bjó um skeió
í Haukadal. Lögmannstíó sína bjó
hann lengst og síöast á Leirá.
Drengskapur hans kom fram i þvi, m.a.
að hann lét sér mjög um hugað, aö
herteknir Islendingar i Algier yröu
leystir úr ánauóinni. Sira Hall-
grimur Pétursson mun hafa metió Árna
manna mest. Órækur vottur þess er
Burtfararminning, sem sira Hallgrimur
tileinkaöi ekkju Árna og börnum
þeirra, mikil og vegleg ritsmið.
Þó er Árni ekki sá Orðsins þjónn,
sem hér skal um ræöa. Sá maður
fæddist nálega réttu ári eftir dauöa
Arna, - réttum þrem árum einnig eftir
dauöa Ragnheióar Brynjólfsdóttur i
Skálholti, biskupsdótturinnar, sem
varó vinur Hallgrims Péturssonar i
trú á Jesúm Krist. Svo er talió, aó
yfir henni hafi fyrst verió sunginn
sálmurinn Um dauóans óvissan tima,
"Allt eins og blómstrið eina," - enda
gjöf til hennar.
Og sveinninn þessi, sem fæddist 21.
marz 1666, varó siðar kenndur viö
Skalholt. Svo skammt gerói Guó milli
stórra atburóa og gjafa i sögu Skál-
holts og islenzkrar kristni á þeim
árum. ÞÓ er talið, aó um þaó leyti
hefjist hér á landi eitt hiö mesta
hörmungaskeiö islenzkrar þjóöar.